Mianem hinduizmu określa się dużą ilość wyznawanych religii i praktykowanych kultów, które obecne są na Półwyspie Indyjskim. Oprócz samych Indii hinduizm obejmuje także część Pakistanu, Nepal, Bali, Sri Lankę, Trynidad. Całkowitą liczbę wyznawców szacuje się na około 900 mln.
Co najbardziej charakterystyczne dla hinduizmu to że nie ma on wyraźnych ram, które w jasny sposób określałyby co hinduizmem jest a co już nie. Różnorodne prądy filozoficzne, religijne, światopoglądowe splatają się w nim i stąd ciężko jest określić tę religię jednoznacznie. Hinduizm dał także początek innym wyznaniom i filozofiom, które chociaż z nim związane, z rożnych powodów nie są zaliczane do hinduizmu. Mowa tu o dżinizmie i sikhizmie. Swoje korzenie w hinduizmie ma także inna znacząca na świecie religia- buddyzm.
Sama nazwa "hinduizm" wywodzi się od sanskryckiego (sanskryt to język świętych ksiąg hinduizmu) słowa "sindhu", lub też z perskiego wyrazu "hindu". Tradycyjny hinduizm uznaje tylko boga bezosobowego, wyznawcy jednak czczą wiele bóstw, niekoniecznie uważając ich przy tym za wszechmocne czy wieczne. Niektórzy mówią nawet o liczbie 10 tysięcy różnego rodzaju kultów, czyli sposobów praktykowania tej religii. Spośród ogromnej liczby bogów najważniejsi są: Brama, Wisznu i Śiwa, stąd też do największych i najpopularniejszych wyznań zamykających się w pojęciu hinduizm należą: wisznuizm (najbardziej liczny), śiwaizm i śaktyzm. Odłamy te opierają się na czczeniu konkretnego wcielenia boga: Wisznu, Śiwy czy Śiakti, która jest żeńską emanacją boskości. Wszystkie one dzielą się jeszcze na pomniejsze frakcje.
W całość te ugrupowania łączą niektóre wspólne założenia: bóg Brahma jest stwórcą świata, istniał od początku i jest wieczny, wszyscy inni bogowie są jedynie jego kolejnymi wcieleniami; wszystkie stworzenia żywe posiadają własną, indywidualną duszę; dusze wszelkich stworzeń uczestniczą w procesie reinkarnacji, czyli nieskończonego przechodzenia z jednego ciała do drugiego (np. z ciała zwierzęcia do człowieka lub odwrotnie). Uczciwe, etyczne życie i dobre postępowanie "przesuwają" dusze wyżej w hierarchii, złe uczynki ciągną dusze w dół, umieszczając je w dolnym porządku. Dochodząc na szczyt hierarchii można przerwać łańcuch kolejnych wcieleń, uwolnić się z cyklu i połączyć swoją duszę z Brahmanem, lub z którymś z jego boskich wcieleń. Dążenie to jest celem każdego praktykującego hinduizm.
Hinduistyczna etyka obejmuje takie pojęcia jak: ahinsa, karma, dharma i kasta, zasady te obejmują swoim zasięgiem wszystkie istoty żywe. Ponadto istnieją trzy akceptowane drogi do szczęścia i zarazem cele życiowe: chęć osiągnięcia moralnej doskonałości; uczciwe dążenie do osiągnięcia korzyści i zysku takiego jak np.: dobrobyt, władza; dążenie do uzyskania zaspokojenia zmysłowego, w tym również erotycznego.
Dla wyznawców hinduizmu ważne jest też założenie rodziny, wychowanie potomstwa, obchodzenie hinduistycznych świąt, co wiąże się z różnymi praktykami ascetycznymi, a także odbycie pielgrzymki nad świętą rzekę Ganges, bądź też do innego, ważnego miejsca kultu.
Kult w hinduizmie oparty jest na praktykach indywidualnych, głównie polega na oddawaniu czci bogom przy domowych ołtarzach albo w świątyniach. Bóstwom składa się ofiary, najczęściej z kwiatów, owoców, słodyczy itp., chociaż w przypadku czcicieli bogini Kali zdarzają się też krwawe ofiary w postaci bawołów, kóz czy owiec. W czasie świąt ważne też są rytualne kąpiele, które uważa się za, nie tylko uzdrawiające ciało, ale też leczące i uzdrawiające dusze. Za wyjątkowo istotną jest uważana kąpiel w Gangesie. W całym mnóstwie hinduistycznych świąt do najważniejszych uroczystości należą: diwali (czyli święto świateł), święto Wisznu Pana Świata czy święto Śiakti.
Jeśli chodzi o obrzędy pogrzebowe to są one dość jednolite - zwłoki powszechnie pali się na stosach, w dawniejszych czasach rozpowszechniony był też zwyczaj zwany sati. Polegał o na tym, że wdowa dołączała na stos pogrzebowy i była palona razem z ciałem męża. Dzisiaj te praktyki są zabronione.
