Religia żydowska, czyli judaizm (inaczej: wyznanie mojżeszowe) to religia zakorzeniona w tradycji i obyczajach narodu żydowskiego. Jest jedną z najstarszych religii świata. Należy do religii monoteistycznych, czyli wyznających wiarę w jednego Boga.

Założenia religii żydowskiej

Religia żydowska opiera się na dwóch podstawowych założeniach.

  1. Jest jeden Bóg.
  2. Żydzi są narodem wybranym przez Boga. Bóg zawarł z narodem żydowskim (ludem Izraela) przymierze, które utwierdza posłannictwo Żydów.

Według wierzeń religii żydowskiej Bóg wymaga od Żydów, aby w codziennym postępowaniu pamiętali o nim, a sposób życia wyznawców czynił z narodu żydowskiego „królestwo kapłańskie”. Przymierze między Bogiem a narodem wybranym chroni Żydów, ale ma też ogromne znaczenie dla całej ludzkości. Członkowie religii żydowskiej wierzą, że gdy pojawi się Mesjasz, na całym świecie zapanuje pokój, a wszyscy ludzie poznają Boga i uznają rolę Żydów.

Pozostałe założenia religii żydowskiej to:

  • uznanie Jerozolimy za miejsce święte;
  • uznanie autorytetu ksiąg objawionych przez Boga;
  • wiara w istnienie grzechu.

Historia religii żydowskiej

Początek judaizmu związany jest z Abrahamem, który zgodnie z poleceniem Boga przybył z Mezopotamii do ziemi Kanaan. Abraham jako pierwszy głosił wiarę w jedynego Boga, który oczekuje od człowieka prawości.

Potomkowie Abrahama, czyli Hebrajczycy (Izraelici), mieszkali w Egipcie, z czasem jednak zaczęli być wykorzystywani przez ówczesnego faraona jako tania siła robocza. Okres ten nazywa się „niewolą egipską”. Z Egiptu („domu niewoli”) uwolnił Izraelitów Mojżesz, prowadząc naród wybrany do Kanaan, czyli ziemi obiecanej. Mojżesz na górze Synaj doznał objawienia – Bóg zawarł z nim przymierze, wręczając mu tablicę z 10 przykazaniami, czyli Dekalog.

Bóg w religii żydowskiej

Bóg w religii żydowskiej jest Bogiem osobowym, niematerialnym, niepodzielnym, wiecznym. Jest Stwórcą i Panem Wszechświata.

Święta księga w religii żydowskiej

Biblia hebrajska nazywa się Tanach. Składa się z tekstów napisanych w języku hebrajskim i aramejskim. Szacuje się, że Tanach powstała w okresie od 1400 do 400 roku p.n.e.

Do kanonu biblii hebrajskiej należą 24 księgi umieszczone w trzech częściach: Tora („Prawo”), Newiim („Prorocy”) i Ketuwim („Pisma”).

I. Tora (Pięcioksiąg Mojżesza) to:

  1. Księga Rodzaju;
  2. Księga Wyjścia;
  3. Księga Kapłańska;
  4. Księga Liczb;
  5. Księga Powtórzonego Prawa.

II. Newiim obejmuje następujące części:

  1. Księga Jozuego;
  2. Księga Sędziów;
  3. Księgi Samuela (1 i 2);
  4. Księgi Królów (1 i 2);
  5. Księga Izajasza;
  6. Księga Jeremiasza;
  7. Księga Ezechiela;
  8. Dwunastu Proroków Mniejszych (Księga Ozeasza, Księga Joela, Księga Amosa, Księga Abdiasza, Księga Jonasza, Księga Micheasza, Księga Nahuma, Księga Habakuka, Księga Sofoniasza, Księga Aggeusza, Księga Zachariasza, Księga Malachiasza).

III. Pisma – Ketuwim to z kolei

  1. Księga Psalmów;
  2. Księga Przysłów;
  3. Księga Hioba;
  4. Pieśń nad pieśniami;
  5. Księga Rut;
  6. Lamentacje Jeremiasza;
  7. Księga Koheleta;
  8. Księga Estery;
  9. Księga Daniela;
  10. Księgi Ezdrasza i Nehemiasza;
  11. Księgi Kronik (1 i 2).

Tanach częściowo pokrywa się ze Starym Testamentem, biblią chrześcijan. W szerszym znaczeniu Tora odnosi się nie tylko do Pięcioksięgu Mojżesza, ale do całości tradycji żydowskiej. Na tę tradycję składa się Prawo pisane (czyli Biblia hebrajska) i Prawo ustne zawarte w Talmudzie (z hebr. „nauka”).

Talmud nie jest świętą księgą, ale komentarzem do Tory. To ważne źródło wiedzy o religii żydowskiej – interpretuje Torę i wyjaśnia, w jaki sposób należy przestrzegać zawartego w niej prawa bożego. Jest odpowiednikiem chrześcijańskiego katechizmu.

Religia żydowska a inne religie

Judaizm to jedna z największych religii monoteistycznych. Inne religie monoteistyczne, które wywodzą się z judaizmu, to chrześcijaństwo i islam. Wszystkie trzy to wiary abrahamowe. Główną różnicą między religią żydowską a chrześcijaństwem jest nieuznawanie Jezusa Chrystusa za mesjasza. Wyznawcy judaizmu wierzą, że mesjasz dopiero nadejdzie.

Święta w religii żydowskiej

Święta w religii żydowskiej związane są cyklem rocznym. Każde święto powinno być poświęcone na odpoczynek i rozmyślania. W dni świąteczne zabroniona jest wszelka praca, poza tą ratującą życie. Podobnie jest w szabasie (szabat), czyli siódmym dniu każdego tygodnia (w przypadku religii żydowskiej siódmym dniem tygodnia jest sobota). Szabas zaczyna się w piątkowy zachód słońca i kończy wraz z sobotnim zachodem słońca. W szabat zakazane jest też wiele innych czynności niż praca, m.in. oddalanie się z domu dalej niż na 2 tys. kroków czy rozpalanie ognia.

Obrzędy w religii żydowskiej

Dużą rolę w religii żydowskiej odgrywa codzienna modlitwa, którą według wierzeń powinna być odprawiana po przebudzeniu. Poza modlitwą indywidualną ważna jest też modlitwa wspólnotowa, która odbywa się w synagodze (bożnicy) – żydowskim domu modlitwy i miejscu zgromadzeń gminy żydowskiej.

Charakterystyczny dla religii żydowskiej jest rytuał obrzezania (brit mila) traktowany jako przypieczętowanie przymierza między Bogiem a Abrahamem. Ceremonia odbywa się ósmego dnia po narodzeniu, w synagodze lub prywatnym domu. Rytualnego obrzezania dokonuje mohel.