Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Sp. z o.o.) – rozwiązanie i likwidacja

SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ (Spółka z o.o.)

- spółka kapitałowa, w której za zobowiązania finansowe wspólnicy odpowiadają w sposób ograniczony - wyłącznie do wysokości wniesionego wkładu, który może mieć formę gotówki lub aportów niepieniężnych. Wszystkie wniesione do spółki środki pieniężne oraz wkłady niematerialne składają się na tzw. kapitał zakładowy spółki. Spółka z o.o. może zostać założona przez jednego lub większą ilość wspólników. Jest to jednostka organizacyjno-prawna, której działalność regulują przepisy prawa handlowego, a jej kapitał podzielony jest na udziały. Wartość nominalna pojedynczego udziału nie może być niższa niż 500 zł. Umowę spółki z o.o. w postaci aktu notarialnego może podpisać dowolna liczba wspólników będących osobami fizycznymi lub prawnymi. Założenie spółki wymaga wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. W celu zarejestrowania spółki z o.o., niezbędne jest wcześniejsze wpłacenie kapitału początkowego, którego minimalna wartość wynosi 50 tys. złotych. Do organów spółki z o.o. należą: zgromadzenie wspólników, zarząd oraz rada nadzorcza lub komisja rewizyjna.

Najważniejsze przyczyny, które umożliwiają rozwiązanie spółki, zostały wyraźnie sprecyzowane w artykule 270 Kodeksu spółek handlowych. Wśród nich wymienić należy przede wszystkim:

• Powody, które zostały z góry określone w umowie spółki;
• Przyjęcie przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki bądź przeniesieniu jej siedziby za granicę. Dla ważności uchwały wymagane jest jej potwierdzenie protokołem przygotowanym przez notariusza;
• Ogłoszenie upadłości spółki;
• Pozostałe powody, które zostały przewidziane odpowiednimi przepisami prawnymi.

Do rozwiązania spółki z o.o. może dojść również na skutek decyzji sądu, który wydaje w tej sprawie odpowiedni wyrok. Artykuł 271 Kodeksu spółek handlowych stwierdza, że sąd może zawyrokować rozwiązanie spółki:

• Na skutek wyraźnego żądania ze strony innego wspólnika lub któregokolwiek członka dowolnego organu spółki. Jest to jednak możliwe wówczas, gdy nie można zrealizować założonych celów spółki;
• Na wyraźną sugestię ze strony odpowiedniego organu państwowego, o którym jest mowa w osobnej ustawie. Jest to możliwe w sytuacji, gdy podejmowane przez spółkę, niezgodne z prawem, działania stanowią istotne zagrożenie dla interesu publicznego.

Tryb postępowania likwidacyjnego:

Do rozwiązania spółki dochodzi dokładnie w momencie wykreślenia jej z rejestru. Przed rozwiązaniem spółki z o.o. wymagane jest przeprowadzenie jej likwidacji. Nie dochodzi jednak do rozwiązania spółki po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, jeżeli wcześniej ogłoszono jej upadłość. Aż do dnia, w którym zostanie złożony wniosek

o wykreślenie spółki z rejestru, wciąż jeszcze istnieje możliwość odstąpienia od jej rozwiązania. W tym celu wymagane jest jednak jednomyślne przyjęcie przez wszystkich wspólników specjalnej uchwały deklarującej dalszą działalności spółki. Nie jest to możliwe tylko wówczas, gdy wniosek o rozwiązanie spółki został przedstawiony przez członka dowolnego organu, który nie posiada statusu wspólnika.

Proces likwidacyjny spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zostaje rozpoczęty w chwili uprawomocnienia się wyroku orzeczonego przez sąd, a dotyczącego rozwiązania spółki. Likwidacja może również zostać otwarta na skutek przyjęcia przez wspólników uchwały

o rozwiązaniu spółki, a także w związku z pojawieniem się innych powodów prowadzących do rozwiązania spółki. Postępowanie likwidacyjne przeprowadza się zawsze pod firmą danej spółki, dodając ponadto specjalne oznaczenie "w likwidacji". Spółka nie traci osobowości prawnej przez cały okres realizowania likwidacji. Jeżeli przepisy zawarte w Kodeksie spółek handlowych, a dotyczące praw i obowiązków wspólników oraz organów spółki nie stanowią inaczej, w czasie likwidacji są one dla tej spółki w pełni obowiązujące. Nie ma to jednak zastosowania w przypadku, gdy cel likwidacji spółki jest niezgodny z tymi przepisami.

Nie jest dozwolone, w okresie likwidacji spółki, wypłacanie wspólnikom zysków - nawet

w jakiejkolwiek części, jak również przeprowadzanie podziału majątku spółki przed wcześniejszym uregulowanie wszelkich należności i zobowiązań. Nie ma również dowolności w ustalaniu dopłat - mogą o nich decydować jedynie wszyscy wspólnicy łącznie

i jednomyślnie.

Przeprowadzenie procesu likwidacji wymusza konieczność powołania przewidzianych prawem likwidatorów. Funkcję tą mogą sprawować członkowie zarządu, o ile w umowie spółki lub w uchwale wspólników nie postanowiono inaczej. W przypadku, gdy w umowie spółki nie przyjęto innej możliwości, likwidatorów mogą odwoływać wspólnicy odpowiednią uchwałą. Jeżeli jednak likwidatorzy zostali wybrani przez sąd, który wydaje decyzję

o rozwiązaniu spółki, to tylko i wyłącznie sąd może ich również odwołać. W szczególnych przypadkach mogą zaistnieć określone okoliczności, w których sąd, na wyraźną sugestię osób posiadających interes prawny, ma możliwość odwołania obecnych likwidatorów, a na ich miejsce powołuje wówczas nowych. Wysokość wynagrodzenia ustanowionych przez sąd likwidatorów jest zależna od decyzji tegoż sądu.

Rozwiązanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz przeprowadzenie jej likwidacji wymaga złożenia do sądu rejestrowego odpowiedniego wniosku, który powinien zawierać określone informacje:

• stwierdzenie zapoczątkowania likwidacji;
• imiona i nazwiska likwidatorów;
• adresy zamieszkania likwidatorów;
• notarialnie potwierdzone wzory podpisów poszczególnych likwidatorów;
• odpowiednio potwierdzony wcześniej sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów, wraz ze wszelkimi zaistniałymi zmianami;

Do złożenia wniosku, zarówno prawo, jak i obowiązek ma każdy z likwidatorów.

Jeżeli wspólnicy zdecydują się ostatecznie na uchylenie powziętej wcześniej decyzji

o rozwiązaniu spółki, likwidatorzy winni są zgłosić ten fakt do sądu rejestrowego.

Kompetencje likwidatorów:

Jednym z podstawowych obowiązków likwidatorów jest poinformowanie wszystkich zainteresowanych o rozwiązaniu spółki i rozpoczęciu likwidacji. Powinni oni następnie wezwać wszystkich wierzycieli do zgłaszania swoich wierzytelności względem spółki, co też wierzyciele mogą uczynić w terminie trzech miesięcy od momentu, kiedy ogłoszono likwidację spółki z o.o. Likwidatorzy podlegają zazwyczaj przepisom odnoszącym się do członków zarządu.

Istotnym zadaniem likwidatorów jest sporządzanie bilansu otwarcia likwidacji, który następnie przedstawiają oni zgromadzeniu wspólników w celu zatwierdzenia. Bilans powinien zawierać informacje odnośnie stanu zarówno z pierwszego, jak i ostatniego dnia przeprowadzanej likwidacji. Jeżeli czas trwania likwidacji jest dłuższy niż rok obrotowy, likwidatorzy winni są po każdym takim roku składać na ręce zgromadzenia wspólników odpowiednie sprawozdanie ze swojej działalności, jak również sprawozdanie finansowe. Do pozostałych kompetencji

i zadań likwidatorów należą także takie czynności likwidacyjne, jak:

• zakańczanie aktualnych interesów spółki;
• ściąganie wierzytelności;
• realizowanie zobowiązań;
• upłynnianie majątku stanowiącego własność spółki.

Likwidatorzy nie mogą rozpoczynać nowych interesów, chyba że jest to niezbędne dla zakończenia aktualnie trwającej sprawy. Status nowego interesu ma także m.in. zbycie nieruchomości. Może do niej dojąć na skutek przeprowadzenia publicznej licytacji.

Likwidatorzy mają obowiązek stosowania się do uchwał powziętych przez wspólników. Natomiast likwidatorzy powołani przez sąd powinni z kolei stosować się do uchwał, które zostały jednomyślnie zatwierdzone zarówno przez wspólników, jak i osoby, dzięki którym likwidatorzy zostali ustanowieni. Likwidatorzy mają możliwość, w ograniczonym kompetencjami zakresie, prowadzenia spraw spółki oraz jej reprezentowania.

Wraz z rozpoczęciem likwidacji wygasa jednocześnie prokura. Nie może ona także zostać ustanowiona przez cały czas trwania likwidacji.

Środki finansowe przeznaczone na spłacenie wszystkich wierzycieli spółki, o których wiadomo, że istnieją, lecz dotychczas się nie ujawnili bądź też takich, których wierzytelności nie są do końca potwierdzone lub też nie są wymagalne, powinny zostać bezwzględnie umieszczone w depozycie sądowym. Pozostały po uregulowaniu wszelkich zobowiązań

i spłaceniu wierzytelności majątek spółki może zostać podzielony pomiędzy wspólników, jednak nie wcześniej niż po upływie sześciu miesięcy od dnia otwarcia likwidacji i wezwania wierzycieli do zgłaszania swoich roszczeń. Podział majątku między wspólników jest odpowiednio proporcjonalny do ilości posiadanych przez każdego z nich udziałów. Taka sytuacja ma miejsce wówczas, gdy umowa spółki z o.o. nie stanowi inaczej o majątku spółki.

Ci wierzyciele, którzy nie zdążyli zgłosić swoich wierzytelności w wymaganym terminie lub byli nieznani spółce, mają możliwość ubiegania się o spłatę swoich roszczeń z tej części majątku spółki, która nie została jeszcze podzielona. Wspólnicy, którzy otrzymali swoją część wynikającą z podziału majątku nie są bowiem zobowiązani do jej zwrotu na rzecz pokrycia zobowiązań względem wierzycieli, o których mowa powyżej. Kiedy likwidacja dobiegła końca, a zgromadzenie wspólników zatwierdziło sprawozdanie finansowe sporządzone na dzień zakończenia likwidacji, które nazywane jest sprawozdaniem likwidacyjnym, likwidatorzy mają obowiązek przedstawić to sprawozdanie przed sądem rejestracyjnym. Równocześnie powinni oni wystąpić z wnioskiem, aby spółka została wykreślona z rejestru.

Jeżeli zaistnieje sytuacja, kiedy zatwierdzenie sprawozdania likwidacyjnego nie będzie możliwe z powodu niedostatecznej ilości członków zgromadzenia wspólników, wówczas likwidatorzy są zobowiązani do złożenia tego sprawozdania w sądzie bez jego wcześniejszego zatwierdzenia.

Wszystkie dokumenty, księgi i inne papiery stanowiące własność rozwiązanej spółki powinny zostać przekazane, celem przechowania, osobie wyznaczonej do tego w umowie spółki lub wskazanej w uchwale wspólników. W przypadku, gdy osoba taka nie zostanie wyznaczona, osobę odpowiedzialną za przechowanie wszystkich dokumentów wskazuje sąd rejestracyjny. Jeżeli sąd tak zdecyduje, zarówno wspólnicy, jak i wszystkie osoby, które posiadają w tym określony interes, mają możliwość swobodnego przeglądania ksiąg i dokumentów.

W sytuacji, gdy zostanie ogłoszona upadłość spółki z o.o., do jej rozwiązania dochodzi wówczas, jeżeli postępowanie upadłościowe zostanie już zakończone, tj. w momencie wykreślenia spółki z rejestru. W omawianym przypadku z wnioskiem o wykreślenie z rejestru wychodzi zawsze syndyk, który obejmuje sprawowanie kontroli nad sprawami spółki przez cały czas trwania likwidacji. Nie dochodzi do rozwiązania spółki, jeżeli postępowanie zostaje zakończone układem lub też z innych powodów umorzone bądź uchylone.

Po ostatecznym zakończeniu wszystkich czynności związanych z likwidacją spółki oraz wykreśleniu jej z Krajowego Rejestru Sądowego, likwidatorzy lub też syndyk mają obowiązek poinformowania odpowiedniego urzędu skarbowego o rozwiązaniu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jednocześnie przekazują oni wówczas urzędowi odpis sporządzonego sprawozdania finansowego.