Zjawisko i proces przystosowania społecznego jest przedmiotem zainteresowania wielu badaczy różnych dyscyplin naukowych, a więc pojęcie to jest również w różny sposób rozumiane i definiowane. W literaturze spotkać się można z wieloma odmiennymi definicjami przystosowania, przy czym kryteria stosowane przez wielu badaczy tego zjawiska zdarzają się być często subiektywne i nieprecyzyjne.

Przystosowanie na gruncie pedagogiki oznacza działanie zgodnie z zasadami współżycia społecznego oraz dostosowanie się do stawianych przez społeczeństwo swoim członkom wymagań, których kryteriami są płeć, wiek czy też pozycja społeczna. Zachowania adaptacyjne, przystosowawcze, wskazują na stopień niezależności osobistej jednostki oraz na zachowania będące przejawem poziomu dojrzałości (zarówno odpowiedzialności osobistej jak i społecznej). Na przykład osoby umysłowo upośledzone w stopniu lekkim z zaburzeniami w rozwoju wymowy przejawiają trudności w zaadaptowaniu się do normalnych warunków społecznych jak i w realizacji własnych życiowych zadań.

Proces społecznej i szkolnej adaptacji uzależniony jest od wielu czynników; w literaturze pedagogicznej spotkać się można z podziałem na dwie grupy czynników, które wpływają na poziom przystosowawczych zdolności dzieci:

  • grupa pierwsza to czynniki endogenne, a więc takie cechy jak płeć, wiek, indywidualne cechy układu nerwowego, stan zdrowia oraz ogólny poziom rozwoju dziecka
  • grupa druga to czynniki egzogenne, a więc związane ze środowiskiem rodzinnym, szkolnym czy rówieśniczym

Dojrzałość szkolna- problem dojrzałości szkolnej jest zagadnieniem z pogranicza dziedzin psychologii rozwojowej i wychowawczej. Według Kwiatowskiej szkolną dojrzałość stanowi gotowość dziecka do rozpoczęcia nauki w szkole; przejawia się ona przygotowaniem dziecka do podjęcia nowych zadań oraz jego zdolnością zaadaptowania się do obcego środowiska i zmienionej sytuacji życiowej. Rzeczywiste przygotowanie się dziecka do pójścia do szkoły zakłada dwa etapy:

→ etap długofalowy, obejmujący cały okres przedszkolny

→ etap bezpośredni, trwający przez okres ostatniego roku przed rozpoczęciem nauki, okres ten szczególnie się nasila w miesiącach nieznacznie poprzedzających pójście do szkoły

Na szkolną i domową higienę składają się następujące czynniki:

  • temperatura i wilgotność powietrza
  • inne warunki pogodowe
  • wentylacja powietrza w pomieszczeniu
  • oświetlenie pomieszczenia
  • ład i porządek
  • czystość
  • strój
  • miejsce do spania
  • sen
  • organizacja miejsca do odrabiania lekcji

Na kulturę jedzenia składają się przede wszystkim:

  • zachowanie czystości w miejscu przygotowywania posiłku
  • przygotowanie stołu
  • zasady zachowania przy stole
  • korzystanie ze sztućców

Poradnictwo zawodowe zakłada proces, w którym doradca zawodowy pomaga i radzi zainteresowanej osobie, jak osiągnąć jak najlepszy poziom zrozumienia siebie w kontekście środowiska pracy, co umożliwi realistyczny wybór miejsca pracy, zmianę zatrudnienia lub właściwe dostosowanie zawodowe.