Carlo Gesualdo da Venosa urodził się prawdopodobnie 8 marca 1566 w Wenecji, a zmarł 8 września 1613. Był włoskim kompozytorem późnego renesansu i księciem Venosy. Był również spokrewniony z kardynałem Carlem Boromeuszem. Muzyką zainteresował się bardzo wcześnie. Znamy go głównie jako twórcę licznych madrygałów i utworów o tematyce religijnej.
16 października 1590 miało miejsce pewne tragiczne zdarzenie, które odbiło się piętnem na dalszym życiu
i twórczości kompozytora. Przyłapał bowiem swoją żonę Marię d'Avalos na gorącym uczynku wraz z jej kochankiem - księciem Andrii- Fabriziem Carafą. Uśmiercił ich oboje, lecz nigdy za tę zbrodnię nie został skazany. Ożenił się powtórnie z Eleonorą d'Este w 1594 roku, przez co zacieśnił swoje kontakty z dworem
w Ferrarze. Licznie podróżował odwiedzając Neapol i Wenecję, gdzie podpisał umowę wydawniczą z oficyną Gardana.
Jeśli chodzi o wczesne utwory Gesualda to utrzymane są one w stylu charakterystycznym dla środkowego renesansu. Późne madrygały Gesualda prezentują styl zwany manieryzmem. Widać w nich widoczne są wpływy Luzzasco Luzzaschiego. Zaś szczególnie silne zastosowanie chromatyki podkreśla dramaturgię i tragizm wewnętrznych przeżyć kompozytora.
Gesualdo pisał głównie muzykę wokalną (madrygały) zaś teksty, które stosował w swoich utworach (cierpienie, ból, rozpacz, udręka) przemawiają za tym, iż kompozytor celowo i świadomie chciał uzewnętrznić swoje emocje. Muzyka madrygałów ściśle współgra z tekstem, zatem tam gdzie występują słowa o dużym ładunku emocjonalnym mamy zastosowanie chromatyki, duże skoki melodii, niespotykane zestawienia akordów.
W niemal identycznym stylu napisane zostały 2 tomy motetów Sacrae cantiones oraz 27 responsoriów na Wielki Tydzień (muzyka religijna).
Harmonia Gesualda była niespotykana jak na tamte czasy. Niektórzy historycy muzyki porównują jego śmiałe rozwiązania harmoniczne do tych, które występowały w muzyce przełomu XIX/XX wieku określając je jako pre-wagnerowskie (Ryszard Wagner wprowadził do muzyki końca XIX wieku bardzo rozbudowaną chromatykę).
Muzyka Gesualda to dźwięki przedstawiające samotnego, rozdartego i cierpiącego twórcę, dla którego muzyka jest jedynym sposobem na pozbycie się żalu.
Należy on na pewno do kompozytorów charakterystycznych, których twórczość nie jest przykładem ,,typowego'' stylu i konwencji epoki. Nie zawsze rozumiany przez słuchaczy, nieodporny na krytykę tworzył muzykę dla siebie. Bowiem to w niej szukał zrozumienia i akceptacji. Tragiczna historia jego życia zaowocowała w ciekawe i nietypowe utwory, utkane jakby z nieodwzajemnionej miłości, zdrady i śmierci.
