Cudowne dziecko

Salzburg, piękne i malownicze miasto austriackie, położone w Alpach Salzburskich, tuż przy granicy niemieckiej. Rok 1756 to szczególna data dla historii tego miasta, gdyż wtedy urodził się tam wielki kompozytor Wolfgang Amadeus Mozart. Za jego życia, w Salzburgu wszystko podporządkowane było dworowi arcybiskupa, u którego ojciec Wolfganga, Leopold zajmował posadę wicekapelmistrza orkiestry nadwornej. Leopold Mozart był mieszczaninem. Był kompozytorem i napisał znaną w tamtych czasach "Szkołę gry na skrzypcach".

Wolfgang jako małe dziecko wykazywał niezwykłe talenty muzyczne. Cieszyło go poszukiwanie nowych melodii i współbrzmień na klawesynie, nad czym spędzał wiele czasu. Kiedy Wolfgang miał 4 lata, ojciec postanowił zacząć uczyć chłopca gry na tym instrumencie, co w wyniku dało dalsze postępy i rozwój chłopca w kierunku muzyki. Już rok później, 5-letni Mozart zaczął podejmować swe pierwsze próby kompozytorskie. Jako 6-letnie dziecko, wraz ze swoja starszą siostrą Anną Marią oraz ojcem wyjechał w podróż do Monachium i Wiednia, gdzie wzbudzał zachwyt wśród audytorium, swymi niezwykłymi zdolnościami. Rodzeństwo koncertowało także na dworze cesarskim.

Niedługo po powrocie do Salzburga, rodzina Mozartów ponownie udała się w podróż, tym razem dłuższą, dwu i pół letnią. Odwiedzili wtedy: Niemcy, Francję, Anglię, Holandię oraz Szwajcarię. Liczne koncerty dzieci w salonach arystokratycznych, dworach książęcych oraz na dworze cesarskim przynosiły pasmo triumfów .

O niezwykłych zdolnościach małego Mozarta świadczyła przejawiająca się podczas podróży umiejętność gry także na organach oraz całkiem biegła gra na skrzypcach, pomimo tego, że w Salzburgu poznał tylko podstawy gry na tym instrumencie. Podróż przyniosła oprócz uwielbienia słuchaczy także inne korzyści. W Paryżu zaczęto wydawać pierwsze sonaty Mozarta na skrzypce i fortepian, natomiast w Londynie zawarł znajomość z jednym z synów J.S.Bacha. Tam też powstały pierwsze jego symfonie.

Zdobywanie wykształcenia i praca.

Po powrocie do rodzinnego miasta młody Mozart tworzył kolejne kompozycje oraz rozpoczął studia kompozytorskie. W Wiedniu, jako 12-letni chłopiec skomponował swą pierwszą operę pt.: "Lafinta semplice"(Udana naiwność),jednak ze względu na brak hojności cesarza Józefa II odniosła ona sukces dopiero w Salzburgu w 1769r.Niedługo po napisaniu opery stał się kapelmistrzem na dworze arcybiskupim w Salzburgu. W latach 1769-1772 udał się parokrotnie razem z ojcem w podróż do Włoch. Występował i przedstawiał swoje nowe opery, odnosząc przy tym niebywałe sukcesy. Zasłyszany przez niego w Kaplicy Sykstyńskiej utwór(Miserere G.Allegriego), zapisał później z pamięci, co świadczy o jego fenomenalnym słuchu i niesamowitej muzykalności. Mozart pogłębiał wcześniej zaczętą naukę kompozycji u Padere Martiniego. Po zdaniu rutynowego egzaminu został mianowany członkiem Akademii Filharmonicznej w Bolonii i Weronie oraz otrzymał od papieża order Złotej Ostrogi.

Od 1772-1776 Mozart przebywał głównie w Salzburgu. Związane to było z osobą nowego arcybiskupa, Hieronima Colloredo, który nie był przychylny podróżom artystycznym swych muzyków. Przez te 4 lata skomponował Mozart wiele kolejnych oper, symfonii, koncertów, utworów kameralnych oraz mszy. W dalszym ciągu dokształcał się muzycznie, korzystając z rad brata słynnego Josepha Haydna, Michała.

W roku 1777, Wolfgang razem z matka wyjechał w drugą już podróż do Paryża, w celu znalezienia odpowiedniego dla siebie stanowiska. Niestety nie znalazł stałej pracy. Podczas podróży do Paryża zatrzymali się w Monachium i Mannheimie, gdzie mógł usłyszeć i poznać tamtejszą orkiestrę, które to wydarzenie znalazło odbicie w jego dalszej twórczości symfonicznej. Podczas pobytu w Paryżu zmarła jego matka. Mozart w 1779r. we wrześniu już samotnie powrócił do domu, do Salzburga, gdzie już tylko przez rok służył jako kapelmistrz i organista katedralny u arcybiskupa Colloredo.

Ostatni etap-Wiedeń.

Kiedy ostatecznie(z racji na niegodne, wręcz brutalne traktowanie przez abp. Colloredo)Mozart zerwał kontakt z dworem arcybiskupim w Salzburgu, przeniósł się do Wiednia. Po roku ożenił się z Konstancją Weber, córką muzyka orkiestrowego. Mniej więcej w tym okresie powstał singspiel pt.: "Uprowadzenie z seraju" oraz wiele innych kompozycji różnych gatunków. W Wiedniu zetknął się z J. Haydnem, którego od razu obdarzył wielką sympatią. Spotkanie to wywarło duży wpływ na jego twórczość kameralną ,głównie zaś kwartety smyczkowe.

Rok 1786 był dość znaczący zarazem dla twórczości, jak i dla życia Mozarta, gdyż w tym czasie skomponował swą-uchodzącą za najlepszą XVIII-wieczną -operę komiczną pt.: "Wesele Figara", a także jest to rok śmierci jego ojca. Sytuacja materialna Mozarta stopniowo się pogarszała, pomimo objęcia posady cesarskiego kompozytora. Do złej sytuacji życiowej przyczyniła się oprócz śmierci ojca, śmierć dzieci, choroba żony oraz niepowodzenia ostatnio powstałych oper: "Don Juan" oraz "Tak czynią wszystkie", która zeszła z estrady już po 10-ciu przedstawieniach. O swej tragicznej sytuacji pisze w jednym z listów do przyjaciół: "Jestem w sytuacji, której nie życzyłbym wrogowi". Ostatnią deską ratunku było dla niego zaciąganie pożyczek u lichwiarzy, co też czynił. Pomimo tego trudnego okresu, wtedy właśnie powstały najznakomitsze symfonie: Es-dur, g-moll, C-dur zwana "Jowiszową" oraz inne przepiękne dzieła, których wielkość została doceniona dopiero po śmierci Mozarta. W ostatnim roku przed śmiercią skomponował na zamówienie teatru w Wiedniu operę : "Czarodziejski flet" oraz dla Opery Praskiej : "Łaskawość Tytusa"- operę seria.

Twórczość w liczbach:

  • 24 opery
  • 49 symfonii
  • 100 utworów na zespoły kameralne
  • 55 koncertów na różne instrumenty
  • 19 mszy

Najwybitniejsze dzieła:

  • Requiem( dokończone przez ucznia - F.X.Süssmayra)
  • Missa solemnis c-moll
  • Msza koronacyjna
  • Symfonia C-dur "Jowiszowa"
  • Symfonia g-moll
  • Opery: "Wesele Figara", "Czarodziejski flet", "Don Juan", "Uprowadzenie z Seraju"
  • Serenada na orkiestrę :Eine Kleine Nachtmusic
  • Koncerty fortepianowe: Es-dur,d-moll