W twórczości Stanisława Moniuszki dominują formy wokalne. Uwidaczniają się w nich wpływy kompozytorów muzyki poważnej takich jak Kurpiński, Szymanowska, Schubert, Schumann, a z drugiej strony wpływ polskiego folkloru. W dorobku kompozytorskim Moniuszki znajduje się ponad trzysta solowych pieśni, których polski rodowód jest jak najbardziej widoczny. Pieśni te są proste, zrozumiałe, bezpośrednie, łatwo trafiają do odbiorcy, który nie ma problemu z ich przyswojeniem. Zebrane zostały w dwunastu śpiewnikach- "Śpiewniki domowe", które w czasach Moniuszki cieszyły się dużą popularnością.
Wśród form wokalnych nie sposób nie wymienić jego oper. Do najpopularniejszych zalicza się: "Halkę", "Hrabinę"( która jest satyrą parodiującą obyczaje polskiej arystokracji- na siłę naśladującej obyczaje francuskie), "Flis", "Paria", "Verbum nobile" oraz- jedną z najbardziej znanych- "Straszny dwór". Premiera tej ostatniej odbyła się w roku 1865. Jej geneza wiąże się z wybuchem Powstania Styczniowego. Jej patriotyczny charakter, łatwo odczytywany przez publiczność, która żywo reagowała na spektakle- sprawił, że cenzura zdjęła ją z afiszy.
