• Parlament Europejski

Parlament Europejski to jedyna instytucją ponadnarodowa, której członkowie są wybierani w demokratycznych wyborach (powszechnych i bezpośrednich). Siedzibą Parlamentu jest Strasburg. Jest to organ jednoizbowy. Parlament liczy 732 deputowanych, sprawujących mandat wolnych (obowiązuje pięcioletnia kadencja). Liczba posłów wybieranych w poszczególnych państwach jest w miarę proporcjonalna do liczby mieszkańców. Na Polskę przypada 50 mandatów. Czynne prawo wyborcze posiada każdy obywatel UE, który ukończył 18 lat życia i nie jest go pozbawiony. Może głosować na całym terytorium UE, tam gdzie mieszka na stałe. Bierne prawo wyborcze posiadają obywatele mający czynne prawo wyborcze, nie skazani prawomocnie za przestępstwo umyślne którzy ukończyli 21 rok życia( w Polsce) oraz stale zamieszkują na terenie danego państwa członkowskiego od przynajmniej 5 lat. Pracą Parlamentu kieruje oraz reprezentuje go na zewnątrz- przewodniczący, wybierany przez parlamentarzystów na 2.5 letnią kadencję. (obecnie- Josep Borrell) Uprawnienia Parlamentu początkowo nie były duże, obecnie istnieje tendencja do ich poszerzania. Parlament pełni funkcje doradcze i kontrolne. Są to m. in.: uprawnienia budżetowe-coroczne zatwierdzenie budżetu oraz udzielenie Komisji absolutorium z jego wykonania; zatwierdzenie składu Komisji oraz jej przewodniczącego, możliwość odwołania Komisji poprzez zastosowanie procedury votum nieufności przyjętego większością 2/3 głosów. Parlament współpracuje z Radą Unii Europejskiej w konstruowaniu prawa europejskiego(tzw. procedura współdecydowania). Parlament przedkładać może także swoje tzw. stanowisko w szeregu innych spraw.

Posłowie w Parlamencie Europejskim przynależą do określonych frakcji, które odzwierciedlają nie kryterium narodowe, ale partyjne.

Frakcje Parlamentu obecnej kadencji:

1.Europejska Partia Ludowa- Europejscy Demokraci- PPE-ED

2.Partia Europejskich Socjalistów- PSE

3. Partia Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy- ALDE

4. Zieloni- Wolny Sojusz Europejski- Verts/ALE

5.Zjednoczona Lewica Europejska- Nordycka Zielona Lewica GUE/NGL

6. Niepodległość i Demokracja- ID

7. Unia na rzecz Europy Narodów- UEN

  • Rada Unii Europejskiej

Jest to główny organ decyzyjne UE, ma charakter przedstawicielski- każde państwo posiada w nim swoich przedstawicieli (ministrów, zazwyczaj-spraw zagranicznych, bądź też innych resortów). Rada funkcjonuje w dwóch formach, jako tzw. Rada Ogólna, gdy jej skład stanowią ministrowie spraw zagranicznych oraz jako Rada Branżowa- ministrowie innych resortów. Przewodniczącym Rady jest minister kraju, który aktualnie sprawuje tzw. prezydencję (co pół roku przejmuje ją kolejne państwo). Organ ten ma szereg uprawnień, między nimi szczególną rolę odgrywają te o charakterze prawodawczym- wydaje akty prawa wspólnotowego (dyrektywy, rozporządzenia, decyzje, zalecenia oraz opinie). Ponadto Rada ocenia przedłożenia Komisji (często musi zapadać tu decyzja-jednogłośnie, choć typowym sposobem podejmowania decyzji w Radzie jest głosowanie zgodnie z zasadą większości kwalifikowanej).

Rozkład głosów (ważonych) w Radzie:

Niemcy- 29

Wielka Brytania- 29

Francja- 29

Włochy- 29

Hiszpania- 27

Polska- 27

Holandia- 13

Grecja- 12

Czechy- 12

Belgia- 12

Portugalia- 12

Węgry- 12

Szwecja- 10

Austria- 10

Słowacja- 7

Dania- 7

Finlandia- 7

Litwa- 7

Irlandia- 7

Słowenia- 4

Łotwa- 4

Estonia- 4

Cypr- 4

Luksemburg- 4

Malta- 3

  • Komisja Europejska.

Organ wykonawczy, odpowiedzialny za bieżącą politykę UE. Składa się z przedstawicieli państw członkowskich, tzw. komisarzy. Komisarze są "odpowiednikami" ministrów w rządach państwowych- mają wyznaczone sobie obszary działań, nie reprezentują bezpośrednio interesów krajów, z których pochodzą. Komisja jest de facto- rządem UE. Jej główne zadania to: bieżące zadania związane z funkcjonowaniem UE, kreowanie wszelkich projektów aktów prawnych- Komisja jako jedyny organ UE posiada inicjatywę gospodarczą. Ponadto Komisja podejmuje prace związane z negocjacjami z państwami-kandydatami do UE, nadzoruje rządy państw unijnych we wprowadzaniu przez nie prawa wspólnotowego. Komisja reprezentuje również, poprzez swojego przewodniczącego (obecnie Jose M. Barroso) całą UE w stosunkach Wspólnoty na arenie międzynarodowej. Siedzibą Komisji jest Bruksela. W obecnym składzie Komisji polską komisarz jest Danuta Hübner- zajmuje się polityką regionalną.

  • Trybunał Sprawiedliwości

Jest to jeden z podstawowych organów UE, który pełni funkcje sądowe. W jego skład wchodzą sędziowie(25) oraz tzw. rzecznicy generalni(8). Sędziowie reprezentują Unię Europejska jako taką i nie mogą orzekać w sprawach, których stroną jest państwo, które ich desygnowało do Trybunału. Kadencja ich trwa 6 lat. Przewodniczącego wybierają sędziowie spośród swojego składu na kadencję 3- letnią (obecnie-V. Skouris). Trybunał orzeka w sprawach z zakresu prawa międzynarodowego, administracyjnego oraz konstytucyjnego. Między innymi orzeka o zgodności aktów prawnych wydawanych przez organy UE z traktatami, rozstrzyga spory między krajami członkowskimi, dokonuje wykładni prawa europejskiego.W 1989 roku utworzono przy Trybunale Sąd I Instancji, który zajmuje się orzecznictwem w sprawach dotyczących osób fizycznych i prawnych.

Siedzibą Parlamentu jest Luksemburg, językiem obowiązującym- francuski.

Oprócz opisanych, głównych organów UE w strukturę organizacyjną wchodzą również m. in. Komitet Ekonomiczno- Społeczny oraz Komitet Regionów- jako ciała doradcze; Europejski Bank Inwestycyjny, Europejski Bank Centralny oraz Europejski System Banków Centralnych- jako instytucje gospodarcze oraz m. in. Europejski Urząd Statystyczny.