"Początek" to powieść, której autorem jest Andrzej Szczypiorski. Zawarty w niej został przekrój przez społeczeństwo miasta Warszawy, do którego zaliczamy Polaków, Żydów i Niemców, w czasie, gdy stolica była okupowana przez hitlerowców. Powieść złożona jest z ponad dwudziestu rozdziałów, z których dowiadujemy się o wydarzeniach związanych z konkretnymi bohaterami, co następnie tworzy nam spójną całość. Jest to utwór wielowątkowy i pokazujący zachowania kilku typów osobowości ludzkiej, gdyż mamy tu do czynienia z wieloma bohaterami prezentującymi zdecydowanie odmienne postawy względem siebie. Zagłębiając się w treść lektury, znajdziemy także nawiązania do tradycji romantycznych.

Elementów tychże tradycji można doszukać się przede wszystkim w postawach bohaterów powieści. Jak powszechnie wiadomo, jednym ze sztandarowych haseł romantyków jest bunt wobec rzeczywistości. Postawa romantyczna odrzucała władzę absolutną i strukturę społeczną opartą na feudalizmie. Sytuacja, w jakiej znaleźli się ludzie podczas II wojny światowej wydaje się być porównywalna. Wartości rządzące światem diametralnie się zmieniły. Nowy porządek przewidział podział ludzi na tych lepszych i tych gorszych. Ciężko przystosować się do sytuacji, w której nagle ktoś zyskuje nad tobą władzę i nie możesz się przeciwstawić, bo to tylko pogorszy sprawę. Panowanie Adolfa Hitlera można porównać do rządów najbardziej okrutnych i bezwzględnych władców absolutnych, których obalenie jest praktycznie niewykonalne. Wojna, ludobójstwo i okazane okrucieństwo na tyle zmieniło ludzi, że wyrzekli się wiary w to, że świat może być dobry, a także sprzeniewierzyli się przedwojennym poglądom, prawie tak, jak kiedyś romantycy odrzucali klasycyzm, empiryzm czy racjonalizm, gdyż uważali je za niewystarczające sposoby spoglądania na świat i myślenia o nim.

Tak jak różne były sposoby przedstawiania bohatera romantycznego, tak w "Początku" Szczypiorskiego znajdujemy różne postawy ludzi względem rzeczywistości podporządkowanej hitlerowcom. Typem bohatera bajronicznego można poniekąd określić Henryczka Fitchelbauma. To młody Żyd, któremu udało się uciec z getta i ukrywać się u znajomych. Zbyt pewny siebie postanowił uciec z dobrej kryjówki, ale w końcu po długiej wędrówce wrócił do Warszawy. Zdaje sobie sprawę w jak beznadziejnej sytuacji się znajduje i stara się wykrzesać z siebie siły na walkę z głodem, przerażeniem, a jednocześnie z miłością. Do Boga zbliża go świadomość nadchodzącej nieuchronnie śmierci w zbyt młodym wieku. Pozostał mu tylko jeden wybór, a mianowicie między niczym a Bogiem. Jak byronowski bohater skłócony ze społeczeństwem i światem, w którym musi żyć, spotyka młodą dziewczynę i spędza z nią tylko jedną, namiętną noc. Nagle staje się mężczyzną, który wie, co powinien zrobić. Postanawia przyjąć z godnością to, co zgotował mu los i podejmuje decyzję, żeby wrócić do warszawskiego getta.

Kolejnym bohaterem powieści, którego możemy porównać z bajronicznym, jest Johann Müller. To z pochodzenia Niemiec, który mieszka w Polsce. Z racji swej narodowości musi spotykać się z krytyką wobec własnej osoby oraz niechęcią ze strony społeczeństwa. Müllera nie można jednak przyporządkować do żadnego z tych dwóch światów. Jak sam o sobie mówi, nie jest ani Niemcem, ani Polakiem: "Jestem Niemiec z ciała, Polak z duszy". Gdy zamieszkał w Niemczech, nie czuł rzeczywistego związku z nacją niemiecką, a w jego sercu nadal pierwsze miejsce zajmowała Polska. Rozdarty między ojczyzną faktyczną a przybraną, nie jest szczęśliwy. Jedyne, co mu pozostało, to wspomnienia o miejscu, w którym nie może żyć, chociaż z całego serca tego pragnie.

W powieści Szczypiorskiego odnajdujemy także inny typ bohatera romantycznego, mianowicie werterowskiego. Można w tym miejscu podać przykład Pawła Kryńskiego. To człowiek zakochany w pani Irmie Seidenman. Jest ona starsza od niego o kilkanaście lat i była żoną doktora Ignacego Seidenmana. Irma pozostawiła w osobowości Pawła silne znamię, pomimo tego, iż to inne kobiety miały zająć w jego życiu szczególne miejsce. Przekazała mu wiedzę, za którą był jej wdzięczny przez całe życie. Fascynacja, jaką przeżywał w stosunku do tej pięknej i nadzwyczaj inteligentnej kobiety, mimo iż była ona dla niego nieosiągalna ze względu na dzielącą ich znaczną różnicę wieku, dawała mu siłę do życia.

Szczypiorski w "Początku" nawiązuje do jakże ważnego dla romantyków motywu walki o niepodległość. Bohaterowie romantyczni całe swoje życie potrafią podporządkować jednej idei. Dla wolności własnego kraju są w stanie poświęcić własne życie. To szczytny cel, dla osiągnięcia którego żaden prawdziwy romantyk nie zawahałby się oddać wszystkiego, co dla niego najważniejsze. W powieści znajdziemy przykłady bohaterów, którzy reprezentują podobną do wspomnianej postawę. Należy przywołać w tym miejscu znakomitego konspiratora, jakim był kolejarz Filipek, czy też Henryczka Fitchelbauma, który wrócił do getta i tam umarł podczas powstania. Zarówno dla współczesnych, jak i dla żyjących dwa stulecia wcześniej, duch walki o niepodległość był tak samo ważny i tak samo warty poświecenia najwyższych wartości nie pomijając tej najcenniejszej, jaką dla każdego jest jego własne życie.

Chociaż od czasów romantyzmu minęło wiele lat, obywatele naszego państwa nadal przywołują popularne wówczas wartości. Świat ciągle się zmienia, jednak człowiek pozostaje zawsze taki sam. Ma wybór. Może być dobry i świecić przykładem patriotyzmu, bądź też zachowywać się w sposób niegodny człowieka. Wiele w naszej literaturze odnajdziemy nawiązań do romantycznych ideałów. Ciągłe zmagania z okupantem, tragiczne uczucie, obrona ojczyzny, bunt przeciwko Bogu. Jakież to ludzkie i typowo polskie. Polak chce podążać za wzorcami romantycznymi, uwznioślając w ten sposób swoją przeszłość, a co za tym idzie, siebie samego.