Swoje rozważania zacznę od omówienia stylu barokowego.

Styl barokowy narodził się we Włoszech a dokładnie w Rzymie pod koniec XVI wieku. Następnie swoim zasięgiem objął całą Europę. Z Europy przeniósł się także na inne kontynenty. Trwał mniej więcej do połowy XVII wieku.

Jego najbardziej charakterystyczne cechy to : monumentalizm, dynamizm, malowniczość, płynność linii, bogactwo dekoracji i form ornamentalnych.

Bardzo często stosowane są także światłocienie. Światłocienie uzyskuje się poprzez wygięcie elewacji, przerywanie gzymsów, wnętrza zdobione sztukateriami i malowidłami.

Cechą bardzo znamienną dla epoki baroku było łączenie architektury, malarstwa i rzeźby.

Architektura sakralna jej najczęstszy styl wywodzi się z rzymskiego kościołaIl.Gesu. Posiada on ciekawe odmienne elewacje i rzuty kościołów. związania elewacji i rzutów kościołów. Są tutaj takie elementy jak parawanowe fasady. Wieże, kopuł, które znajdują się na skrzyżowaniu naw, plany podłużne podłużno - centralne i eliptyczne.

Kościół położony w miejscowości Święta Lipka w województwie warmińsko- mazurskim należy do grona najpiękniejszych kościół i budowli barokowych.

Charakteryzuje się on bogato zdobioną i rozczłonkowaną fasadą. Jest to niezwykle interesujący szczegół architektoniczny tego kościoła.

Po bokach znajdują się dwie czworoboczne wieże, które kończą się galeriami. Zwieńczeniem tych galerii jest przepiękny hełm barokowy.

Nad portalem głównym w niszy znajduje się kamienna lipa. W środku tej kamiennej lipy znajduje się figura Matki Boskiej. Figura ta pochodzi z roku 1728.

W wieżowych niszach znajdują się także figury. Są to rokokowe figury wykonane z piaskowca. Przedstawiają one postacie świętych: Alojzego, Stanisława Kostki, Franciszka Ksawerego, Ignacego, Piotra i Pawła.

Krużganek otacza kościół. Pochodzi on z lat 1694-1708. Zdobiony jest przez 44 barokowe rzeźby. Wejście do kościoła zamyka doskonała kuta krata. Wykonana została przez Karola Schwartza z Reszla.

W krużganku są cztery narożniki. W każdym z tych narożników znajduje się kaplica, która ma charakterystyczna kopułę.

Miejscowość ta związana jest z kultem maryjnym i związanymi z nią legendami.

Jedna z legend głosi , że figura Matki Bożej została umieszczona w tym kościele na pamiątkę i w podziękowaniu za zwycięstwo i odparcie najazdu litewskiego w roku 1311.

Inna legenda głosi, iż Matka Boska objawiła się skazańcowi, w noc przed jego egzekucją. Ofiarowała mu do nóż i klocek drewna. Kazała mu wyrzeźbić swój wizerunek.

Rano wizerunek był gotowy. Sędziowie zachwyceni tym dziełem wypuścili skazańca z lochów kętrzyńskiego zamku. Skazaniec idąc do Reszla zawiesił wykonaną przez siebie figurę na najbardziej okazałej lipie.

W miejscu gdzie stała lipa zaczęły się dziać cuda. Dlatego tez przeniesiono obraz do kościoła w Kętrzynie. Wizerunek ten jednak sam powróciła na lipę. W związku z tym postanowiono wybudować w miejscu gdzie stoi lipa kaplicę.

W roku , którym nastąpiła sekularyzacja Prus Książęcych kaplica ta została zburzona przez protestantów z Kętrzyna zburzyli kaplicę. Władze jednak nie pozwoliły na jej odbudowę. Nie wolno było także się spotykać w tym miejscu , pod karą śmierci. W miejscu po kaplicy postawiono szubienicę dla tych , którzy ten zakaz złamią. Zakaz poparto realną groźbą, stawiając na gruzach kaplicy szubienicę. Nie wystraszyło to jednak katolików , którzy na ruinach spotykali się potajemnie.

Następnie w roku 1605 roku przywrócono swobodę wyznaniową w Prusach . W związku z tym w 1619 roku sekretarz króla Zygmunta III Wazy, Stefan Sadorski, erygował w tym miejscu nową kaplicę.

Na nowo powstałej kaplicy znajdowały się herby Zygmunta III Wazy, biskupa Szymona Rudnickiego i księcia pruskiego Jana Zygmunta.

Patronat nad świątynią objął sam król Zygmunt III Waza. Opiekę duszpasterską powierzono jezuitom z Reszla. Przejęli oni w roku 1631 świątynię na własność.

W następnych latach 1640-1680 Świętą Lipkę odwiedzało coraz więcej pielgrzymów. Przyczyniła się do tego sława tutejszej Matki Boskiej.

Jednym z pielgrzymów był królewicz Jan Kazimierz.

Niestety ta mała kaplica nie była wstanie pomieścić oraz licznej przybywających pielgrzymów i wiernych.

Dlatego też postanowiono wybudować duży kościół odpustowy.

Budowę rozpoczęto wiosną 1688 roku. Kierownikiem prac był Jerzemy Ertliem.

Prace i budowa nowego kościoła przebiegły szybko i bez zakłóceń, dlatego też 15 sierpnia 1693 roku biskup warmiński Jan Stanisław Zbąski dokonał poświęcenia kościoła.

Następnie zajęto się wyposażaniem i zdobieniem wnętrza.

Zajęli się tym znakomici artyści i rzemieślnicy. Mistrz Peuckera, rzeźbiarza z Królewca wykonał przepiękne zdobiony ołtarz główny i przynależne do niego

Ołtarze boczne a także ambonę.

Srebrne i złote przedmioty wykonał Samuel Grewe z Królewca. Są to na przykład srebrną monstrację w formie lipy i złoty kielich.

Obraz w ołtarzu Matki Boskiej Bolesnej wyszedł spod pędzla Marcina Altomonte. Był on nadwornym malarza króla Jana III Sobieskiego. Natomiast barokowe konfesjonały są dziełem mistrza Jana Dobla.

Organy znajdujące się w Kościele w Świętej Lipce zbudowane zostały przez Jana Jozue Mosengella -organmistrza z Królewca. Powstały w latach 1719-1721.

Organy te są bogato zdobione , maja ruchome figurki. Są to postacie Archanioła Gabriela , który kłania się nisko, natomiast postać Maryji na lewej wieży lekko skłania głowę. Anioł stojący na środkowej wieży gra na mandolinie i obraca głowę. Małe aniołki cztery poruszają dzwonkami, a dwa pozostałe grające na trąbach poruszają się wokół osi.

Organy te składają się z 40 głosów i 4965 piszczałek.

Specjalnie dla przybywających do miasta turystów i pielgrzymów organizowane są koncerty organowe

W Świętej Lipce jest także szkoła muzyczna , która kształci organistów. W szkole tej uczył się także Feliks Nowowiejski,. Jest to sławny kompozytor, m.in. twórca melodii do "Roty" M. Konopnickiej.

Po okresie drugiej wojny światowej bazylika ponownie wróciła w posiadanie jezuitów.

Święta Lipka do dziś pozostaje najpiękniejszym miejscem W Polsce i stanowi zabytek kulturowy.