Epoki starożytne były podporządkowane myśleniu mitycznemu. Światopogląd, kultura oraz ludzkie poznanie, w dużej mierze składał się właśnie z niego. Taki sposób poznawania świata był bardzo istotny, ponieważ potrafił wyjaśnić to wszystko, co było trudne do pojęcia. Pytania o to, jak powstał świat i ludzie, a także pytania dotyczące przyrody, wyjaśniane były w ten właśnie sposób. Był to także sposób na dojście do źródła pojawienia się na Ziemi zła. Wyjaśniano i uzasadniano w ten sposób właściwie wszystko - piorun, powódź, nieurodzaj, to, jak pojawiały się pory roku, mechanizmy nocy i dni, bogactwo i różnorodność na Ziemi gatunków zwierząt i roślin, utożsamiano też siły natury z mocami boskimi. To wszystko sprawiało, że mityczne opowieści były kiedyś dużo ważniejsze, niż w czasach dzisiejszych. W dniu dzisiejszym nie ma już wiary w greckie bóstwa, nie trzeba także tłumaczyć każdego niezrozumiałego zjawiska opowieścią mityczną. Mity pozostały nam z dawnych czasów jako źródło symboliki, motywu i tematu do rozważań. Obecnie mity występują głównie pod postacią związków frazeologicznych, znanych już od wieków kulturze, w której żyjemy. Mity utrwaliły też grecką wiarę, religijność i obrzędowość. Ukazywały bogów z typowo ludzkimi problemami i wątpliwościami. Przybliżały zasady moralności i przepisy, wedle których należy postępować w życiu. To pozwoliło na wytworzenie się nowych dziedzin w ludzkim świecie.

I) Myślenie mityczne w dzisiejszym świecie - rola i sposoby oddziaływania:

Literatura:

a) Mity stały się źródłem inspiracji poetyckich, malarskich i pisarskich. W danych dziełach spotykamy częściowe, lub nawet całościowe wykorzystanie dawnych opowieści. Również w języku dziennikarskim pojawiają się odwołania do mitów, które w ten sposób komentują codzienne życie. Współczesność pełna jest powrotów do czasów mitycznych. Poezja bardzo często posługuje się wątkami mitologicznymi. Współcześnie nawiązują do odległych wydarzeń. W ten sposób udowadnia się, że postępowanie ludzkie wcale się nie zmienia. Literatura współczesna ukazuje nam mnóstwo wątków z mitycznymi początkami:

b) w "Micie o Syzyfie" Stefana Żeromskiego

w "Odzie do młodości" Adama Mickiewicza

- w renesansie - Jana Kochanowskiego w "Odprawie posłów greckich";

- w baroku - poezja odwołująca się do uczuciowości i piękna zaklętego w mitologii; - w romantyzmie - idee romantyczne: prometeizm i tytanizm (postawa bohatera romantycznego), arkadyjskość, wizje bitew;

- w Młodej Polsce - Stanisława Wyspiańskiego "Noc listopadowa";

Mitologia na sposób współczesny to jednak nie tylko literatura. Jest też inspiracją w rzeźbie i malarstwie, a także w reżyserii:

Mity w rzeźbie:

- czasy antyku:

-świątynia Partenon Akropol, rzeźby Fidiasza;

Mity w malarstwie:

- prace Botticellego np. "Primavera";

- Bruegela obraz z motywem Ikara;

Mity we współczesności;

w kinematografii;

-motyw Odyseusza

c) Myślenie w sposób mityczny jest początkiem wielu współczesnych dzieł. Bez niego z pewnością literatura byłaby uboższa. Myślenia mityczne są kołem napędowym wielu autorów, bez nich nasza literatura była by niepełno wartościowa. Kiedyś mitologia była przewodnikiem w ludzkim, dziś prowadzi ludzi przez literaturę. Jako inspiracja dla artysty istnieją do dnia dzisiejszego. To wskazuje, że grecka mitologia jest uniwersalna i zrozumiała przez człowieka w każdej epoce.

Mity w związkach frazeologicznych:

a) Frazeologia wywodząca się z mitów przetrwała po dziś dzień. Nie tylko w dziełach literackich, ale i w języku codziennym.

b) Na określenie siłacza używa się imienia Herkulesa, mówiąc o syzyfowej pracy mamy na myśli pracę bez sensu, Achillesowa pięta oznacza punkt słabości, przywołanie konia trojańskiego oznacza podstęp, pisząc o strzale Amora symbolizujemy miłość.

c) Używanie wszystkich zwrotów podyktowane jest ich prostota oraz niezwykłą głębią. Znane i używane są po dziś dzień.

II) Aspekty myślenia mitycznego dalekie dzisiejszym ludziom:

Mitologia i życie:

a) Człowiek dzisiejszy nie przywiązuje już tak wielkiej wagi do tego sposobu poznawania świata. Traktuje dawne opowieści jako ciekawe podania, świadectwa dawnej kultury. Przenikają one jednak do jego życia na każdym kroku. Ujawniają się choćby w formach współczesnego obcowania ze sztuka - przykładem może tutaj być teatr, którego pochodzenie związane jest ściśle i religia antyku (kulty służące uczczeniu Dionizosa).

b) Role myślenia za pomocą mitów:

- poznawanie - umożliwiające rozumienie i analizę zjawisk przyrodniczych;

- światopogląd - podstawy wiary, religii;

- sacrum - związek kultu bogów i rytuałów.

Te role nie mają juz zastosowania we współczesnej codzienności, gdyż:

- nastąpiła zmiana religii, a co za tym idzie, obyczajowość,

- mnóstwo zjawisk można wytłumaczyć dzięki nauce, reszta zostaje nazywana przesądem.

Zakończenia:

Myślenie za pomocą mitów nigdy nie zostanie przez ludzi zaniechane. Towarzyszy twórczości literackiej ale i językowi potocznemu. Nastąpiła jednak zasadnicza zmiana w ich znaczeniu. Starożytność określała za ich pomocą wszystko, co dotyczyło ludzkiego życia. W mitach zawarta jest cała prawda o ludziach tego okresu. Dzisiejsze określenie mit, także ma inne znaczenie - podkreśla nieprawdziwość czegoś, wymysły, rzeczy niezgodne ze stanem faktycznym. Chociaż antyk i współczesność oddziela wiele wieków, pewne sposoby myślenia zakorzenione w ludziach nigdy się nie zmienią. Tak właśnie dzieje się z myśleniem za pomocą mitów, które nigdy nie będzie zupełnie obce współczesnemu człowiekowi. Wprawdzie nauka idzie naprzód, jednak tęsknota za magia i tajemnicą pozostaje w ludziach taka sama.