Dialekt - język właściwy większej, przeważnie wiejskiej ludności regionu danego kraju (gwara - traktowana czasem jako synonim dialektu obejmuje znacznie mniejszy teren). Od języka narodowego, ogólnokrajowego i od innych dialektów odróżnia się pewnymi, wyrazistymi cechami fonetycznymi, gramatycznymi i leksykalnymi.
Na terenach Polski możemy wyróżnić pięć głównych dialektów ludowych:
- kaszubski,
- mazowiecki,
- małopolski,
- wielkopolski,
- śląski.
Dialekt mazowiecki, obok dialektu kaszubskiego, jest jednym z najbardziej odrębnych i ekspansywnym spośród dialektów polskich. Występuje na terenach Mazowsza, jednak największą odrębnością fonetyczną odznacza się Kurpie. Główne cechy dialektu mazowieckiego to:
- Mazurzenie - wymowa c, z, s, dz zamiast cz, ż, sz, dż np: coło zamiast czoło; zyto zamiast żyto; syja zamiast szyja; jezdze zamiast jeżdżę. (Cecha ta występuje również w dialektach małopolskim i śląskim.)
- Brak udźwięcznienia międzywyrazowego.
- Dodanie "ł" w nagłosie, zwłaszcza przed samogłoskami np.: łokno zamiast okno.
- Wymawianie spółgłosek wargowych miękkich z j albo inną spółgłoską miękką np.: piesek - piesek, bjały - biały, mniasto - miasto, mniał - miał.
- Grupy głosek "-ami", "-emi", "-ymi" wymawia się jako "amy", "emy", "ymy", np.: rękamy - rękami.
- Spółgłoski miękkie l', k', g' w nagłosie wymawiane twardo np.; lysty - listy, kedy - kiedy, lyzak - lizak.
- Grupy ja-, ra-, na początku wyrazu wymawiane jako je-, re-, np.: jepko - jabłko, recja - racja.
- Przyrostek "ak" w nazwach istot niedorosłych, np.: szczeniak, dzieciak, kurczak
