Aby ukazać prawdziwość tych słów nie trzeba szukać daleko. Wystarczy popatrzeć na pokolenia żyjące w jednym domu, a kierujące się zwykle różnymi ideałami, choć dzieli je nie tak wiele.
Znacznie łatwej jest to pokazać na przykładzie epok literackich, gdyż to one - razem z prądami filozoficznymi - miały wpływ na światopogląd ludzi w wybranym czasie.
Średniowiecze przez wiele osób uważane jest za czas zacofania, ciemnoty. O tym, że tak nie było coraz częściej przekonują nas naukowcy. Nie zmienia to oczywiście faktu, iż był to okres, w którym wszelkie rzeczy czynione były z myślą o Bogu i szczęściu wiecznym. Kościół, jako instytucja, ale i wiara dominował nad wszelkimi przejawami życia. Człowiek poświęcał swoje życie modlitwie, żył jak asceta, po to, by w przyszłość cieszyć się spokojem. Powstawały wtedy żywoty świętych, mające być wskazówką, jak postępować, by dostąpić szczęścia wiecznego. Literatura, która wtedy powstawała, zapisywana była w języku łacińskim.
Zupełnie inaczej jawi się nam renesans, którego głównym hasłem były słowa Kartezjusza "Homo sum et nihil humani a me alienum esse puto" ( człowiekiem jestem i nic, co ludzkie nie jest mi obce). Renesans (czyli inaczej odrodzenie) zwrócił uwagę na człowieka, stawiając go w centrum zainteresowania nauki, sztuki, religii, literatury. Człowiek renesansu był także jednostką wykształconą, potrafiąca się wypowiedzieć na wiele różnych tematów. W tym czasie zaczęły powstawać pierwsze dzieła w językach narodowych.
Ważnym przełomem był także przełom oświeceniowo-romantyczny. Oświecenie, jak powszechnie wiadomo, było czasem rozwoju nauki, stawiano wtedy na doświadczenie. Zupełni inne założenia przyjął romantyzm, zwracając się ku "czuciu i wierze", jak czytamy w "Romantyczności" Adama Mickiewicza. Romantycy przestali przywiązywać wielką wagę do poznania empirycznego, skierowali się ku intuicji, twierdząc, iż nie wszystko można poznać sposobem naukowym; są bowiem granice, poza które oko nie sięga i tajemnice, których rozum nie pojmie. Twierdzili, że każdy człowiek jest jednostką wybitną. Po romantyzmie nadszedł pozytywizm, który ponownie zwrócił uwagę ludzi na poznanie rozumowe. W literaturze pozytywistycznej możemy obserwować nowy typ bohatera: człowieka poświęcającego się dla dobra ogółu, dbającego o rozwój wiedzy i nauki, także wśród warstw najuboższych. Dominował racjonalizm, a głównym zadaniem literatury było ukazanie świata rzeczywistego.
Przykłady, których użyłam w zupełności potwierdzają temat tej pracy.
