Adam Mickiewicz, "Dziadów" część trzecia
Kluczowym momentem utworu jest Wielka Improwizacja. Przedstawia ona romantycznego poetę Konrada, który spiera się z Bogiem. Cechuje go postawa prometejska, czyli bezgraniczne poświęcenia dla innych. Bohater jest przekonany, że jego uczucia, talent i mądrość są tak silne jak u Boga. Pod jego adres kieruje wyrzuty dotyczące braku zainteresowania narodem polskim.
Juliusz Słowacki, "Grób Agamemnona"
W pierwszej części utworu znajdziemy rozważania dotyczące poezji, które podmiot liryczny snuje, zwiedzając tytułowy grób. Zestawia swą twórczość z twórczością Homera, przed którym chyli czoła. Jednocześnie ubolewa nad tym, iż jego poezja jest dla Polaków niezrozumiała.
Juliusz Słowacki, "Testament mój"
Wiersz przedstawia wizerunek poety, który żegnając się z życiem, dokonuje podsumowania swojego życia i dorobku twórczego. Podkreśla przy tym, że jego poezja była służbą ojczyźnie, a mimo to nie została zrozumiana i doceniona. Końcowe strofy wiersza to apel do rodaków, by krzewili oświatę, nie bacząc na trudny moment dziejowy.
Zygmunt Krasiński, "Nie-Boska komedia"
Dramat składa się z trzech części. W pierwszej z nich (w tak zwanym dramacie rodzinnym) Mąż -główny bohater został ukazany jako oderwany od rzeczywistości poeta. Cały jego świat to poezja i marzenia. Poezja jest dla niego ważniejsza niż rodzina. Symbolizuje ją Dziewica, która nęci poetę, doprowadzając go do nieszczęścia. "Nie-Boska komedia" jest krytyką romantycznej poezji (marzycielskiej, oderwanej od rzeczywistości, a zarazem egoistycznej).
