Ponad wszystkie wasze

Uroki,

Ty poezjo, i ty, Wymowo

Jeden - wiecznie będzie

Wysoki

.................................

Odpowiednie dać rzeczy-

Słowo!

(Ogólniki)

Poezja tyrtejska - nazwa terminu wywodzi się od imienia greckiego poety Tyrteusza (VII w. p.n.e.). Był on twórcą pieśni, które nawoływały Spartan do walki. Sam również brał udział w działaniach wojennych.

Polscy poeci romantyczni, wzorując się na twórczości i postawie Tyrteusza, przyjęli podobne stanowisko. Pisali utwory o charakterze patriotycznym, wzywające rodaków do boju w obronie ojczyzny. Natomiast swoim działaniami na polu walki wprowadzali w życie idee, które głosili w poezji.

Do grona najbardziej zasłużonych twórców uprawiających poezję tyrtejską należeli: S. Goszczyński, M. Romanowski oraz K. Ujejski.

Najważniejszymi elementami liryki tyrtejskiej są:

  • forma pieśni bądź hymnu
  • podniosły, patetyczny, poważny , uroczysty ton
  • podmiot zbiorowy
  • bogata symbolika
  • główny bohater to wojak, patriota, męczennik w sprawie narodu, spiskujący powstaniec
  • charakter odezwy, apelu, który wzywa do zostawienia rodzin, domów na rzecz walki w imię miłości do ojczyzny.

Klęska powstania styczniowego ostudziła zapał, wiarę i optymizm w zwycięstwo, wpływając tym samym na zamierającą działalność pisarską Tyrteuszy. Jednym z poetów narodowych, którzy nie stracili nadziei na wygraną był Kornel Ujejski. Był on aktywnym działaczem w środowisku literackim tygodnika "Dziennik Literacki". Poeta ukształtowany przez tradycję epoki romantyzmu, przedstawiał w swej poezji rewolucyjne wzorce patriotów i męczenników narodowych.

W swoim wierszu "Ostatnia strofa" twierdził, że klęska walki nie przesądza o porażce wojny. Ci, którzy zginęli zostaną pomszczeni przez kolejne pokolenie, które stanie do boju.

W utworze "Maraton" poeta nawiązał do czasów swego przewodnika Tyrteusza. Opisuje dzieje odważnych Greków, którzy pomimo przewagi liczebnej wrogich wojsk Spartan i ich lepszego ekwipunku odnoszą nad nimi zaskakujące zwycięstwo. Przypomnienie owej historii miało na celu dodanie otuchy Polakom w walce niepodległościowej i pokrzepienie ich serc, aby nie wątpili w swoje możliwości i nie tracili nadziei na wygraną. Polacy powinni czerpać inspiracje i wzorować się na postawach bohaterskich, dzielnych Greków, którzy w obliczu - wydawałoby się- oczywistej porażki nie poddali się.