Romantyzm wykreował specyficzny typ bohatera. Charakterystyczne dla takiej konstrukcji postaci jest to, że jej losy tworzą jakby stały wzorzec, który w mniejszym lub większym stopniu jest realizowany. Tą romantyczną biografię tworzą jakby trzy stopnie w życiu każdego. Pierwszy z nich to okres młodości, zazwyczaj gwałtowny i pełen burzliwych wydarzeń. Drugi, bardzo ważny, to romantyczna przemiana, jakiej doznaje postać, zazwyczaj w wyniku jakichś wstrząsających wydarzeń. Ostatni stopień to całkowite oddanie sprawom ojczyzny.
Jacek Soplica, bohater Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, jest określany jako romantyczny, gdyż doznał bolesnych doświadczeń w latach młodzieńczych związanych z zawodem miłosnym, za sprawą wielu wypadków zmienił swoje postępowanie i jako gorący patriota zawierzył swoje działanie Bogu. Swoją, jak zwykło się określać, przemianę wewnętrzną dodatkowo wyeksponował przez przyjęcie nowego imienia. Lata młodzieńcze, choć nie przyniosły mu bogactwa, były czasem, w którym był bardzo popularny, szanowano go i doceniano. Wyższy status społeczny jego ukochanej, Ewy, był przyczyną odtrącenia przez jej ojca, Stolnika Horeszkę, z którym wcześniej się przyjaźnił (Jackowi zostaje podana znacząca czarna polewka). Ta utracona miłość i jednocześnie przyjaźń Stolnika staje się podstawowym powodem, przez który bohater podupada moralnie. Jego zemsta-zabicie Stolnika-zbiega się z najazdem rosyjskiej armii na dwór Horeszków, co staje się przyczyną posądzenia Soplicy o dwie zbrodnie: morderstwo i zdradzenie kraju. Sytuacja zmusza go do opuszczenia rodzinnych stron. Wstępuje do armii Napoleona i w jej szeregach toczy boje. Swoja dawną tożsamość ukrywa pod habitem bernardyńskim, a cechy do niedawna przynależące do niego: pycha, porywczość... zamieniają się w pokorę i konspiracyjną walkę w służbie dla narodu.
Pod nowym imieniem Księdza Robaka cieszy się bohater dużym autorytetem wśród szlachty. Działa pośród rodaków jako emisariusz, chce doprowadzić do zrywu powstańczego na ziemiach litewskich. Posiada cechy bohatera romantycznego - całe swoje istnienie zawierzył swojemu krajowi rodzinnemu i walce o wolność narodu. Nierozpoznany, skryty pod mnisim habitem, wraca do Soplicowa i doprowadzając do zaślubin syna Tadeusza i Zosi z Horeszków, których był cichym orędownikiem, ma swój udział w zakończeniu sporu pomiędzy ich rodami. Będąc ranny podczas zajazdu, który przerodził się w bitwę przeciw zaborcy, ma świadomość zbliżającej się śmierci. ( Kula trafiła w jego pierś nie po raz pierwszy -sam wspomina ranę, której doznał w bitwie pod Jeną). Wówczas dochodzi do słynnej spowiedzi Jacka Soplicy, w której wyznaje on wszystkie przewinienia i koleje swojego losu Gerwazemu, staremu klucznikowi Horeszków.
Jacek Soplica wpisuje się w charakterystyczną konstrukcję romantycznej postaci, ale posiada też pewne odmienne rysy od tych najbardziej typowych. W osobie Księdza Robaka widzimy aktywnego działacza patriotycznego, który nie podejmuje jednostkowego boju za ogół, lecz zagrzewa do walki całe społeczeństwo. Patrząc na postać głównego bohatera III części Dziadów i Księdza Robaka, łatwo zauważyć, że w przeciwieństwie do Konrada, bohater epopei nie działa przeciwko Stwórcy, ale jako osoba duchowna szuka u niego wsparcia i pomocy. Ostatnie chwile jego pokutniczej egzystencji przynoszą mu odpuszczenie win, przynajmniej ze strony Gerwazego, żywot wieńczy bohaterską śmiercią (nie popełnia samobójstwa, jak wielu bohaterów romantycznych!).
Powyższe odstępstwa od typowej konstrukcji bohatera romantycznego, wskazują na to, że Jacek Soplica, postać z epopei Mickiewicza, może reprezentować nowy typ bohatera romantycznego.
