W renesansie wyróżniano trzy typy wzorów osobowych. Pierwszy z nich był wzorzec humanisty, poeta doctus. Humanista to człowiek wszechstronnie wykształcony, odważny, znający języki obce, historię, gramatykę. Był to patriota, człowiek oddany ojczyźnie, stawiał jednostkę na pierwszym miejscu jako wartość najwyższą. Humaniści głosili potrzebę poznania i kształtowania silnej jednostki ludzkiej. Jan Kochanowski był renesansowym humanistą, najwybitniejszym twórcą epoki. Studiował w Królewcu, w Padwie, nie były mu obce języki : łacina, greka, hebrajski. Wzorem poety stal się "poeta doctus"- znający swój warsztat, wykształcony i rozwijający własny talent.
Drugi wzorzec to szlachcic-ziemianin. Poczciwy ziemianin wiedzie spokojne życie, nie boi się starości. Cieszy się życiem, korzysta z wszelkich dóbr, jakie przynoszą pory roku, szanuje pracę. Katolik, patriota, dobry gospodarz, żyje w zgodzie z naturą, bez zbytnich namiętności. Przedstawiciel: Mikołaj Rej.
Ostatni wzorzec to dworzanin. Łukasz Górnicki nakreślił ideał dworzanina w "Dworzaninie polskim". To człowiek wykształcony, kulturalny, światowy. Musi znać języki, pięknie mówić i śpiewać. Posiadać także siłę, być mężnym. Dworzanin zna muzykę, sztukę, dba o maniery i o piękno języka. Nie powinien rozgłaszać o swoich słabostkach, ma być hojny, uczynny, przychylny.
