Czy „Hamlet” jest dramatem renesansowym?

Dzieło zostało napisane przez znakomitego angielskiego dramaturga - Williama Szekspira. Uznawany jest on za pisarza rangi światowej, mistrza gdyż nie tylko potrafił przedstawić swoich bohaterów ze względu na ich portrety psychologiczne, nie tylko posiadał niewiarygodnie bogatą wyobraźnię, nowatorstwo w wyborze tematów, ale jego dzieła można uznać za genialne i ponadczasowe. Jeden z jego kilkunastu dramatów, dzieło noszące tytuł "Hamlet", jest tragedią opowiadającą o zemście. Dotyczy ona księcia, który miał zostać królem, a który zemścić się na swoim stryju, gdyż ten zabił jego ojca i poślubił jego matkę. Tak w skrócie przedstawia się akcja dramatu. Ważne jest natomiast to jak przedstawiona jest wewnętrzna, psychologiczna strona bohatera. Hamlet targany jest wciąż to nowymi, skrajnymi uczuciami. Waha się czy powinien zabić stryja, boi się. Ale do tego czynu popycha go nieustannie pokazujący mu się duch zmarłego ojca. Sztuka ta zalicza się do najczęściej i najchętniej wystawianych sztuk na deskach teatrów całego świata. Powodem może być wielość możliwości interpretacyjnych.

Czy dramat ten można nazwać renesansowym? Moim zdaniem jak najbardziej tak. Na przykład dlatego, że rzuca się w oczy koncepcja mieszcząca w sobie specyficzne podejście do człowieka - bohaterów w ogóle. Koncepcja ta mówi, że człowiek powinien mieć swobodę działania, rozwijani się i swoich możliwości, korzystania ze szczęśliwego i dostatniego życia.

Hamlet - główna postać dramatu, to niewątpliwie człowiek wyznający zasadę humanizmu. Poznajemy go jako człowieka mądrego, wykształconego, znającego łacinę. W życiu kieruje się racjonalnym i logicznym myśleniem, nie wierzy ślepo w ogólnie utarte prawdy i autorytety. Główny bohater ma odwagę i siłę, aby się zbuntować, nie poddawać się złu. Jako wzorcowy człowiek renesansu wciąż się doskonali, dokształca, zajmuje się sztuką, a dodatkowo sam także tworzy.

Odrodzeniowy humanizm czerpał wzorce z epikureizmu, zwłaszcza nawoływał, aby nauczyć się żyć i korzystać ze spokoju i radości życia. Następnie sięgano również do myśli stoików, mówiącej o tym, aby potrafić zawsze z pokorą przyjmować wszystko to co los przynosił człowiekowi. Hamlet również wiedział, że głównym sprawcą staje się często fortuna. Sam powiedział: "Coście przeskrobali, drodzy przyjaciele, że Fortuna zesłała was do tego więzienia?".

Ale człowiek renesansu, humanista, to także jednostka kierująca się w życiu optymizmem, potrafiąca się cieszyć życiem i przyjemnościami doczesnymi. Główny bohater sztuki Szekspira, uważa niestety, że przebywa on w "więzieniu", a ludzie którzy przebywają w jego towarzystwie są głupcami i "szczurami". Nie może do końca cieszyć się z rzeczywistości w jakiej się znalazł. Dlatego musi starać się, aby zmienić tę rzeczywistość, uczynić ją przystępniejszą. Ciągle sam siebie pyta: "odejść?", "umrzeć?", "zasnąć?". Robi wszystko, aby jego życie nie było tak straszne, aby ujawnić prawdę o śmierci ojca.

Renesansowy humanizm starał się również, aby ludzie umieli się do siebie zbliżyć. Hamlet, kiedy był młodym człowiekiem, zależało mu na przyjaźni, miłości (Ofellia), aby normalnie żyć. Niestety to co spotkało go w dorosłym życiu, zmieniło go zupełnie jako człowieka - przestał ufać ludziom, miłość nie była dla niego już najważniejsza. Najistotniejsza była dla niego prawda i zemsta. Stał się zły dla innych, krzywdził swoją ukochana Ofelię. Bał się już wszystkim ufać, po tym wszystkim o czym wiedział o śmierci ojca.

Ale oprócz Hamleta, w dramacie znajdują się jeszcze inni bohaterowie, którzy (paradoksalnie) korzystają z zasad renesansowego humanizmu - wyznając maksymę "carpe diem". Takimi postaciami jest stryj (przyszły król, morderca) Hamleta, oraz królowa - matka Hamleta. Oboje zaraz po śmierci pierwszego króla pobierają się, nie szanując choćby jego śmierci, żałoby - biorą udział w biesiadach. Ale już po jego śmierci, od razu się pobierają. Stryj jest zwykłym oszustem i kłamcą. Podstępem zdobywa tron - zabija ojca Hamleta. Nie jest wzorcowym humanistą , nie traktuje innych ludzi z należytym szacunkiem. Najważniejsze dla niego jest zdobycie władzy, zdominowany jest żądzą władzy. Uczucia nic dla niego nie znaczą (większą rolę odgrywać będą dopiero w romantyzmie). Ale mimo wszystko ta dwójka bohaterów również zachowują się tak, jak każe im dusza i serce. Królowa przedstawia się czytelnikowi jako kobieta nie mająca serca, wyrafinowana i zła. Nie cierpi po stracie swojego męża, ponieważ zaraz po tym wychodzi za mąż za stryja, nie zwraca uwagi również na to co dzieje się z jej synem - Hamletem, który "udaje" obłąkanego. Jest zupełnie poddana woli swojego nowego męża.

Humanizm renesansowy zwracał uwagę na człowieka i jego problemy, a angielski dramaturg jest mistrzem w opisywaniu ludzkiej psychiki. Zajmowało go co może stać się z psychika człowieka w skrajnie trudnych sytuacjach, do czego człowiek jest zdolny. Potrafił również przedstawić w znakomity sposób dramat namiętności między ludzkich.

Dramat noszący tytuł Hamlet" jest pełen różnorodnych postaci, dlatego nie sposób zakwalifikować ich do jednego prądu myślowego, czy światopoglądowego. Aby odpowiedzieć na pytanie zawarte w tytule pracy, należało by powiedzieć, że dramat ten nie jest wyraźnie dramatem renesansowym, mimo że znaleźć można wiele wspólnych cech.