Często słyszy się w różnych dziedzinach sztuki i kultury stwierdzenie, że jakiś człowiek jest przedstawicielem renesansu. Oczywiście należało by się zastanowić, dlaczego kogoś określa się takim mianem, dlaczego się tak nazywa. Najprościej można by powiedzieć, że zapewne są to ludzie czymś wyróżniający się z tłumu i tacy, którym udało się osiągnąć coś ważnego i znaczącego dla kultury, wpłynąć na jej rozwój, wzrost świadomości społecznej, wskazywać prawidłowe i odpowiedni drogi życia ludziom mniej wykształconym. Można także po prostu powiedzieć, że dzięki takiemu człowiekowi, lub takim ludziom, osiągnięcia nauki i kultury powiększały się i wzbogacały.
Nie będzie chyba niczym dziwnym, jeśli stwierdzimy, że właśnie na takie miano zasłużył Mikołaj Kopernik. To nie tylko najwybitniejszy polski astronom, ale także prawnik. Dzieło zatytułowane "O obrotach sfer niebieskich" na początku nie zostało zupełnie docenione. Ważne jest nawet to, że początkowo zostało ono zupełnie odrzucone. Dopiero po długim czasie zdobyło sławę i zostało uznane za wybitne i wiarygodne. Stało się także podstawą wielu późniejszych badań. Słynne zdanie, że astronom "wstrzymał słońce, a ruszył ziemię" jest powtarzane i znane do dziś. Dzieło to okazało się być odkrywcze i rewolucyjne na tle wszystkich państw Europy, a jego twórcą jednostką wybitną, niezwykle uzdolnioną i niepowtarzalną. Mikołaj Kopernik, o czym już mniej ludzi może wie, zasłużył się również jako dzielny obrońca pałacu w Olsztynie.
Osobą niezwykle zasłużoną dla polskiej kultury uznany jest również znakomity renesansowy poeta - Jan Kochanowski. Jest znany nie tylko ze swoich poglądów i stylu pisania, ale przede wszystkim ceni się go za to, że jako pierwszy tworzył w języku ojczystym. Jako młody człowiek wiele się uczył, a nawet pełnił odpowiedzialną rolę sekretarza króla Zygmunta Augusta. Jego życie było początkowo spokojne - mieszkał w Czarnolesie i uznawany był za ziemianina. To spokojne życie zostało w dramatyczny sposób zakłócone śmiercią jego córeczki Urszulki. To wówczas powstały słynne i podziwiane Treny. Są one przepełnione bólem i smutkiem poety, który nie mógł się pogodzić z takim obrotem sprawy. Jego smutek był tak silny, że poeta zaczął nawet wątpić w sens wartości moralnych i etycznych, które do tej pory wyznawał. Znane jest również stwierdzenie poety, mówiące o tym, że "człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce".
Spod pióra pisarza wyszły również fraszki, pieśni, czy pierwszy polski dramat napisany w języku ojczystym, pt: "Odprawa posłów greckich". Dlatego chyba słusznie nazywa się go ojcem polskiej literatury. Poeta ten stworzył również cykl dziewiętnastu trenów, które są osobistym wyrazem ogromnego bólu poety - ojca po stracie małej, dwu i pół letniej córeczki. Cykl został uznany za nowatorski także dlatego, że Kochanowski jako pierwszy w historii literatury poświęcił treny zmarłemu, małemu dziecku, do tej pory były one zarezerwowane dla bohaterów narodowych, herosów.
Zaraz obok Jana Kochanowskiego za znakomitego pisarza renesansu należy wymienić Mikołaja Reja. On także tworzył w języku ojczystym. Jako młody człowiek bywał na dworach znanych i cenionych ludzi, m. in. A. Tęczyńskiego, czy też Mikołaja Siemianowskiego. Początkowo był zwolennikiem haseł reformacji, ale później wyznawał już kalwinizm. Napisał słynny "Żywot człowieka poczciwego". Jest on uznawany za wzorowy katechizm doskonałego szlachcica. Przekazuje on o korzyściach jakie płyną z dobrego, uczciwego życia. Autor mówi także o tym, aby cieszyć się z możliwości obcowania z przyrodą. Oprócz zachęcania poety do pewnych zachowań, mówi on także o tym z jakimi zachowaniami, czy cechami charakteru należy walczyć, aby być człowiekiem cnotliwym.
Za niezwykłą osobistość okresu renesansu należy również uznać Giovanni Boccaccio. Pochodził on z Włoch i spod jego ręki powstał "Dekameron". Składa się na niego 100 nowel, powstałych - co ciekawe - w ciągu 10 dni. Był to czas niezwykle znamienny - okres zarazy w 1348 r. Przykładem może być nowela zatytułowana "Sokół" - która do tej pory uznawana jest za klasyczny przykład noweli. Cała akcja skupia się wokół zabicia Sokoła. Wszystkie wydarzenia w utworze są ściśle związane z tym wydarzeniem.
Zatem człowiekiem renesansu należy nazywać kogoś wykształconego, zdolnego, mającego coś o zaoferowania kulturze swojego narodu. Musiałby to być niewątpliwie ktoś ciągle rozwijający własne zainteresowania. To człowiek poważny, mądry, chętnie zdobywający wiedzę i poszerzający horyzonty własnych myśli. Ale to także człowiek potrafiący się bawić i cieszyć życiem, lubiący przebywać i obcować wśród uroków przyrody.
