Spróbuj porównać i ocenić ideał rycerza starożytnego i średniowiecznego, odwołując się do „Iliady” i „Pieśni o Rolandzie”.

Plan pracy:

1. Wstęp

Przedstawienie ideologii rycerstwa, powiązanego z walką;

Zmiana ideału rycerza zależnie od czasów;

2. Rozwinięcie

Przedstawienie dwóch bohaterów Rolanda i Hektora:

- cel walki obu bohaterów;

- ich rycerstwo jako styl bycia i życia;

- miłość do ojczyzny;

- wykazanie różnic kulturowych;

Przedstawienie tych postaci - wzór do naśladowania dla innych:

- Hektor staje do walki z Achillesem, bogiem;

- Roland zmierza się z Saracenami, wyznawcami innej religii;

- obaj bohaterowie umierają;

Roland jest bohaterem, który walczy za swoją ojczyznę, ale również na chwałę Boga;

- przedstawienie wpływu chrześcijaństwa na postać rycerza;

Przedstawienie cech, które właściwe są dla obu bohaterów:

- są honorowi;

- walczą do samego końca za słuszną sprawę;

Przedstawienie tych ideałów jako takich, które nie mogą być zrealizowane przez współczesność:

- rycerz starożytny i średniowieczny - to postawa związana z walką, ale też wielką pychą i dumą rycerską;

3. Zakończenie

Podobieństwo tych dwóch postaci. Różnice światopoglądowe, mentalność, religia, okoliczności.

Hektor i Roland jako wzór bohatera i przykład określonych cech w danej epoce, przedstawiają ideały właściwe swojej epoce. Taka postawa, czyli wiara w swoje ideały jest kategorią, według której możemy oceniać człowieka.

W epoce starożytnej i w średniowieczu prowadzona bardzo dużo wojen. Nie prowadzono właściwie żadnych rozmów dyplomatycznych, ani nie starano się zawierać kompromisów. Nie potrzeba było dużego konfliktu, aby rozpętać wojnę. Społeczeństwo było wyraźnie podzielone na klasy, byli ludzie bardzo bogaci i bardzo biedni; wyklarowała się też klasa społeczna - wojownicy. Podstawowym ich zadaniem i zajęciem była walka, ponieważ właśnie to robili najlepiej. W interesie władcy leżało to, aby utrzymywać z nimi bardzo przyjazne stosunki, ponieważ to właśnie od nich zależało, czy będzie mógł on dalej sprawować rządy. Dlatego z czasem klasa wojowników mogła sobie zapewnić lepsze traktowanie.

Rycerze posiadali dużą siłę militarną, dlatego czasami samodzielnie chcieli oni przejąć władzę. Skupiali w swoim otoczeniu ludzi swojej grupy społecznej; grabili oni bogactwa innych, wiedząc, że ciężko jest się oprzeć ich przewadze. Z upływem lat wojen było mniej, więc rycerze chcieli wprowadzać w państwie dogodna dla siebie warunki życia. Doprowadziło to do powstania określonego typu kultury; wojownicy zaczęli rozumieć i uświadamiać sobie przynależność do rodu i tworzyli zamknięte kręgi.

W konsekwencji powstała kultura, ideologia, która opierała się na stworzeniu kultury walki. Tworzono sobie różne cele, czasem, nie mające sensu i walczono, często na śmierć i życie. Przez to wzrastała jeszcze świadomość, że przynależy się do jakiegoś królestwa, króla i religii. W takich warunkach pojawiło się rycerstwo, które oczywiście zależnie od okoliczności zmieniało swój wygląd. Nie zmieniały się jedynie prawa, które rządziły w tej grupie społecznej. Ciężko jest osadzać rycerskie ideały i mówić, czy są słuszne. Rewolucja techniczna i zmiana sposobów rzemiosła wojennego, sprawiły, że rycerze stracili swoją pozycję. Zmieniał się także ideał rycerza.

Zawsze ideał jest zależny od zmieniającej się mentalności i sposobu widzenia świata i otaczających ludzi. W dzisiejszych czasach już nie ma rycerzy. W czasach starożytnych i średniowieczu ideały klasy rycerskiej umożliwiały na podtrzymanie świadomości narodowej. Były one silnie umotywowane kulturowo, miały silne podłoże moralne; ustanawiały panujące prawa. Aby porównać ze sobą ideał rycerza antycznego ze średniowiecznym, należy odwołać się do utworów, które w pełni te modele prezentują. Bardzo dokładnie widać postacie wojowników w eposach - "Iliadzie" i "Pieśni o Rolandzie", które przedstawiają rycerzy, uwznioślając ich postacie. Rycerzami, których uznaje się za ówczesne wzory to starożytny Hektor i średniowieczny Roland.

Obie te postacie są stworzone, żeby walczyć. To jest z resztą ich najważniejsze zadanie - walka. Hektor walczy w imieniu własnej ojczyzny, którą jest Troja. Jest prawdziwym patriotą. Roland także broni swojej ojczyzny, ale innym sposobem. Pełni rolę przywódcy tylnych straży wojska Karola Wielkiego, które powraca z wojny z Saracenami. Padł on ofiarą zdrady, dlatego musiał walczyć o swój oddział i większość wojsk króla. Jest słusznym stwierdzeniem, że ci bohaterowie mają bardzo szczytny cel - bronią siebie i własnego honoru, ale przede wszystkim chcą bronić swój naród. Podejmują się oni trudnych zadań, które jednak mają głęboki sens.

Zarówno Roland, jak Hektor, są rycerzami i uznają ideały, która są właściwe tej grupie; bliska jest im także kultura i określony styl zachowania. Cechuje ich męstwo, niezależność i odwaga. Nigdy nie poddaliby się oni z własnej woli; uznają takie zachowanie za niehonorowe. Honor natomiast jest najważniejszy do rycerza. Tym właśnie wyróżnia się od innych ludzi, jest powodem dumy. Roland i Hektor żyją w dwóch zupełnie różniących się od siebie epokach, ale łatwo zauważyć, łączy ich wspólna postawa życiowa. Ich walka nie zawsze jest chwalebna, ponieważ naznaczona jest krwią, zabitych przez nich ludzi, ale z tym wiąże się przecież postępowanie rycerza i jego zadanie. Jest ona jednak toczona w imię wartości.

Bohaterów z pewnością usprawiedliwia fakt, że zostali oni postawieni w takiej właśnie sytuacji; musieli walczyć, ponieważ była wojna. Walczyli za ojczyznę. Różni ich jednak to, że Hektor musi bronić Troi, która została zaatakowana, Roland natomiast jest właśnie w wojnie na miejscu najeźdźcy. W starożytnym mieście greckim bardzo silnie ludzie byli ze sobą związani, dlatego Hektor był od zawsze uczony miłości do Troi. Roland walczy, ponieważ jest patriotą, ale również dlatego, że powodem wojny jest religia, której trzeba bronić. Bohater ten nie ukrywa tego, że zdobyć sławę. Bohaterowie Ci, jak widać wywodzą się z dwóch zupełnie różnych kręgów kulturowych. Hektor podejmuje wyzwania bez warunkowo, nie martwi się o to, czy zostanie ranny, czy umrze. Zdaje sobie sprawę z bezwyjściowości swej sytuacji. Roland również ginie, ale zastanawia się, czy wzywać posiłki, czy tez umrzeć jako samotny bohater.

Zadaniem obu dzieł było nie tylko przekazanie ludziom pewnych informacji o historii i wojnach, ale też rozpropagować pewien model człowieka, którym jest właśnie rycerz. Mamy tu oczywiście z idealizacją. Utwory te pokazywały doskonałych i wyjątkowych bohaterów. Autorzy tych eposów rycerskich celowo opowiadają nam o cechach Rolanda i Hektora, które pozwalają im stać się wzorami. Hektor jest w zasadzie skazany przez Bogów i jego przeznaczeniem jest zginąć. Staje on do walki z Achillesem, który posiada boską moc, ma specjalną tarczę, która broni go przed atakami. Pomimo tego Hektor wykazuje odwagę, nie jest on tchórzem, walczy, choć zna koniec. Broni swojego honoru, choć jest samotny w walce.

Roland nie walczy sam; są przy nim przyjaciele, którzy bronią tej samej sprawy. Ostatnia jego walka była popisem wielkiej, nadludzkiej siły. Zdołał pokonać bardzo dużą liczbę nieprzyjaciół. Jego towarzysze odchodzą, ale on zostaje do końca. Śmierć tego bohatera jest opisana stylem bardzo i podniosłym, patetycznym, pełnym symboli. Jest on w chwili śmierci zwycięzcą, ma twarz skierowaną do wroga. Idzie wprost do nieba. Musimy jednak wziąć pod uwagę, że w rzeczywistym świecie ideały, które prezentowane są w tych eposach nie były wcielane w takiej formie. Rycerstwo rzeczywiście często wiązało się z grabieżami i mordami.

W historii o Rolandzie jest jeszcze inny ważny wątek, którego brak w "Iliadzie". Ideał rycerza średniowiecznego jest ściśle związany z religią chrześcijańską i jej ideologią. Rycerze walczą w imię Boga. Pojawienie się chrześcijaństwa i jego przyjęcie oznaczało, że rycerz nie musiał już zabiegać tylko o swoją sławę. W średniowieczu dbano również o życie po śmierci, o zbawienie i stan swojej duszy. Odpowiednią drogą dla stanu rycerskiego wydawały się ku temu wyprawy krzyżowe lub nawracanie pogańskich wiosek. Robili to, napadając na nie i zmuszając do przyjęcia nowej religii. Takie przedsięwzięcia kończyły się niestety śmiercią dużej ilości bezbronnych ludzi, a wszystkie ideały, wartości i pozytywne cechy rycerzy dawno zostały zapomniane.

O śmierci rycerskich ideałów przesądziły nie tylko te fakty. Dzisiaj niektóre z wartości ważnych dla antycznych, czy średniowiecznych rycerzy nie mogłyby zrealizować się w dzisiejszym świecie. Kultura naszych czasów opiera się jednak na części z nich. Niektórymi z nich są honor, braterstwo, obrona słusznej sprawy, moralność. Dziś również doceniamy wierność danym słowom. Ludzie współcześni często jednak są niechętni wobec postaw rycerzy. Nie można oczywiście zupełnie naśladować ideału rycerza, takiego jak Hektor, czy Roland. Żyli oni w zupełnie innych okolicznościach niż my. Człowiek współczesny nie postrzega świata w tak ostatecznych kategoriach, w jakich robią to bohaterowie eposów. Współcześnie jesteśmy zniechęceni przede wszystkim do tych cech, które nie są dla nas do zaakceptowania.

Człowiek współczesny nie może pozwolić sobie na przekonywanie kogoś siłą, przemocą; przynajmniej nie powinien tego robić. Obyczaje i ideały przecież ewoluują cały czas. Rolanda i Hektora łączy szacunek do tych samych wartości, ale oddziela od siebie czas, poglądy, uczuciowość. Zarówno pierwszy, jak i drugi, są wzorem do naśladowania dla swojej epoki. Możliwe, że sprawy, którym oddawali oni swoje Zycie nie były bardzo chlubne i tego warte, ale walczyli oni godnie i z oddaniem. Z perspektywy człowieka współczesnego walka o sprawy tych bohaterów może wydać się bezsensowna, ale dla nich była to rzecz najważniejsza na świecie. Dzięki temu mogli oni czuć się potrzebni w swoim społeczeństwie i spełnić należycie swoje zadanie. Wyznawali oni ideały, które były w tamtych czasach bardzo poważane i miały poparcie. My nie możemy tego kwestionować. Nie musimy też się w pełni się z nim zgadzać. Nie to jest najważniejsze. Bardziej istotne jest to, aby umieć wybrać, to, co akurat dla nas jest przydatne i wartościowe z tych przedstawionych ideałów. Nie da się chyba całkowicie ocenić ideału rycerza. Dziś niektóre ich zalety mogą wydać się przestarzałe lub śmieszne. Inne, jak wierność przyjętym obyczajom są ponadczasowe.