Problem kary i winy a także zadośćuczynienia za grzechy jest częstym motywem literackim. Problem ten pojawia się w literaturze niezależnie od epoki i zainteresowań pisarza. Mimo, iż utwory, które traktują o tym problemie pochodzą z różnych czasów jednak można znaleźć pewne uniwersalne rzeczy, w nich wszystkich. Pozostaje jednak pytanie czy znaczy to, że są aktualne dla czytelników niezależnie od epoki, w której żyją.
Utworami, które niosą w sobie uniwersalne wartości i są podstawowymi lekturami w naszej kulturze są mitologia grecka i Pismo Święte. Zawierają one zapis opowieści, które przedstawiają uniwersalne emocje, pragnienia i dążenia, które bliskie są także współczesnym ludziom. Bohaterowie mitologii bardzo często błądzili i robili rzeczy, których nie powinni byli robić. Na przykład Detal, bohater opowieści o Dedalu i Ikarze, za swój błąd zapłacił życiem. Naszej kulturze ważne jest także to, co na temat błądzenia zapisano w biblii. Na przykład przypowieść o Synu Marnotrawnym, który odchodzi od ojca, roztrwania swój majątek. Mimo tego wszystkiego jego błędy zostają wybaczone. Powraca do ojca i ma szansę wrócić i odzyskać to wszystko, co porzucił.
Ważnym utworem, w dyskusji o winie i karze są dramaty Wiliama Szekspira, szczególnie ten, który nosi tytuł "Makbet." Makbet był poddanym szkockiego króla, był także z nim spokrewniony. Dzielnie służył jako jego poddany, i nic nie zapowiadało mającego nastąpić biegu wydarzeń. Za namową czarownic Makbet jest coraz bardziej rozpalony żądzą władzy, utwierdza go w tym żona. Razem planują zbrodnię po czym Makbet morduje króla. Szekspir ukazuje jak z prawego rycerza zmienia się w krwawego zbrodniarza, a potem jak uruchamia kolejne złe wydarzenia żeby utrzymać swą zbrodnię w tajemnicy. Makbet nie miał szansy na naprawę swego błędu. Za zbrodnię zapłacił najwyższą cenę. Taką samą jak jego żona Lady Makbet, którą wyrzuty sumienia doprowadziły do obłędu i samobójczej śmierci.
Jacek Soplica bohater epopei pod tytułem "Pan Tadeusz" napisanej przez Adama Mickiewicza jest kolejnym bohaterem, w którego życiu nie brakło momentów zwątpienia. Był szlachcicem, odważnym wręcz butnym i pysznym. Żył roztrwaniając pieniądze w przeświadczeniu, ze wszystko czego tylko będzie chciał może znaleźć się w zasięgu jego ręki. Jednak sytuacja zmienia się gdy zakochany w pięknej Ewie Horeszkównie dostaje "czarną polewkę" od jej ojca. Stolnik Horeszko jest przeciwny małżeństwu jego córki z niżej urodzonym i biedniejszym szlachcicem. Taki rozwój wypadków napawał Jacka gniewem. Dlatego w odwecie dopuszcza się morderstwa. Gdy zamek Stolnika atakują wrogowie, wówczas Jacek wykorzystując sytuację strzela do mężczyzny. Ojciec Ewy ginie. Jacek musi natomiast uciekać. Nikt nie bardzo wie co się z nim dzieje. Czytelnik prawdy dowiaduje się także już pod koniec utworu. Otóż Jacej Soplica powraca do rodzinnego Soplicowa w przebraniu zakonnika. Poznajemy go jako księdza Robaka, który jest emisariuszem, który przygotowuje powstanie mające pomóc odzyskać Polsce niepodległość. Działalność na rzecz ojczyzny i habit całkowicie zmieniają osobowość i charakter Jacka. Nowe życie pozwala mu odkupić dawne grzechy i zyskać odpuszczenie nawet od najbardziej zagorzałego wroga, jakim był sługa Stolnika.
Jednak nie zawsze winy można zmazać lub zyskać przebaczenie. Ukazują to losy Zenona Ziembiewicza bohatera powieści pod tytułem "Granica" napisanej przez Zofię Nałkowską. Ziembiewicz jest burmistrzem miasta, jednak poznajemy jego drogę do stanowiska. Najpierw zostaje naczelnym redaktorem gazety musi jednak wyrzec się swych młodzieńczych ideałów. Każdy kolejny awans także go do tego zmusza. Ziembiewicz jednak ciągle się usprawiedliwia. Usprawiedliwia się także jeśli chodzi o wszystkie sytuacje w jego życiu osobistym. Mimo, iż nie chce powielać życia swego ojca romansującego z wiejskimi dziewczętami sam także wdaje się w związek z ubogą dziewczyną, po czym bardzo ją krzywdzi. Porzuca ją i nakłania do pozbycia się dziecka, które nosi. Tego dziewczyn nie może znieść, doprowadza ją to do obłędu i skłania do zemsty.
Przywołane tu postacie ukazują różnorodność ludzkich losów i wskazują, że niedobre może być zarówno bezkarne popełnianie błędów jak i zbytnia wiara we własne siły.
