Pozytywizm stworzył i propagował typ bohatera, który za wszelką cenę, także wyrzeczeń osobistych, wciela w życie gotowe hasła. Dlatego pozytywistyczny bohater przybierał pozę mentora, mistrza życia, nauczyciela. Wiersz "Do młodych" stanowi sumę wskazówek dla tych, którzy będą budowali nową, pozytywistyczną rzeczywistość. Utwór ma charakter odezwy, manifestu pokoleniowego, dlatego jego wymowa przypomina romantyczną "Odę do młodości" A. Mickiewicza. Wiersz Asnyka kierowany jest do wstępujących na pokoleniową areną pozytywistów. Stąd szczególny nacisk na rolę postępu i potrzebę jego realizacji, by kształtować nową rzeczywistość. Podmiot liryczny jest orędownikiem ewolucji i nauki, ale z drugiej strony nakazuje, by zachować krytycyzm. Proponuje, aby bujanie w obłokach pozostało domeną marzycieli, jego zdaniem trzeba twardo stąpać po ziemi, żyć tu i teraz. Nie wolno jednak niszczyć dorobku przodków i odcinać się od historii swego narodu. Przeszłość, osiągnięcia poprzednich pokoleń nawet, jeśli budzą sprzeciw, to muszą być szanowane. Trzeba na starym świcie nadbudować nową, zgodną z duchem pozytywistycznym rzeczywistość. Nie możliwe jest budowanie bez tej podstawy, fundamentów historii. Podmiot liryczny ostrzega młodych, że kiedyś po nich przyjdą nowe pokolenia, dlatego wcześniej należy zadbać o odpowiedni dla nich spadek. Zmiany warty nie należy się obawiać, bo ewolucja jest niezbędnym elementem, gwarantem postępu i zdobywania przez ludzi i narody coraz wyższego poziomu rozwoju i samodoskonalenia. Dlatego budowa nowego gmachu rzeczywistości polega na zabraniu od poprzedników tego, co na wartościowe i dodaniu, nadbudowaniu kolejnego piętra. Podmiot liryczny zachęca do aktywnej postawy wobec życia. Udowadnia, że świat należy do odważnych, którzy nie boją się odkrywania "nowych, nie odkrytych dróg", a także do ludzi ceniących prawdę i jej "jasny płomień". Tak w wierszu została podkreślona pozytywistyczna wiara w możliwości nauki, człowieka oraz idea pracy, także nad sobą.
