Do pierwszych organizatorów życia kulturalnego w Polsce należał Ignacy Krasicki. Współpracował ludźmi, którzy wraz z dworem królewskim pracowali nad utworzeniem sceny narodowej. Był jednym z najbardziej aktywnych pisarzy publikujących w "Monitorze". Pisał utwory w wielu gatunkach literackich, m.in. publicystyczne, wiersze liryczne, bajki, poematy heroikomiczne, satyry, listy poetyckie, komedie, itp. Większość jego dzieł tworzona była według zasady nauczania poprzez zabawę. Twórczość Krasickiego była odzwierciedleniem prawdziwego życia, zaś ośmieszeniem wszelkich wad społecznych, co miało służyć uzdrowieniu kraju i postępowi.
Najbardziej uniwersalnymi utworami, spośród całego dorobku literackiego Krasicki, był bajki. Miały one na celu przedstawienie ponadczasowych zasad moralnych oraz pokazanie różnych stron rzeczywistości, w której przyszło mu żyć. Bajki są narzędziem, które służyły Krasickiemu do krytykowania wad oświeceniowego społeczeństwa polskiego i pełniły istotną funkcję wychowawczą i dydaktyczną. Ignacy Krasicki we "Wstępie do bajek" wyjaśnia, ze nie chce on nikogo obrazić, ale pouczyć. Odkrywa swój negatywny stosunek do świata, w którym obok ludzi dobrych, wstrzemięźliwych, uczonych i sprawiedliwych jest mnóstwo takich, jacy są jego bohaterowie bajek, i raczej nie powinni wpływać na naszą rzeczywistość. Jednak nie jest tak i nie da się tego uniknąć. Za zwierzętami w bajkach kryją się ludzie z przypisanymi wadami, na przykład w bajce "Szczur i kot", pod skóra szczura kryje się człowiek pełny pychy, próżności i zarozumiałości, który zapomina o całym świecie, o swoim wrogu kocie. Ten to wykorzystuje, udusił i zjadł szczura. Może to być przestroga dla szlachty i magnaterii, którzy egoistycznie zabiegają o utrzymanie swoich zwyczajów, tradycji i przywilejów, nie zważając skutki, jakie mogą z tego wynikać. Krasicki ostrzega również przed unoszeniem się pychą, która gubi człowieka, bo za bardzo zaczyna on wierzyć w swoją nieomylność i siłę, co powoduje, ze traci poczucie rzeczywistości i zapomina o wszystkich niebezpieczeństwach. W podobnym tonie jest napisana bajka "Kruk i lis", której bohaterowie są alegorycznym przedstawieniem ludzkiej próżności, przebiegłości, zarozumiałości, fałszu i egoizmu. Lis sprytnie prawił komplementy krukowi, który był próżny i łatwo uwierzył w nie i otworzył dziób, a wtedy wypadł mu ser, na który to czyhał właśnie przebiegły lisek:
"Bywa często zwiedzionym, kto lubi być chwalonym".
Dydaktyczny cel ma również utwór pod tytułem "Jagnię i wilcy", który dotyczy wszechogarniającego świat prawa silniejszego. Wilki, które są silniejsze, z łatwością zabijają bezbronne, kruche, niewinne jagnięta. Wilki uosobieniem ludzi silnych, bezwzględnych i okrutnych. Poeta twierdzi, ze gdy czegoś naprawdę pragniemy, to zawsze znajdzie się jakiś powód, który pozwoli nam to zdobyć:
"Zawżdy znajdzie przyczynę, kto zdobyczy pragnie".
Nie liczy się prawda czy racja, bo prawo zawsze będzie po stronie tego silniejszego. Bajka, pt. "Ptaszki w klatce" opowiada historię dwóch czyżyków. Starszy był zawsze na wolności i nie lubił klatki i niewoli, natomiast młodszy urodził się za kratkami i nie znał uczucia wolności. Dla niego najlepszym miejscem ans wiecie była właśnie owa klatka. Ktoś, kto od urodzenia żył w niewoli nie zrozumie kogoś, dla kogo wolność jest najważniejsza, ponieważ nigdy jej nie zasmakował. Bajka ta jest nawiązaniem do rozbiorów Polski. Krasicki chce pokazać, jak bardzo Polacy tęsknią za wolnością, jak mocno ją cenili.
W utworze, pt. "Dewotka" autor ukazuje fałszywą pobożność. Krytykuje i ośmiesza osobę, która uważa się za bardzo religijną, ale jest obłudna oraz fałszywa. Wiara to przede wszystkim życie zgodne z prawami moralnymi.
W wierszu zatytułowanym "Malarze" poeta opisuje artystę, która jest bardzo uzdolniony i sam zdaje sobie sprawę ze swoich umiejętności. Ponieważ zawsze upiększał obrazy, nigdy nie zaznał biedy. Taka pewność siebie popchnęła go także do odrzucenia wiary w Boga. Obok niego jest drugi malarz, który przeciwnie - "nie upiększa" portretów, odrzuca zafałszowanie prawdy, jednak jemu wiedzie się gorzej. Ludzie wolą kłamstwo. Ignacy Krasicki chce przez to ukazać, jak bardzo zmieniła się hierarchia wartości (prawda i rzetelność). Ludzie bardzo pragną pochwał, pustych pochlebstw , ponieważ są próżni. Natomiast tacy artyści jak ten pierwszy malarz, korzystają na ludzkiej naiwności i zarabiają pieniądze, są bogaci w przeciwieństwie do tych, którzy cenią prawdomówność. Prawda jest bowiem trudna do przyjęcia, nieprzyjemna więc wolą być okłamywani ale szczęśliwi.
W bajce "Filozof" autor opowiada o wielkim filozofie, któremu nadmiar wiedzy uderzył do głowy. Jest ateistą, jednak kiedy zachorował natychmiast odstąpił od swych poglądów i zaczął się modlić do Boga o zdrowie. Krasicki chce pokazać jak ludzie potrafią zmieniać swoje poglądy w wyniku wydarzeń życiowych, ale również chce przestrzec przed nadmierną pychą, bo zamienia ona prawdziwą wiedzę w fałszywe teorie filozoficzne, a to z kolei doprowadzić może do demoralizacji i upadku człowieka. właściwe są tu słowa przysłowia ludowego: "Jak trwoga to do Boga".
Po zastanowieniu się nad światem przedstawionym przez Krasickiego w jego bajkach oraz po analizie bohaterów, okazuje się, ze wypływa z nich dużo pesymizmu. O trudnych sprawach autor opowiada spokojnie, z lekkim sceptycyzmem, czasem z dowcipem i ironią, co łagodzi nieco ten pesymistyczny klimat utworów. W rzeczywistości:
"Bajki i przypowieści: mają charakter ogólnoludzki, poruszają problematykę aktualną w każdej epoce, chociaż wyrażają najpełniej ideowe niepokoje ludzi oświecenia."
Człowiek w dziełach Krasickiego jest słaby, kruchy, zabłąkany, nie umie sobie poradzić ze złem. Mocno ceni tych, którzy szanują prawo, są uczciwi, sprawiedliwi, żyją zgodnie z prawem moralnym. Ignacy Krasicki napisał wiersze, które mają charakter ponadczasowy. Obserwował wady narodowe i chciał je pokazać wszystkim i przez to może zmienić je. Niestety przywary polskie są zbyt mocno zakorzenione w narodzie i bardzo ciężko je wytępić,
