Kreując wiejski świat Lipiec Reymont zastosował środki charakterystyczne dla kilku kierunków artystycznych: realizmu, naturalizmu, impresjonizmu i symbolizmu. Zatem powieść "Chłopi" stanowi połączenie tych typowo młodopolskich technik artystycznych. Jednakże naturalizm najbardziej uwidacznia się w przedstawieniu koncepcji ludzkiego losu.

W kompozycji powieści zastosowano podział na cztery części, które odpowiadają czterem następującym po sobie porom roku. Obrazuje to uzależnienie ludzi od rytmu natury. Dla chłopów wyznacznikiem ich pracy i obowiązków jest przyroda. Całe ich życie jest podporządkowane pracy na roli, ponieważ to od zebranych na niej plonów jest uzależnione ludzkie życie. Nawet najbogatsi gospodarze odczuwają problemy wraz z końcem zimy. Ważnym elementem życia chłopów jest nieustanna walka o grunty, ponieważ ich ilość decyduje o majętności gospodarza. Spory nie omijają nawet rodziców i dzieci czy mieszkańców wsi i panów ze dworu. Przypomina to niemalże zwierzęcą walkę o byt, ponieważ posiadanie ziemi warunkuje przetrwanie. Ci, którzy nie posiadają gruntów (komornicy, starzy ludzie, którzy już oddali swoją ziemię dzieciom), są skazani na litość zamożniejszych. Bezwzględna walka jest spowodowana tym, że ziemi z każdym rokiem jest mniej, a chętnych do niej - coraz więcej. Z powodu gruntów ludzie są zazdrośni, nie stronią od układów i kłótni. Przykładem takiego zachowania jest Maciej Boryna, który - jako majętny gospodarz - chętnie myśli o młodej Jagnie, a jego "uczucia" podsyca myśl o pięciu morgach ziemi, które są jej wianem.

Drugim ważnym prawem biologicznym, któremu jest podporządkowane życie chłopów, jest popęd płciowy. Jego uosobieniem jest Jagna, ale w istocie odgrywa on ważną rolę motywującą postępowanie innych bohaterów: Boryny, Antka, Mateusza. Przecież spór Antka z ojcem obrazowo można by przedstawić jako walkę dwóch samców o atrakcyjną samicę. Podobnie jest w przypadku Mateusza - fizyczna siła zwycięża. Działanie instynktu płciowego jest tak istotne, ponieważ jest on instynktem życia. Biologiczne nakazy są bezlitosne: należy zdobyć samicę, aby podtrzymać gatunek. Pierwszym krokiem jest zdobycie ziemi, która zapewni pożywienie, następnym - posiadanie kobiety, dzięki której są szanse na potomstwo, potem trzeba zadbać o choćby najbardziej skromną chałupę. Takie zachowanie doskonale pokazują losy Szymka, który z niezwykłą siłą i determinacją dąży do założenia własnej rodziny i zdobycia chociaż kawałka własnej ziemi.

Ważnym instynktem decydującym o życiu mieszkańców Lipiec jest również instynkt gromady. Objawia się on z całą mocą w końcowym fragmencie powieści, kiedy cała społeczność wiejska decyduje o wygnaniu niemoralnej Jagny. Także Antek z ciężkim sercem odpowiada: "W gromadzie żyję, to i z gromadą trzymam. Chceta ją wypędzić, to wypędźta; a chceta se ją posadzić na ołtarzu, to posadźta. Zarówno mi jedno." W takiej zbiorowości musi być też zachowana hierarchiczność - każdy mieszkaniec zna swoje miejsce, a ci, którzy nie chcą się temu podporządkować, muszą odejść. Każda gromada potrzebuje przywódcy - w Lipcach tę rolę pełni Boryna. Jest najbogatszym gospodarzem, wyraźnie zaznacza się jego wewnętrzna siła i pewność siebie. Mimo podeszłego wieku zachowuje także fizyczną tężyznę. Z jego opinią liczą się wszyscy mieszkańcy wsi i to on ma decydujący głos w ważnych kwestiach. Mimo że sprawy dotyczące wszystkich chłopów są podejmowane wspólnie (spór dotyczący lasu, budowa szkoły), ostateczna decyzja należy do najbogatszych gospodarzy. O pozycji w hierarchii wiejskiej decyduje stan posiadania i jednostkowe cechy osobowości (jak w omówionym przypadku Boryny).

w opisanym świcie Reymont podkreślił rolę jeszcze jednego prawa obowiązującego zarówno ludzi jak i zwierzęta: jest to prawo dziedziczenia. Mimo buntu Antka przeciwko potężnemu ojcu, który nie chce słuchać syna w kwestiach dotyczących roli, prawdopodobnie on sam kiedyś będzie podobnie traktował swoje dzieci. Decyduje o tym podobieństwo charakterologiczne syna do ojca: obaj są zawinięci i uparci, zazdrośni i mściwi, mają ambicje przywódcze.

Również podobne charaktery mają Jagna i jej matka Dominikowi. Kilkakrotnie w powieści pojawia się pytanie: "Dominikowa to jaka była?", odpowiedź jest jedna: "Jaka córka, taka mać."

W technice pisarskiej na pierwszy plan wysuwają się dwie cechy charakterystyczne dla naturalizmu: nagromadzenie porównań ludzkiego życia do świata przyrodniczego oraz szczegółowość i drastyczność opisów, czego najlepszym przykładem jest opis śmierci Kuby.

Reymont zastosował technikę naturalistyczną, aby z największą dozą prawdopodobieństwa ukazać obraz chłopskiej wsi. Takie spojrzenie na chłopski los dodatkowo podkreśla położenie wsi - z dala od miasta i jego cywilizacji. Dzięki temu autor podkreśla przywiązanie chłopa do ziemi, a to jest przecież najważniejszy element chłopskiej egzystencji.