William Szekspir napisał "Romeo i Julię" prawdopodobnie w 1595 roku. Tragedia oparta jest na autentycznej historii potajemnie zawartego małżeństwa przez dwoje młodych ludzi w 1303 roku w Weronie. Była ona tematem wcześniejszych utworów literackich, które Szekspir znal i z których korzystał.

Akcja najsłynniejszej tragedii toczy się pod koniec XI wieku w Weronie i Mantui. Tłem dla zdarzeń rozgrywających się w związku z miłością dwojga młodych ludzi jest zadawniony konflikt pomiędzy rodami Montekich i Kapuletów. Romeo i Julia to para, która doświadcza miłości od pierwszego wejrzenia. Romeo poznał Julię na balu u Kapuletów. Wybrał się tam jako zakochany w Rozalinie. Gdy zobaczył Julię, jego uczucia się odmieniały, zdał sobie sprawę, że miłość do Rozaliny nie była prawdziwa. Oczarowany wdziękiem Julii stwierdza:

"Kochałżem dotąd ? O ! Zaprzecz, mój wzroku !

Boś jeszcze nie znał równego uroku."

Porażony jej widokiem wyznaje:

"Ona zawstydza świec jarzących blaski

Piękność jej wisi u nocnej opaski

Jak drogi klejnot u uszu Etiopa.

Nie tknęła ziemi wytworniejsza stopa.

Jak śnieżny gołąb wśród kawek tak ona

Świeci wśród swoich towarzyszek grona."

Uczucie do Julii wybucha od razu. Rody zakochanych są od dawna skłócone i Romeo nie może oficjalnie starać się o swoja wybrankę. Zakochani potajemnie biorą ślub. Pomaga im ojciec Laurenty. Młodzi zdają sobie sprawę, że ich rodziny nie wyraziłyby zgody na ślub. Ojciec Laurenty ma nadzieję, że połączenie dwojga ludzi zakończy długotrwałą waśń arystokratycznych rodów. Niestety, ginie przyjaciel Romea- Merkucjo, zostaje zabity przez Tybalda. Romeo mści się za śmierć przyjaciela, zabija Tybalda, musi uciekać do Mantui. Julia rozpacza i szuka rady u ojca Laurentego. Ten ofiarowuje Julii płyn, który ma spowodować pozorna śmierć. Plan się nie udaje, Romeo sądzi, że ukochana naprawdę nie żyje. Zrozpaczony popełnia samobójstwo nad ciałem Julii, która zaraz potem obudzi się i dostrzega flakon po truciźnie w ręku Romea. Rozgoryczona czyni mu wyrzuty, że nie zostawił dla niej ani kropli:

"O skąpiec ! Wypił wszystko; ani kropli

Nie pozostawił dla mnie ! Przytknę usta

Do twych kochanych ust, może tam jeszcze

Znajdzie się jaka odrobina jadu,

Co mię zabije w upojeniu błogim."

Julia odbiera sobie życie, przebija się sztyletem i pada na ciało ukochanego. Śmierć dwojga młodych doprowadza do zgody pomiędzy zwaśnionymi rodami. Obaj ojcowie podają sobie ręce na zgodę i postanawiają wznieść dzieciom nagrobek. Utwór kończy się:

"Słońce się z żalu w chmur zasłonę tuli;

Smutniejszej bowiem los jeszcze nie zdarzył

Jak ta historia Romeo i Julii."

"Romeo i Julia" przedstawia historie pięknej miłości, jest to przejmująca opowieść o miłości, giną ludzie młodzi, a przyczyną biegu wydarzeń jest waśń pomiędzy rodzinami, z których pochodzą. Romeo i Julia to symbol wielkiej miłości, silniejszej od nienawiści rodów. Oboje woleli umrzeć niż rozstać się. Zakochują się w sobie od pierwszego wejrzenia, nie są zdolni zapanować nad swymi uczuciami. Potajemny ślub był jedynym sposobem na to, by połączyli się na zawsze. Sens życia widzą jedynie w przebywaniu razem. Siła miłości sprawia, że Romeo dojrzewa wewnętrznie. Staje się spokojny, podporządkowany Julii. Postanawia połączyć się z ukochaną bez względu na wszelkie przeciwności. Przeżywa wstrząs, gdy dowiaduje się o śmierci Julii. Wie, że życie bez niej nie ma dla niego żadnego sensu, widzi jedyne rozwiązanie tej sytuacji- postanawia podzielić jej los. Jedynym wyjściem dla niego jest śmierć, która połączy go z żoną. Popełnia samobójstwo, wypija trucizna:

"(…) Ach, Julio !

Jakżeś ty jeszcze piękna ! Mamże myśleć,

Że bezcielesna nawet śmierć ulega

Wpływom miłości ? (…)

(…) Oczy

Spojrzyjcie po raz ostatni ! ramiona,

Po raz ostatni zegnijcie się w uścisk !

A wy, podwoje tchu, zapieczętujcie

Pocałowaniem akt sojuszu z śmiercią

Na wieczne czasy mający się zawrzeć !"

Dla miłości był gotów Romeo walczyć i wszystko jej poświęcić.

Julia również przechodzi wewnętrzną przemianę, jest zdolna przeciwstawić się całemu światu, by bronić swoich uczuć do Romea. Nie wyrzeka się ukochanego nawet wtedy, gdy on zabija jej krewnego Tybalda. Staje się kobietą zdecydowaną, wie czego chce od życia. Nie chce rozstać się z mężem, chce zostać z nim na zawsze. Romeo stanowi sens jej życia, zapewnia go o swojej miłości:

"Bo moja miłość równie jest głęboka

Jak morze, równie jak ono bez końca;

Im więcej ci jej udzielam, tym więcej

Czuję jej w sercu.

Wołają mię. - Zaraz.

Bądź zdrów, kochanku drogi !- Zaraz, zaraz,

-Najmilszy, pomnij być stałym ! - Zaczekaj,

Zaczekaj trochę, powrócę za chwilę."

Nikt nie chce Julii pomóc, nie może liczyć na rodzinę. Gdy widzi martwego Romea, wie że nie ma już dla kogo żyć. Samobójcza śmierć Julii jest ostatnim wyznaniem miłości, jest potwierdzeniem uczuć łączących dwoje bohaterów. Tragedia kochanków wynikła z waśni rodów, ale z powodu śmierci Romea i Julii możliwa była zgoda. Miłość dwojga młodych ludzi była dramatyczna i pełna cierpienia, ale na pewno Romeo i Julia byli szczęśliwi. Pokochali się z wzajemnością, przeżyli kilka cudownych chwil.

William Szekspir temat tragicznej miłości zaczerpnął z dzieła Arthura Brooke'a zatytułowanym "Romeus and Juliet", powstałym w 1562 roku. Temat zakochanych, którzy giną tragiczną śmiercią pojawił się w pierwszych latach naszej ery, w legendzie o Pyramie i Tysbe z IV księgi "Metamorfoz" Owidiusza. Utwór Szekspira mógł powstać pod wpływem "Metamorfoz". Miłość i nieszczęsny los zakochanych był ulubionych tematem włoskich nowel. Romeo i Julia do dziś funkcjonują w literaturze jako symbol, kojarzą się z historią pięknej, ale tragicznej miłości. Utwór przyniósł Szekspirowi ogromną sławę.