William Szekspir napisał "Romeo i Julię" prawdopodobnie w roku 1595. Sztuka powiązana jest z dziełem Arthura Brooke'a zatytułowanym "Romeus and Juliet", powstałym w 1562 roku. "Romeo i Julia" to tragedia pięcioaktowa. Akcja toczy się w Weronie i Mantui, trwa pięć dni i nocy. Szekspir ukazuje historię tragicznej miłości dwojga ludzi , która nie znajduje poparcia wśród najbliższych. Romeo i Julia to para, która doświadcza miłości od pierwszego wejrzenia. To symbol wielkiej, romantycznej miłości, silniejszej od waśni rodów. Oboje dojrzeli wewnętrznie, miłość uczyniła ich innymi, dodała im sił. Miłość ta była dramatyczna i pełna cierpienia.
"Romeo i Julia" to utwór , który prezentuje bohaterów o zróżnicowanych charakterach. Charakterystyka postaci.
Romeo to młodzieniec, który początkowo wiedzie żywot lekkoducha. Zmienia się, gdy spotyka Julię. Miłość go zmienia, nie potrafi już żyć bez Julii. Jest szlachetny, porywczy. Nie chce uczestniczyć w walkach między dwoma rodami. Wszystkich zdumiewa jego spokój, nie mogą zrozumieć, skąd ta nagła odmiana. Bohater dojrzewa wewnętrznie. Staje się rozsądny, ustępliwy, jest posłuszny wobec Julii. Postanawia załatwić sprawę potajemnego ślubu z ukochaną. Zdaje sobie sprawę z przeciwności jakie dzielą go Julią, ale nie przeszkadza mu to aby połączyć się z ukochaną. Kiedy dowiaduje się o śmierci Julii, postanawia podzielić jej los:
"Tak, Julio !
Tej jeszcze nocy spocznę przy twoim boku:
O środek tylko idzie. O jak, prędko
Zły zamiar wnika w myśl zrozpaczonego !"
Wewnętrzna przemiana Romea możliwa była dzięki prawdziwej miłości. Romeo wie, że życie bez Julii nie ma dla niego żadnego sensu. Popełnia samobójstwo, bo śmierć to jedyne wyjście, ona połączy go z Julią.
Julia to czternastoletnia dziewczyna, spokojna, posłuszna rodzicom. Miłość do Romea ją zmienia. Staje się kobietą zdecydowaną, wie czego chce od życia. Pragnie za wszelką cenę być z ukochanym. Daje sobie sprawę z przeszkód, jakie zagrażają jej związkowi z Romeo. Łamie wszelkie konwenanse i występuje z propozycją małżeństwa. Dojrzewa emocjonalnie, podejmuje odpowiedzialne decyzje. Nie wyrzeka się Romea, gdy ten zabija Tybalda, jej krewnego. Chce być tylko z ukochanym. Rozumie jednak swoje nieszczęsne położenie:
"Romeo ! Czemuż ty jesteś Romeo !
Wyrzec się swego rodu, rzuć tę nazwę !
Lub, jeśli tego nie możesz uczynić,
To przysiąż wiernym być mojej miłości,
A ja przestanę być z krwi Kapuletów."
Julia jest zdolna przeciwstawić się każdemu, by obronić swoje uczucia. Romeo stanowi sens jej życia, które osiągnie pełnię dopiero przy jego boku. Nikt nie chce jej pomóc, nawet rodzice. Jedyne osoby, na które może liczyć to ojciec Laurenty i Marta. Cała ta sytuacja niszczy ją psychicznie. Widząc martwe ciało męża, postanawia się zabić, samobójstwo jest jej ostatnim wyznaniem miłości. Julia zdaje sobie sprawę, że nie ma już dla kogo żyć.
Benwolio to kuzyn Romea. Był mu wierny, stawał w jego obronie. Prawdziwy przyjaciel.
Ojciec Laurenty to człowiek spokojny, cierpliwy. Chciałby doprowadzić do zgody między zwaśnionymi rodami. Szansę pojednania wrogów widzi w miłości Romea i Julii . Wymyślił plan, który miał doprowadzić do szczęśliwego zakończenia. Zdecydował się udzielić ślubu Romeo i Julii. Misterna intryga zawodzi, gdy brat mający zawiadomić o celowym uśpieniu Julii nie może wydostać się z miasta. Seria tragicznych wypadków wytrąca ojca Laurentego z równowagi. Laurenty, powodowany wyrzutami wyznaje:
"Ja to, o panie ! lubo najmniej zdolny
Do pełnienia czegoś podobnego,
Jestem, ze względu na okoliczności,
Poszlakowany najprawdopodobniej
O dzieło tego okropnego mordu.
Staję więc jako własny oskarżyciel
I jako własny obrońca w tej sprawie,
By się potępić i usprawiedliwić."
Dwa zwaśnione rody postanawiają się pojednać, o to zabiegał ojciec Laurenty. Ich zgoda wynika z działań zakonnika. Mimowolna kara, która jest udziałem Laurentego, jest nawiązaniem do starożytnej kategorii winy tragicznej.
Charakterystyka rodu Montekich.
Pan Monteki to arystokrata. Jego żona to rozsądna kobieta. Była to opiekuńcza rodzina, w której panuje miłość i zaufanie. Romeo mógł liczyć na oparcie i wyrozumiałość rodziców.
Charakterystyka rodu Kapuletów.
Ojciec Julii to tyran, córka doświadcza jego despotyzmu. Ojciec wyzywa ją obelżywymi słowami, nie słucha jej. Żądał posłuszeństwa od Julii. Matka dziewczyny to kobieta podporządkowana mężowi. Nie miała własnego zdania, przytakiwała na każdą decyzją męża. Rodzice Julii dopiero w momencie śmierci córki godzą się z rodem Montekich. Są agresywni, porywczy, maja poczucie wysokiej wartości. Julia nie znalazła w rodzinie oparcia. Ojciec podejmował decyzje o wszystkim, co jej dotyczyło. Matka bezkrytycznie je popierała. W domu Julia nie mogła liczyć na pomoc. Życiowa konieczność zmusiła ją do przyspieszonego dojrzewania. Rodzice Julii nie brali pod uwagę jej zdania, mieli wybujałe ambicje.
Z powodu śmierci Romea i Julii możliwe było zatrzymanie mechanizmu nienawiści. Śmierć dzieci doprowadza do zgody pomiędzy rodami. Naukę moralną wypowiada Książe:
"Patrzcie, Montekio ! Kapulecie ! jaka
Chłosta spotyka wasze nienawiści,
Niebo obrało miłość na narzędzie
Zabicia pociech waszego żywota;
I ja za moje zbytnie pobłażanie
Waszym niesnaskom straciłem dwóch krewnych.
Wszyscy jesteśmy ukarani."
Ojciec Julii był człowiekiem agresywnym, brutalnym. Jednak w obliczu tragedii pierwszy krok należał do niego:
"Montekio, bracie mój, podaj mi rękę;
Niech to oprawą będzie dla mej córki;
Więcej nie mogę żądać."
Szekspir ukazał historię gwałtownej miłości dwojga młodych ludzi. Zwrócił uwagę na postępowanie rodziców wobec własnych dzieci. Wyjaśnił jakie konsekwencje może przynieść nienawiść skłóconych ze sobą rodów. Jedynym optymistycznym akcentem utworu jest pojednanie rodzin i przezwyciężenie zadawnionych urazów. Szekspir opowiedział się po stronie miłości, sugeruje, że zło trzeba niszczyć. Autor ma nadzieje na poprawę świata i przywrócenie mu właściwej hierarchii wartości. "Romeo i Julia" to historia o ludzkich namiętnościach oraz słabościach i złych cechach. Utwór wywarł duży wpływ na twórczość literacką. Wiersz C. Norwida "W Weronie" jest odniesieniem do dramatu Szekspira. Do "Romeo i Julii" nawiązywała Maria Konopnicka , Agnieszka Osiecka. Sztuka Szekspira to utwór uniwersalny , należy do czołówki najbardziej znanych tekstów.