Biografia:

Leopold Staff urodził się 14 listopada 1878 roku we Lwowie. Studiował na Uniwersytecie Lwowskim prawo, filozofię (pod kierunkiem K. Twardowskiego) i romanistykę (seminarium prowadzone przez E. Porębowicza). W tym okresie działał również w Kółku Literackim wraz z O. Ortwinem i W. Kozickim. Redagował wtedy także pismo akademickie "Młodość" ukazujące się w Krakowie w latach 1898-1899. Wielokrotnie wyjeżdżał do Włoch, przebywał także w Paryżu (1902-1903) i w Charkowie (1915-1918). Był redaktorem biblioteki Symposion (1909-1914) oraz tłumaczem. Przełożył m.in. pisma Fryderyka Nietzschego. Od 1918 roku mieszkał w Warszawie. W czasie swej tułaczki po powstaniu warszawskim przebywał w Pawłowicach i w Krakowie. Dwukrotnie został laureatem państwowej nagrody literackiej (1927, 1951). Otrzymał również nagrodę miasta Lwowa (1929) i miasta Warszawy (1938) oraz nagrodę Pen Clubu za twórczość przekładową. W 1939 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego, a w 1949 roku takiż sam tytuł na Uniwersytecie Jagiellońskim. Zmarł 31 maja 1957 roku w Skarżysku-Kamiennej. Jego grób znajduje się na warszawskich Powązkach.

Twórczość:

Leopolda Staffa zwykło się nazywać poetą trzech pokoleń, gdyż na czas jego 79-letniego życia przypadły aż trzy epoki literackie: Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne i czasy powojenne, czyli literatura współczesna. Jego twórczość łączy w sobie wiele różnorodnych składników filozoficznych i literackich, czasem nawet sprzecznych. Szedł z duchem czasu, ale nie tracił przy tym swojej indywidualności i tożsamości artystycznej.

1) Nietzscheanizm:

Debiutował w okresie Młodej Polski w 1901 roku tomikiem "Sny o potędze". Już ten zbiór pozwolił mu zająć miejsce wśród najwybitniejszych poetów polskich XX wieku. Na początku Staff zafascynowany był filozofią Fryderyka Nietzschego, dlatego w jego wierszach często pojawiał nietzscheanizm oraz motyw dążenia człowieka do potęgi duchowej jako najwyższej siły. Z poglądów niemieckiego filozofa poeta odrzucił wszystko to, co było niezgodne z etyką chrześcijańską (m.in.: pogardę dla litości i altruizmu, równości i sprawiedliwości). Najbardziej znanym wierszem z tego okresu jest sonet "Kowal". Stanowi on próbę przezwyciężenia młodopolskiego dekadentyzmu. Pochwała człowieka mocnego, aktywnego i niestrudzenie kształtującego swą siłę duchową. Podmiot liryczny, tytułowy kowal, wykuwa swoje serce, chce być jednostką wybitną. Serce ma być hartowne, mężne, dumne i silne. Powinno być szlachetne jak materiał, z którego powstaje. Jeśli okaże się ono słabe, to będzie bezwartościowe i wtedy człowiek woli raczej zginąć niż żyć z niemocą i chorobą ducha. Kowal staje się symbolem człowieka pracującego nad własną osobowością. Znane przysłowie mówi: człowiek jest kowalem swojego losu

2) Dekadentyzm młodopolski:

Tomiki poetyckie: "Sny o potędze" i "Dzień duszy" (1903) nie tylko przynoszą nowatorskie akcenty nietzscheańskie, ale również ukazują typową dla okresu Młodej Polski formę i styl oraz nastrojowo-pesymistyczna atmosferę, jaka wtedy unosiła się nad światem. Przykładem liryki nastrojowej będzie tutaj sławny utwór "Deszcz jesienny" pochodzący z tomu "Dzień duszy". Przedstawia on dekadencką wizję rzeczywistości. Świat opisany w wierszu widziany jest przez szyby zamazane padającym deszczem. Wszystko jest wyraźnie zdominowane przez nastrój smutku, melancholii i przygnębienia. Tłem nasuwających się refleksji jest przyroda, która współgra z nastrojem podmiotu lirycznego. Wszystko jest szare, ponure, zapłakane deszczem. Nastrój wiersza dobitnie podkreśla dźwięk jednostajnie uderzających o szyby spadających kropel deszczu. Przestawienie trzech kolejnych obrazów: korowodu mar odchodzących w bezkresną dal - symbol niewykorzystanych marzeń; obraz śmierci, pogrzebu i pożaru, w którym giną dzieci oraz obraz szatana, który niszczy ogród, ale zamiast cieszyć się z tego, czego dokonał, płacze nad tym dziełem zniszczenia. Jest to utwór sylabotoniczny. Powtarzający się refren, można czytać w rytm uderzającego monotonnie o szyby deszczu, co jest możliwe dzięki wprowadzeniu dźwiękonaśladownictwa (onomatopei).

3) Franciszkanizm:

Staff bardzo często poruszał w swoich wierszach problematykę wiejskiej egzystencji. Pisał o życiu i codziennej pracy zwykłych ludzi. Stał się piewcą trudu rolnika i życia w zgodzie z naturą. Poglądy zgodne z filozofią św. Franciszka z Asyżu ujawniają się już w tomach: "Ptakom niebieskim" z 1905 roku (np. "Pokój wsi" i "O miłości wroga") i "Gałąź kwitnąca" z 1908 roku ("Przedśpiew" - pochwała natury i świata oraz miłość do wszystkiego, co żyje).

4) Neoklasycyzm:

Wraz z nurtem franciszkańskim w twórczości Leopolda Staffa pojawia się zamiłowanie do antyku, poezji i filozofii epoki starożytnej. Wyraża go już ostatni młodopolski tomik "Uśmiechy godzin" z 1910 roku. Utwory powstałe w dwudziestoleciu międzywojennym (tomiki: "Wysokie drzewa" i "barwa miodu") są zdominowane poetyką klasycystyczną. Są one przejrzyste, komunikatywne, występują w nich proste, ale bardzo wymowne środki stylistyczne. Widać wyraźnie, że poeta cenił sobie ład i harmonię. Staff opowiadał się wtedy również za wartościami uniwersalnymi i nieprzemijalnymi.