1856 - 1939

Zygmunt Freud znany jest przede wszystkim jako twórca nowego prądu w nauce, a mianowicie psychoanalizy. I choć większość tez wysuniętych przez tego austriackiego uczonego została przez współczesną psychologie odrzucona, wpływ jego teorii na rozwój nauki był ogromy. Dziś uznaje się głównie stworzoną przez niego metodę dociekania źródeł. Psychoanaliza, choć w zmienionym nieco kształcie nadal jest żywą metodą psychoterapii. Należy podkreślić, że wpływ Freuda nie ograniczał się tylko do dziedziny psychologii, jego poglądy na ludzką naturę, którą określał jako irracjonalną i zdeterminowaną, poruszyły środowisko filozofów i artystów końca XIX-tego i początku XX wieku, wpłynęły silnie także na obyczajowość, na potoczne rozumienie motywów ludzkiego zachowania i ujmowanie dziecięcej niewinności

ŻYCIE

Zygmunt Freud urodził się w roku 1856 w austriackim mieście Freiberg na Morawach. Jego ojciec był zamożnym lekarzem. Kiedy mały Zygmunt miał lat 4, przeniósł się wraz z rodziną do Wiednia. Tu rozpoczął swą edukację, w roku 1873 rozpoczął studia biologiczne, a następnie medyczne na Uniwersytecie Wiedeńskim . Po pomyślnie przebytych kursach z poziomu podstawowego studiów, otrzymał od jednego z wykładowców profesora Ernsta Brucke`a propozycję pracy w nowopowstałym Laboratorium Fizjologii i Neurologii Uniwersytetu Wiedeńskiego.

W 1882 roku Zygmunt Freud ożenił się z kobietą, którą wybrała dla niego rodzina. Jak świadczą jego zapiski, Freud nie był w tym małżeństwie szczęśliwy, jednak nigdy się nie rozwiódł. Niezależnie od emocjonalnych relacji małżonków, związek ów zaowocował szóstką potomstwa. Najstarsza córka Freuda, Anna Freud kontynuowała badania ojca, a później podjęła własną inicjatywę w ramach teorii psychoanalitycznej, dając początek jej nowemu nurtowi. Zygmunt Freud z wykształcenia był neurochirurgiem, początkowo związany z uczelnią, ze względów finansowych porzucił marzenia o karierze naukowej i podjął pracę w szpitalu miejskim. Wkrótce mógł otworzyć własną praktykę lekarską. Stopniowo zawężał zakres swoich zainteresowań, specjalizując się w leczeniu nerwic wegetatywnych. Jego pacjentkami były głównie młode kobiety, cierpiące na różnego rodzaju zaburzenia nerwowe

W 1885 Freud wyjechał do Francji, gdzie przebywał do 1886 roku, odbywając staż. We Francji spotkał się z Jeanem Charcotem, neurologiem stosującym w leczeniu metodę hipnozy. Początkowo Freud zachwycił się możliwościami, jakie w odkrywaniu przyczyn zaburzeń daje hipnoza. Zaczął ją stosować na szeroką skalę we własnej praktyce lekarskiej, ale szybko przekonał się, że efekty takiego leczenia są bardzo krótkotrwałe. Niedługo potem zapoznał się z metodami leczenia stosowanymi przez swojego kolegę ze studiów Josefa Breuera. Breuer, podobnie jak Freud, posługiwał się metodą wywiadu, jednak duży nacisk kładł na zapoznanie się z okolicznościami, które stanowiły bezpośrednia przyczynę wystąpienia ataku histerii, po czym uczył pacjentów, jak powinni unikać sytuacji, w których prawdopodobieństwo wystąpienia takiego ataku jest największe. Technika przejęta od Breuera ukształtowała na jakiś czas metodę Freuda, jednak seanse dotyczące bezpośrednich przyczyn ataków histerii, przerodziły się wkrótce w obszerne wywiady dotyczące całego życia ze szczególnym uwzględnieniem okresu dzieciństwa. Na podstawie uzyskanych w ten sposób danych Freud doszedł do przekonania, że większość zaburzeń nerwowych ma swoje źródło w traumatycznych przeżyciach wczesnego dzieciństwa. Ponieważ informacje, które posiadał, pochodziły głównie od kobiet, a sposób ich zbierania był nieco tendencyjny, Freud dość pochopnie przyjął, że histeria i nerwice są w głównej mierze wynikiem wykorzystania seksualnego i przemocy w rodzinie. Później sam zweryfikował tę tezę, uznając, iż znaczna część pacjentek "konfabulowała", opowiadając mu nie o zaistniałych sytuacjach, lecz o wytworach własnej fantazji, wynikających z kolei z pożądania, które ze względów społecznych i obyczajowych były zmuszone tłumić.

Niezależnie od trafności samej teorii, faktem było, że owe seanse przynosiły ulgę i poprawę stanu zdrowia pacjentek. To popchnęło Freuda do głębszego zbadania zjawiska. Zaczął pracę nad skutecznymi technikami wydobywania od pacjentów prawdy o ich przeszłości. Zauważył, że badani nie tyle nie chcą, co z jakichś powodów nie są w stanie przypomnieć sobie pewnych zdarzeń. W celu dotarcia do tej nieświadomej sfery stosował metody wolnych skojarzeń i analizę snów. To właśnie popularyzacja techniki analizy snów, znacznie uproszczona przez samego autora w napisanym przez niego podręczniku, przyniosła mu największy rozgłos. Była to próba naukowego wyjaśnienia zjawiska owianego aura tajemniczości.

Freud stanowił ważną osobowość w świecie nauki, jego poglądy budziły spore zaciekawienie i wiele kontrowersji. W 1908 roku zaproszono go jako gościa honorowego na zjazd psychologów w Salzburgu. A w roku 1909 wygłosił serię wykładów na najbardziej znanych uczelniach amerykańskich. Stany Zjednoczone okazały się podatnym gruntem dla jego teorii, toteż ów cykl wykładów zapoczątkował tam bujny rozwój psychoanalizy.

Stopniowo teoria Freuda krystalizowała się wokół zagadnień natury filozoficznej. Po pierwszej wojnie światowej zrezygnował z prowadzenia praktyki lekarskiej i oddał się pisarstwu. Wtedy to ujął ostatecznie założenia swojej teorii, mówiącej o świadomej i nieświadomej strukturze ludzkiego umysłu. Wprowadził terminy ego, superego, id, kompleks Edypa, kompleks Elektry, stłumienie, wyparcie i szereg innych, opisujących zjawiska kształtujące ludzkie życie emocjonalne.

Kiedy w roku 1939 Niemcy zajęli Austrię, Freud musiał emigrować do Londynu. Wyjechał wraz z córką Anną, żona i pięcioro dzieci pozostali w kraju, wkrótce trafili do obozów koncentracyjnych , gdzie wszyscy zginęli. Freud nie przeżył wiele dłużej, zmarł 23 września 1939 r.