"Ogród fraszek"

"Ogród fraszek" jest to jeden z dwóch ogromnych zbiorów napisanych i wydanych prze Wacława Potockiego. W zbiorze tym mamy około 1800 różnych wierszy. Różnią się one zarówno pod względem tematycznym, jak i gatunkowym a także pod względem wielkości i długości. Pełny tytuł doskonale oddaje to zróżnicowanie - "Ogród ale nie plewiony, bróg, ale co snop to inszego zboża..." .

Jeśli chodzi o główne tematy tego zbioru to są to przede wszystkim tematy dotyczące polityki, społeczeństwa i jego obyczajów, a także niektóre z nich mają funkcje moralizująca i dydaktyczną. W zbiorze tym Wacław Potocki piętnuje i krytykuje zarówno wady ustrojowe naszego państwa czyli wlicza tu anarchię, bezprawie, uprzywilejowanie szlachty poprzez nadanie im złotej wolności. Inne wady poddane krytyce przez Potockiego to życie ponad stan , dbanie o własne interesy, a także prywatę. Przypomina w tych utworach , że granice państwa nie są pilnowane należycie, upomina by wzmocnić pospolite ruszenie i ponownie obudzić śpiącego ducha rycerskiego w naszej szlachcie.

"Moralia"

Drugim tomem zawierającą równie ogromną liczbę wierszy są "Moralia". Wiersze z tego zbioru rozpoczynają się zawsze od jakiegoś konkretnego polskiego lub łacińskiego przysłowia. W przypadku łacińskiego przysłowia to jest ono od razu tłumaczone bądź trawestowane na nasz język.

Większość z tych utworów ma charakter pewnej przypowieści. Ich zadaniem jest prezentacja myśli lub zadnia Wacława Potockiego , która bezpośrednio dotyczy szwankowania, niedomagania naszego państwa czyli rzeczpospolitej. Utwory te cechują się także ogromną ilością krytyki, są w nich także momenty zadumy niestety o charakterze bolesnym i wymowa niektórych z tych dzieł jest wybitnie pesymistyczna.

WACŁAW POTOCKI- geneza powstania "WOJNY CHOCIMSKIEJ".

Treścią utworu jest uwzględnienie szczególnej roli bitwy pod Chocimiem z roku 1621.

Autor powraca tu świadomie i celowo do konkretnej wydarzeń z tej bitwy ukazując nam przygotowania do niej jak i sam jej przebieg. Potocki powraca do konkretnych wydarzeń.

Utwór ten stanowi ciekawą i upoetyzowaną kronikę wojenną. Wacław Potocki napisał ją w oparciu o pamiętniki Jakuba Sobieskiego , który był ojcem naszego późniejszego króla Jana III Sobieskiego. Korzystał także z innych źródeł i dokumentów historycznych zarówno pisanych jak i ustnych.

Została napisana na podstawie jednego z pamiętników jednego z dowódców. Gatunkowo "Wojna Chocimska" jest pierwszym polskim eposem i do w dodatku rycerskim.

Najbardziej charakterystyczna rzecz dla tego gatunku to inwokacja. Inwokacja rozpoczyna epos. Wacław Potocki zwraca się w niej do Boga. Prosi Go o błogosławieństwo i pomoc w pisaniu tego utworu. . Inwokacja ta jest skonstruowana na przepięknych i doskonałych porównaniach homeryckich. .

"WOJNA CHOCIMSKA" i jej wymowa patriotyczna.

"Wojna Chocimska" stanowi typowy podręcznik nauki patriotyzmu dla współczesnej szlachty.

Wacław Potocki wspomina tu zacięcie i z oddaniem walczących przodków. Charakterystyka pokolenia współczesnego przywołana jest tu w celu pokazania jak mają żyć i walczyć współcześni.

Uczestnicy wspominanej przez autora wojny walczyli o wolność szlachecką, o wiarę chrześcijańską o bezpieczeństwo własnego domu a także o bezpieczeństwo i dobro swojej ojczyzny.

W następnej części przechodzi do opisu i oceny przeciwnika. Potocki ocenia ich umiejętności jako słabe a także ocenia ich jako złych i niedobrych ludzi. Zabieg ten stosuje by ukazać waleczność Polaków. Współczesna szlachta ma zdaniem Potockiego kontynuować dzieło zapoczątkowane przez przodków i pilnować by Polska dalej był postrzegana jako przedmurzem chrześcijaństwa. Chciał także poeta obudzić w szlachcie śpiącego ducha rycerskiego.

Dla Wacława Potockiego najważniejsze cechy rycerza to męstwo , odwaga i religijność. Obdarzonych w te cechy kreuje przodków są oni więc waleczni , dumni dbają o honor. Przywołuje tu także argument obserwującego nasz kraj Boga, który to za odniesione zasługi nas wynagrodzi. Mówi by walczyć w imię Boga. Alegorycznym motywem w "Wojnie chocimskiej" jest symbol mogiły nad która płacze biały orzeł. Jest to symbol wspaniałej i zapomnianej przeszłości.

Elementy biografii w twórczości Wacława Potockiego:

W wierszu "Kto pierwszy ten lepszy" ukazuje poeta swoje myśli i odczucia z powodu prześladowania swoich współwyznawców czyli Arian.

Elementy patriotyzmu i oceny współczesnych w twórczości Wacława Potockiego:

"Nierządem Polska stoi"

Wiersz ten jest opinia o sprawach własnego kraju, a zwłaszcza nie przestrzegania w nim obowiązujących zasad i praw. Mamy tu ukazane obawy które zagrażają państwu ma tu na myśli konflikty wewnętrzne, rozprężenie i panująca powszechnie anarchię. Krytykuje fakt nieustannego zmieniania prawa i przepisów, a szlachtę obwinia za ich najgorsze cechy takie jak warcholstwo, pieniactwo i prywatę.

"Pospolite ruszenie"

Wiersz ten jest obrazem polskiego pospolitego ruszenia. Podany mamy tu krytyce stosunek szlachty do obowiązku wobec ojczyzny, czyli służenia w armii i obrona kraju. Ukazuje tu Potocki panującą sytuacje w obozie wojennym. Panuje powszechne rozleniwienie nikt nie chce walczyć . W obozie nie ma dyscypliny ani chęci do walki. Pobyt w obozie dla żołnierzy to odpoczynek. Ponad to nie przestrzegają oni hierarchii i nie wypełniają swoich obowiązków.

"Zbytki polskie"

Tutaj Wacław Potocki opowiada o szlachcie, wytyka jej zainteresowanie się wyłącznie własnym majątkiem i ciągłym jego pomnażaniem. Szlachta jest pełna egoizmu, prywaty, nie chcą oni bronić swojej ojczyzny.

Zakończenie utworu ma charakter przestrogi że pogoń za bogactwem nie prowadzi do niczego dobrego. Ponad to osłabia to bardzo nasze państwo.