CECHY I WYZNACZNIKI NASTĘPUJĄCYCH NURTÓW BAROKOWYCH:
1. NURTU METAFIZYCZNEGO:
Cechą nadrzędną tego nurtu jest fakt , że twórczość jej pisarzy nawiązuje do średniowiecznej filozofii i starotestamentowych wizji Boga.
Twórcy metafizyczni przekonani byli o znikomości i przemijalności życia ziemskiego czyli doczesnego. W utworach jest pełno pytań które dotyczą bytu , życia ludzkiego , czasu, przemijania. Bardzo ważny był związek tematu z formą utworu. Dlatego utwory poruszające tematykę poważną miały bardzo kunsztowna budowę.
Wybitni twórcy to :
- Mikołaj Sęp-Szarzyński,
- Sebastian Grabowiecki,
- Daniel Naborowski,
2. NURTU DWORSKIEGO:
Ten nurt rozwinął się głównie jak wskazuje jego nazwa na a dworach magnaterii i dworze królewskim. Jego twórcy czerpali motywy głównie ze wzorów europejskich. Najczęściej był to włoski marinizm. Idealnym wzorem tej poezji był utwór bardzo kunsztowny. Jego odbiorca był człowiek niezwykle inteligentny i wyszukany.
Najwybitniejszym twórcą tego nurtu był:
- Jan Andrzej Morsztyn,
3. NURTU ZIEMIAŃSKIEGO (SARMACKIEGO):
Nurt ten to przede wszystkim poezja dworków szlacheckich. Odwołuje się ona głównie do rodzinnych tradycji. Jej celem było propagowanie wartości szlacheckich.
Najbardziej znani twórcy to:
- Pasek,
- Potocki,
4. NURTU PLEBEJSKIEGO (SOWIZDRZALSKIEGO):
w tym nurcie powstawała głównie literatura humorystyczna, satyryczna, taka , której treść była niewybredna . Najczęściej utwory te kpiły ze szlachty, duchowieństwa, chłopów a także mieszczan. Jej celem było piętnowanie ludzkich przywar. Parodiowała także pojęcia i zagadnienia etyczne i estetyczne. Można także uznać , że przewartościowywała uznawane przez wszystkich uznawane autorytety, postawy i wzory.
Była to także w pewnym stopniu literatura prowokacyjna. Dlatego, że w utworach tych odnaleźć można było akceptację i pochwałę pijaństwa, złodziejstwa i frantostwa.
Mam w niej wzory literacki jest to wzór osoby Albertusa który był plebejuszem , wyprawionym na wojnę przez plebana był on tak naprawdę tchórzem i głupkiem.
- Świat plebejski jawi się nam jako odwrócona, "lustrzana" rzeczywistość.
Twórca to :
- Jan z Kijan i jego utwór "Albertus z wojny"