Mity greckie i rzymskie to zbiór archetypów postaw oraz zachowań ludzkich, których funkcją jest objaśnianie zjawisk przyrody, genezy świata oraz człowieka.
Starożytni Rzymianie oraz Grecy mieli trudności z objaśnianiem i interpretacją pór roku. Jednak wkrótce starożytni Grecy rozwiązali ten problem wymyślając mit o Demeter, pełniącej funkcję matki - ziemi oraz jej córce o imieniu Persefona.
Zgodnie z mitami greckimi Demeter to córka tytana Kronosa. Była patronką płodów rolnych, jej obowiązkiem była troska o urodzajność wszystkich gleb. Demeter to bóstwo charytatywne - obdarowywała ludzi pokarmem, opiekowała się ich bydłem oraz plonami.
Bogini ta posiadała bardzo silny charakter, była bardzo wytrwała oraz obdarzała wielką miłością swoją córkę Persefonę. Potrafiła ona poprzez dziewięć dni oraz nocy poszukiwać swoje ukochane dziecko, kiedy to zostało porwane przez niewiadomą osobę. Demeter była bardzo wrażliwą osobą była także uparta oraz skora do gniewu. Jan Parandowski w swoim utworze pt. "Mitologia" tak pisał o Demeter: "Przeklęła łanów zieloną chwałę i zasiewy zmarniały (...)ludzi nawiedził głód. (...)zagniewana na bogów ukryła się tak, że nikt nie mógł jej znaleźć". Demeter potrafiła zemścić się bogach, zwierzętach oraz ludziach za doznane krzywdy. Jednak kiedy Persefona powróciła do niej, szczerze się ucieszyła i wówczas świat narodził się do życia na nowo.
Persefona to młoda panienka, nie sprawiająca Demeter żadnych problemów, a zarazem strasznie lekkomyślna oraz bardzo naiwna. Hades wykorzystał jej młodzieńczą nierozwagę i zmusił ją do spożycia owocu granatu, co zapoczątkowało późniejszą lawinę nieszczęść.
Choć "Mitologia" Jana Parandowskiego nic nie wspomina o wyglądzie zewnętrznym bohaterek, to możemy domyślać się, że Persefona musiała być niezwykle piękną kobietą, jeżeli Hades zdecydował się ją uprowadzić. Cało to tragiczne wydarzenie, dzięki któremu starożytni Grecy objaśniali następstwo pór roku, miało taki oto przebieg:
Demeter pozostawiła Persefonę na łące razem z nimfami, aby uzbierały bukiet kwiatów. Jednocześnie wydała im zakaz zbierania narcyzów, ponieważ są to kwiaty poświęcone podziemnym bóstwom. Zazwyczaj Persefona słuchała we wszystkim swoją matkę, jednak kiedy zobaczyła ten prześliczny i zachwycający kwiat, nie mogła się powstrzymać i łamiąc zakaz matki, zerwała kwiat. Niestety zerwany kwiat okazał się być narcyzem. W pewnym momencie rozstąpiła się ziemia, a z jej podziemi wyjechał wóz z czarnymi końmi oraz z bogiem królestwa zmarłych, Hadesem. Uprowadził on Persefonę przy braku kogokolwiek, kto chciałby jej pomóc, z wyjątkiem małej rusałki Kiane. Nie miała ona jednak wystarczającej siły, by stawić czoła Hadesowi. Porwana Persefona szlochała i wrzeszczała, błagając, by ją wypuścił. Jednak nikt nie słyszał jej wołania. Hades uprowadził Persefonę do królestwa zmarłych, Hadesu.
Kiedy Demeter powróciła na łąkę i uświadomiła sobie brak na niej swojej córki, zaraz rozpoczęła poszukiwania. Jednak nikt nie udzielił jej informacji, gdzie znajduje się Persefona. Zdeterminowana Demeter poszukiwała swojej córki przez dziewięć dni oraz nocy, nawet nie odpoczywając przez moment. Kiedy jednak dowiedziała się, że jej córka została uprowadzona przez Hadesa, załamała się. Postanowiła się zemścić, rzucając klątwę na całą ziemię, sprawiając, iż rośliny obumarły, trzoda zachorowała, natomiast ludność cierpiała głód, sama zaś Demeter schroniła się w jamie jaskini. Pozostawała pogrążona w żałobie, rozmyślając o tym, że już pewnie nigdy nie zobaczy ona swej ukochanej córki.
Zeus to bóg oraz patron całego świata, który kiedy tylko dowiedział się o nieszczęściu Demeter, nakazał Hadesowi uwolnić Persefonę. Hades był zmuszony wypełnić rozkaz Zeusa, jednak przed tym dał do spożycia Demeter owoc granatu - owoc będący symbolem królestwa zmarłych, który spowodował, ze odtąd Persefona związana była już na zawsze z Hadesem i królestwem cieni. Od tej pory córka Demeter spędzała jedną czwartą roku u boku swojego małżonka Hadesa, natomiast trzy czwarte roku razem z matką. Według Zeusa rozwiązanie to było bardzo sprawiedliwe, gdyż satysfakcjonowało matkę Persefony oraz boga Hadesa.
Mit ten wydawałoby się, że opowiada zwyczajną historię, dziejącą się w świecie bogów, jednak oprócz prostej fabuły odnajdziemy w nim głębszą treść. Jan Parandowski w swoim utworze pt. "Mitologia" zauważa, że imię Demeter tłumaczy się jako "gleba-matka", oznacza to, że w nazwie bogini zawarte są jej najistotniejsze cechy takie jak macierzyństwo oraz płodność ziemi.
Persefona nazywana była także przez starożytnych Greków Korą, co tłumaczy się jako "dziewczyna".
Mit ten znany był w starożytnej Grecji, ale również znają go współcześni Europejczycy. Mit ten objaśnia w prosty sposób następstwo pór roku. Kiedy Persefona wracała z Królestwa Zmarłych, cała przyroda ponownie budziła się do życia, co odzwierciedlało nastrój radosnej Demeter. Wówczas to na ziemi panowała wiosna - wszędzie było widać bogactwo kolorów oraz kwitnące kwiaty. Z kolei lato, będące porą największej płodności ziemi, to okres hojności bogini Demeter, spędzającej czas ze swoją córką. Natomiast w okresie jesieni matka Persefony zaczynała sobie zdawać sprawę, że jej ukochane dziecko niedługo powróci do królestwa zmarłych, w związku z tym przestawała ona dbać o przyrodę, która w mgnieniu oka marniała. Z kolei zima, okres kiedy córka Demeter znajdowała się z daleka od swojej matki, to czas, w którym pogrążona w żalu Demeter usypiała całą swoją przyrodę, z utęsknieniem wyczekując powrotu Persefony. Wędrówki Kory z Hadesu do Demeter i odwrotnie były cykliczne, podobnie zresztą jak następstwo pór roku.
Mit o Demeter i Korze oprócz objaśnienia cykliczności pór roku, ukazuje ogromną więź pomiędzy matką oraz córką. Dzieje się tak dlatego, że starożytni bogowie greccy zostają w mitologii upersonifikowani. Oprócz zachowań charakterystycznych dla bogów takich jak: kierowanie życiem człowieka, sprawowanie opieki nad określoną grupą ludzką oraz elementem przyrody, są w swoich poczynaniach bardzo podobni do ludzi. Ulegają namiętnościom, na przykład Hades, pogrążają się w smutku, na przykład Demeter, błądzą, ulegają pokusom, na przykład Persefona. Tak skonstruowani bogowie podlegają takim samym emocjom jak ludzie. Prawdopodobnie dlatego starożytni Grecy wymyślili mit o cykliczności pór roku z udziałem bogów, pełen niezwykle mocnych emocji. Powyższy mit jest wielowymiarowy, ukazuje symbolikę przyrody oraz jej zmiany, będące jedynie symbolem na tle losu Demeter. Przyroda pełni jedynie funkcję tła w micie, obrazuje przeżycia matki-ziemi, jest uzależniona od jej emocji oraz rozkazów. Mit ten podejmuje również problem ogromnego cierpienia oraz motyw miłości matki do swej córki, będący najważniejsza i najmocniejszym uczuciem w życiu Demeter. Podążając śladem rozumowania mitologicznego możemy sobie zadać pytanie: czy wyróżnialibyśmy obecnie pory roku, jeżeli Demeter nie kochałaby swej Persefony tak mocno? Co stałoby się kiedy Demeter zrezygnowałaby poszukiwań córki?
Historia losu Demeter uczy nas, że największą stratą dla matki jest utrata jej dziecka. Zdawali sobie z tego sprawę już starożytni Grecy, ale wie o tym także każdy z nas, zwłaszcza ten, kto doświadczył podobnego nieszczęścia.
Starożytni Grecy, którzy wyobrażali sobie swych bogów jako pełnych emocji, stworzyli wspaniały mit, w którym od boskich uczuć zależy cały ludzki świat. Ich przygody oraz decyzje wpływają na ludzką egzystencję i otaczającą człowieka przyrodę.
Ten wielowymiarowy mit stanowi ciągle inspirację dla artystów, ukazuje jak wielka może być więź między matką i córką oraz tłumaczy następstwo pór roku na kuli ziemskiej.
