Pytania ontologiczne - pytania typu: czym jest świat?, kim są ludzie?, nie potrafimy na nie znaleźć odpowiedzi. Starożytni Grecy i Rzymianie odpowiedzi tych szukali w mitach.

ARCHETYP - to stały i niezmienny prawzorzec zachowań i postaw ludzkich, utrwalony w świadomości zbiorowej każdej społeczności, pierwsze wzorce archetypiczne były zapisane i utrwalone w mitach.

MIT o / archetyp

O Niobe / cierpienia, dumy

O Narcyzie / samouwielbienia, egoizmu,

O Syzyfie / plotkarstwa, zuchwałości, sprytu

O Prometeuszu / poświęcenia się dla dobra człowieka

O Edypie / złego losu, wielkiej przegranej

O Heraklesie / potęgi, mocy, wytrwałości

ERUDYTA - człowiek inteligentny, który przeczytał wiele książek, posługujący się pięknym słownictwem

ZWIĄZKI FRAZEOLOGICZNE - utarte, ustalone zwyczajem językowym połączenie wyrazów

(potrafiła przewidywać przyszłość,

ale nikt nie dawał wiary jej słowom)

Wojna trojańska - zostało opowiedzianych tylko ostatnich 50 dni.

HOMER:

  • Patos - patetyczny styl
  • Porównania homeryckie - opis przedmiotu, osoby , w którym pierwsza część porównania stanowi rozbudowany obraz
  • Epitety stałe - (gromowładny)-określenie tworzące trwały związek frazeologiczny z określanym wyrazem
  • Retardacja - opóźnianie akcji.

FILOZOFIA
  1. EPIKUREIZM

Sensem życia człowieka jest doznawanie przyjemności
  1. STOICYZM

Uzyskanie stanu spokoju wewnętrznego, wewnętrznej równowagi
  1. CYNIZM

Odrzucenie wartości materialnych i wszelakich autorytetów
  1. SCEPTYZM

Zwątpienie we wszystko, żadna z prawd w życiu człowieka nie jest ważna.
  1. HEDONIZM

Przyjemność najwyższym dobrem
  1. Carpe diem - oznacza żyj chwilą, chwytaj dzień

TWÓRCY:

  • Tyrtejos - pieśni nawołujące do walki
  • Safona - zmysłowe erotyki
  • Anakreont - pieśni biesiadne
  • Simonides-pisał wiersze, które następnie wypisywano na grobach
  • Wergiliusz- autor Eneidy
  • Teokryt - autor sielanek
  • Owidiusz - autor znanego poematu "Przemiany"
  • Horacy - poeta rzymski, autor pieśni

NIE WSZYSTEK UMRĘ - NON OMNIS MORIAR

  1. Do Deliusza - dobra ziemskie zgromadzone przez człowieka nie będą miały żadnej wartości dla Boga, dla niego znaczenie posiadają dobra duchowe
  2. Spójrz na szczyt Sorakte - nie przejmujmy się dniem kolejnym, jeżeli jesteśmy młodzi powinniśmy chwytać życie za pas
  3. Pieśń do Postuna - nie jesteśmy w stanie zmienić wyroków boskich, każdego z nas czeka śmierć

TEATR GRECKI

  • Orchestra - plac, na którym stoi chór
  • Theatron - miejsce dla publiczności (13 do 17 tys.)
  • Skene - budynek
  • Proskenion - podwyższenie

Cechy teatru:

  1. Hamartia - wina tragiczna
  2. Katharsis - (oczyszczenie) wzbudzenie u widza uczucia litości i trwogi, aby przez to oczyścić go z tych przeżyć
  3. Mimesis - identyczne naśladowanie rzeczywistości
  4. Decorum - odpowiedniość stylu do gatunku
  5. Zasada 3 jedności - jedność miejsca, czasu, akcji
  6. Nie występowanie scen krwawych oraz zbiorowych
  7. Brak gry kobiety
  8. Dopuszczalna ilość trzech aktorów na scenie

Budowa sztuki antycznej:

Prolog - początek sztuki

Parodos - I pieśń wykonywana przez chór

Epejsodion -część składowa tragedii zawierająca dialog (monolog) postaci

Stasimon - komentarz chóru

Kommos - lament pierwszoplanowego bohatera

Exodus - finał sztuki

HYBRIS - duma, pycha

BIBLIA

Cechy stylu biblijnego:

  1. PARALELIZM - rodzaj powtórzenia: wprowadzenie w ciągu wypowiedzi elementów pod jakimś względem analogicznych, podobnie zbudowanych
  2. FRAGMENTARYCZNOSC - każda część tekstu może być odrębną całością

HOMO VIATOR - człowiek wędrujący

DIASPORA - rozproszenie

ABRAHAM - całkowicie oddał się Bogu, poświęcił dziecko w ofierze

HIOB - człowiek wierny Bogu, ufający w sprawiedliwość jego wyroków

PIEŚN NAD PIEŚNIAMI - mężczyzna nazwany gazelą i jabłoniom, kobieta kwiatem lilii.

HYMN O MIŁOŚCI - ideał miłości, spośród trzech prawd wiary, miłość stanowi najważniejszą prawdę

PARABOLA - (inaczej przypowieść) opowieść o charakterze pouczającym, zawierająca następujące sfery znaczeniowe :

  • dosłowną
  • metaforyczną

PARAFRAZA - artystyczne odwzorowanie pierwowzoru z zachowaniem pierwotnego znaczenia (Jan Kochanowski i Czesław Miłosz)

PSALM - pieśń o charakterze religijnym, wyróżniamy psalmy pochwalne, błagalne, mądrościowe itp.

SYMBOLE:

3 - Bóg i jego boskość

4 - pełnia i doskonałość

6 - grzech i niedoskonałość

7 - doskonałość

40 - pokuta i kara

MENORA - świecznik siedmioramienny.

Apokalipsa według św. Jana:

Czterej jeźdźcy - zabór, mord, głód, śmierć

Pieczęć - tajemnica

Baranek - Jezus

KOSMOGONIA

KOSMOGONIA - AKT STWORZENIA ŚWIATA

Wszystko ma swój początek w Chaosie.

Przed powstaniem świata, Bóg już był.

Poligamia (wielobóstwo).

Monogamia (jedynobóstwo).

Świat tworzy się jednocześnie z bogami .

Świat powstawał etapami.