Bałkany region południowej europy posiadający dość burzliwa historie swoich dziejów, często nazywany jest kotłem bałkańskim. Nazwa pochodzi od wielu wojen, jakie toczyły się w tym regionie przez ostatnie II wieki. Początek zainteresowania Bałkanami przez mocarstwa europejskie przypada na zmierzch wielkiego imperium otomańskiego. Już od polowy XIX wieku narody zamieszkujące Bałkany wobec coraz większej słabości swego tureckiego okupanta domagają się niepodległości. Zainteresowanie wielkich mocarstw wynikało głównie z dwóch czynników osłabienia Turcji i walki o własne nowe strefy wpływów, zwłaszcza nad morzem czarnym.

Mocarstwa europejskie zaczęły wspierać niepodległościowe zadania narodowo bałkańskich. Efektem tych działań była początek powstawania nowych państw narodowych w ty regionie. Jako pierwsza swoja niepodległość, autonomie uzyskała Serbia w początkach XIX wieku. Kolejne wyzwalały się z pod niewoli otomańskiej Grecja w 1829 roku, Rumunia 1856 roku a w 1878 roku Bułgaria, Czarnogóra i Serbia uzyskały pełną niezależność. Przełomem stal się konflikt, jaki wybuch pomiędzy Turcja a Rosja w kwietniu 1877 roku, Rosjanie przy pomocy wojsk rumuńskich i zachowaniu neutralności przez sprzymierzeńca tureckiego, monarchii habsburskiej, wkroczyli na Rumunie oraz Bułgarie. Po zachodniej stronie półwyspu walkę podjęli narody Serbów oraz Czarnogórzanie atakując oddziały tureckie. Rosjanie postępowali dalej w głąb państwa otomańskiego zdobywając po drodze twierdze Plewna, dochodząc w pierwszych dniach stycznia 1878 roku do Adrianopolu, który także zdołali zdobyć otwierając sobie tym samym prosta drogę na Stambuł. Jednak tak dalekie postępy Rosjan zaniepokoiły inne mocarstwa europejskie, które obawiały się nadmiernego wzmocnienia Rosji w tym regionie. Na znak sprzeciwu i ostrzeżenia na morzu Marmar pojawiła się flota pod bandera brytyjska. Wobec takiej sytuacji wódz Wielki Książę Mikołaj wstrzymał swój atak na Stambuł i podpisał wstępny traktat z Turcja w San Stefano z 3 marca 1878 roku. Głównymi postanowieniami traktatu było, powstanie niepodległego księstwa Bułgarii rozciągającego się na terenach nad morzem Egejskim do Dunaju oraz aż po wody nad jeziorem Ochydy. Terytorium Rumunii powiększono o Dabrudze, rekompensując sobie straty w postaci oddania Rosji części Besarabii. Odpowiednio poszerzono także terytoria walczących Serbii i Czarnogóry, oznaczało to poważne okrojenie terytorium tureckiego w Bałkanach i kres ich panowania w tym regionie. Warunki stawiane przez Rosje w traktacie z San Stefano wzbudziły ostry sprzeciw zwłaszcza Austro-Wegier i wielkiej Brytanii, które uważały ten region także za własną strefę wpływów. Szczególnie odrzucono popierany przez Rosje pomysł utworzenia Wielkiej Bułgarii i uniezależnienia jej od rosyjskiego cara, który miał kontrolować powstający w Bułgarii rząd. Rosja ponad naciskiem i groźbami państw zainteresowanych ugięła się i wycofała te propozycje, wyczerpanie wojna i brak funduszy na prawdopodobny kolejny konflikt de facto zmusił ja do ustępstw. Usankcjonowano to traktatem podpisanym w Berlinie 13 lipca 1878 roku, Bułgaria okrojona terytorialnie stała się lennikiem Turcji, z wybieranym przez przedstawicielstwo narodowe a zatwierdzonym przez sułtana i mocarstwa księciem. Na identycznych zasad jak księstwo bułgarskie działała także prowincja Rumelia Wschodnia. W porównaniu do pierwowzoru okrojono terytoria Serbii i Czarnogóry, jedynie stanowisko wobec Rumunii pozostało bez zmian. Tym samym usankcjonowano niepodległość tych trzech ostatnich państw na arenie międzynarodowej, czego najlepszym dowodem było utworzenie tam królestw w 1881 roku w Rumunii, a rok później w Serbii. Czarnogórę ogłoszono królestwem dopiero kilkanaście lat później, bo w 1910 roku. Postanowiono także uregulować status Bośni i Hercegowiny, choć formalnie pod kuratela turecka, uzyskała status "tymczasowego" opiekuna w postaci Austro-Wegier. Habsburgowie otrzymali prawo do organizowania na tych terenach zależnej administracji cywilnej i militarnej. Konsekwencje berlińskich porozumień przyniosły dość duże zmiany na Półwyspie Bałkańskim, osłabiono, choć nie wyparto do końca Turcji z tych terenów, która dalej dysponowała Macedonia i Albania oraz znacznym terytorium Bułgarii aż do 1908 roku.

Sytuacja w tych państwach wyglądała rożnie, Grecja, która uzyskała najwcześniej niepodległość z państw regionu. Na czele Grecji, monarchii konstytucyjnej stal król Jerzy I, kraj biedny głównie rolniczy i dodatkowo rozbity, gdyż cześć greków mieszkała poza granicami. W roku 1897 roku dochodzi do wojny grecko-tureckiej, skończyła się porażką Grecji, co utrwaliło biedotę wśród greków, aczkolwiek sukcesem było uzyskanie autonomii przez Kretę.

Inaczej wyglądała sytuacje Serbii, która wspierana, przez Austro-Wegry zwłaszcza w dziedzinie gospodarczej, importując liczne produkty. Serbia była ewidentna habsburska strefa wpływów, co potwierdzono w tajnych porozumieniach, Austro-Wegiery zyskały sobie protektorat. Austro-Wegry potwierdziły okazując pomoc Serbii w przegranej przez nią wojnie z Bułgaria, grożąc interwencja na terenie Bułgarii doprowadziła do wycofania się wojsk bułgarskich z terenów Serbii. Diametralna zmiana polityki wewnętrznej nastąpiła po zamachu, jaki miał miejsce 1903 na dotychczas panując dynastie, nowi przedstawiciele władzy obrali kurs na Rosje. Bułgaria wciąż pragnęła pełnej niezależności, co udało się im uzyskać w latach 1880-85, proklamowano niepodlegle państwo rozszerzone o prowincje Rumelie Wschodnia. Na swoje cara po kłopotach z groźbami zamachami stanu wybrano księcia Ferdynanda. Nowy władca został uznany dopiero przez największego sojusznika Rosje w 1896 roku. Królestwo Rumunii usankcjonował się ustrój monarchii konstytucyjnej a parlament składał się z dwóch izb. Na czele państwa stal król pochodzący z rodziny Hohenzollernów, który za swojego głównego wroga uważał carska Rosje. Rumunia rościła sobie prawo do spornych terenów Bukowiny, Siedmiogrodu u Banatu. W tych nowo niepodległych państwach docierał nurt nacjonalizmu, który potęgował spory na półwyspie, podsycany ingerowaniem mocarstw europejskich. Obustronna nieufność ograniczała wszelkie próby współpracy nowo powstałych państw. Przełom nastąpił w 1912 roku, gdy Bułgaria, Czarnogóra, Grecja i Serbia podpisały układ w jego wyniku rozpętały wojnę bałkańska przeciwko Turcji, opanowując pozostałości tureckich terytoriów na Bałkanach. Wspólne przymierze zachęcone sukcesem uderzyło ponownie na Turcje rozpoczynając w październiku 1912 roku kolejne wyprawę przeciwko Turcji. Zwycięstwa Bułgarów pod Kirk Kilisse oraz Luleburgaz a także sukces Serbów pod Kumanovem ponadto opanowanie Saloników w ręce Greków przesadzili o zmierzchu panowania tureckiego w tym rejonie. Państwo Greckie nabyło Janinę a Bułgaria miasto Adrianopol. Turcja musiała podpisać pokój, który sankcjonowano 30 maja 1913 roku. Do kolejnej wojny na Bałkanach dochodzi z 29 na 30 czerwca 1913 roku. Bułgaria zachęcona dotychczasowymi powodzeniami, zgłasza pretensje do terytorium Macedonii. Naprzeciw siebie walczą obecnie dotychczasowi sojusznicy z wojny przeciw Turcji. Wystąpienie Rumunii i jawne poparcie walczących oddziałów serbsko-greckich, przyczynia się do ustabilizowania sytuacji. Bułgaria wobec przewagi wojsk nieprzyjaciela wycofuje się, tracąc jednocześnie zdobyty Adrianopol, który wraca po panowanie tureckie. Bułgaria podpisuje poniżający pokój, w którym rezygnuje z roszczeń względem Macedonii i oddaje Rumunii - Sylistrié. Jednak największym zwycięzcą wojen bałkańskich okazała się Serbia otrzymując tereny z nadmorskimi portami, co wzbudziło sprzeciw Austrii, która droga dyplomatyczna doprowadziła do utworzenia niezawisłego państwa Albańskiego zagradzającemu Serbii dostęp do wód morza.

Kocioł bałkański trwał nadal, czego najgorszym efektem, które rozpętało kocioł na cala Europę, było zamordowanie następcy tronu, Austrowęgierskiego księcia. Franciszek Ferdynand Habsburg zginął w Sarajewie. Działania wojenne nie oszczędziły także półwyspu bałkańskiego, podzielonego na sprzymierzeńców zarówno państw ententy jak i past osi. Zakończenie wojny w 1918 i traktat wersalski postanowił o utworzeniu nowego państwa - królestwo Serbów Chorwatów i Słoweńców (SHS), które później zostało przemianowane na Jugosławię w 1929 roku.