Koniec Imperium Kolonialnych

 - referat na tematy obejmowanych przez ten rozdział

  Kiedy 2 września 1945r. Japonia podpisała bezwarunkowy nakt kapitulacji, data ta stała się dniem zakończenia II wojny światowej na Dalekim Wschodzie. Świat wtedy został podzielony na kraje neutrakne i kraje skupione wokół dwóch państw: Stanów Zjednoczonych Ameryki i Związkiem Sowieckich Republik Radzieckich. Tak więc USA i ZSRR otrzymały miano supermocarstw.

Wojna domowa w Chinach

  Zaraz po kapitulacji Japoni w Chinach zaczęła się wojna domowa. Przez cztery lata komuniści pod wodzą Mao Zedonga, wspoierani przez ZSRR, wypierali członków Kuomintangu (KMT), czyli Chińska Partia Narodowa. Kuomintangowi dowodził Czang Kaj-szek, wspierany przez Stany Zjednoczone. Utrzymuje się,że 1 X 1949r., kiedy to Mao Zedong po wygranej wojnie proklamował powstanie Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL), jest podziałem państwa na Chiny i Tajwan. Dlaczego Tajwan ? Jest on bowiem wyspą, gdzie Czang Kaj-szek postanowił uciec wraz 2 milionami zwolenników i tam kontynuować tradycję Republiki Chińskiej, która trwała od 1911r. Do dziś trwa spór, gdyż i Chiny kontynentalne (ChRL) i Tajwan (KMT) utrzymują że są JEDYNYMI Chinami. W sporze tym jednak są trzy, a nie dwie strony sporne. Otóż do gry włącza się jeszcze liberalna Demokratyczna Partia Postępowa, która w latach 2000-2008 rządziła na wyspie, chce likwidacji Republiki Chińskiej i niepodległości dla Tajwanu, na którą kategorycznie nie zgadza się ani KMT ani ChRL .Za czasów panowania Czang Kaj-szeka, wyspa ta była państwem autorytarnym pod władzą jednaj partii. Dopiero zakończenie stanu wojennego w 1987 r. oraz śmierć kontynuującego politykę ojca prezydenta Chiang Ching-kuo w 1988 r. otworzyły drogę dla demokratyzacji Tajwanu.

  Natomiast kilka lat po tym jak utworzono Chiny Ludowe, zaczęły one walczyć ze swoim dawnym sprzymierzeńcem - ZSRR - p wływy na świecie, przez co ich stosunki się popsuły.Gdy 1964r. ChLR wyprodukowały bombę atomową, stała się ona trzecia potęgą militarną na świecie, czyli trzecin supermocarstwem.

Konflikt koreański

  Korea od roku 1910 była pod panowaniem Japonii. Jednak pod koniec II Wojny Światowej została ona zajęta na północy przez armię radziecką, a na południu przez armię amerykańską.Chciano połączyć te dwie strefy w jedno pańswo, lecz konflikt tych dwóch supermocarstw nie pozwalał na współpracę między tymi państwami. Dlatego też podzielono Koreę wzdłuż 38 równoleżnika. W maju 1948r na południu przeprowadzono wybory, a 15 sierpnia 1948r proklamowanie powstanie Republiki Korei ze stolicą w Seulu i pod władzą Li Syngmana Rhee W odpowiedzi na to w półnonej części utworzono Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna (KRL-D) ze stolicą w Phenian, a na czele rządu stał Kim Ir Sen. Oba państwa nie uznawały się wzajemnie i równocześnie pretendowały do reprezentowania całej Korei. Niedługo po tym armie amerykańskie wycofały się z półwyspu i pozostawiły tylko grupy wojskowe zajmujące się szkoleniem. W tym czasie KRL-D umacniała się zbrojnie i wystąpiła do Józefa Stalina o pozwolenie na atak południowej części Korei. Ten jednak uzależnił swoją decyzję od Mao Zedonga.Gdy się zgodził Kim ir Sen mógł spokojnie atakować północ. Sądził, że jego dobrze wyposażona armia zniszczy armie południową.

  Wojna zaczęła się 25 czerwca 1950r. . Przywódca Korei Południowej w obliczu agresji Kim ir Sena postanowiła poprosić o pomoc ONZ.Jeszcze tego samego dnia została zwołana Rada Bezpieczeństwa, w której nie uczestniczył delegat radziecki. Związek Radziecki w tym czasie bojkotowała prace tego organu w proteście przeciwko reprezentowania Chin przez Tajwan.W końcu zgodzono się na interwencję w Republice Korei. Armie KRL-D zajęły już wtedy prawie cały obszar amerykańskiego terenu, więc przywódca armii Douglas MacArthur ustanowil sobie przewagę w lotnictwie, a dopiero potem dokonal desantu na tyłną część armi północnej. Udało im wyprzeć wrogów za 38 równoleżnik oraz, mimo zakazu prezydenta Harrego Trumana , szli głębiej w ląd.Niedługo potem zdobyli Phenian, a potem wyparli komunistów pod samą granicę chińską. Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna przestała właściwie istnieć. Wtedy, w listopadzie 1950r. , do walki po stronie Północy stanęła wysłana przez Mao Zedonga prawie 400 tysięczna armia 'ochotnków'. Miało to zgrywać pozór nieuczestniczenia Chin w wojnie.ONZ bardzo potępiło tą interwencję chińską, amerykańskie armie zaś zostały zmuszine do odwrotu. Zdesperowany całą tą sytuacją dowódca MacArthur przedstawił w 1951r. plan ataku nuklearnego na Chiny. Na szczęście Truman nie zgodził sie na wejście planu w życie, a dodatkowo odwołał MacArthura ze stanowiska głównorządzącego.Zastąpił go M. Ridgway. Gdyby wtedy zaatakowano Chiny, rozpętało by to III Wojnę Światową z użyciem broni atomowej.

  Front ustabilizował się na wysokości Seulu, na którym żadna ze stron nie potrafia zdobyć widocznej przewagi. Dopiero dwa lata później,w lipcu 1953r., w epoce odwilżu po śmierci Józefa Stalina, strony podpisały akt rozejmu w  Panmundżon. To jednak nie przyniosło zgody. Wzdłuż 38. równoleżnika utworzono linię demarkacyjną, która jest jedną z najbardziej pilnowanych granic na świecie. Dodatkowo o rozejm tych dwóch państw dba Komisja Nadzoru Państw Neutralnych.

  Wojna ta była szczytem 'zimnej wojny'. Pociągnęła za sobą bardzo poważne skutki. W walkach zgineło 1 mln. Koreańczyków, 250 tyś. Chińczyków i 30 tyś. Amerykanów. Skutki można zauważyć na wielu płaszczyznach. Kraje walczące poniosły wielkie straty budżetowe, które opiewały na wiele miliardów dolarów. Na gruntach militarnych, można było zauważyć znaczny rozwój, gdyż w tejże wojnie wykorzystano pierwszy raz pociski naprowadzające.

  Niestety reżim ZSRR w postaci Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej mogą po dziś dzień może odczuwać społeczeństwo tego kraju. Stała się ona bowiem wzorem państwa totalitarnego. Władza w stosunku do swojego ludu stosuje gułagi, obozy pracy przymusowej, przymusowa aborcja, zasada odpowiedzialności zbiorowej, indoktrynacja, państwo policyjne. A to wszystko przez rządy Kim ir Sena i jeso syna, które w ciągu 50 lat anowania doprowadziły Koreę Północną w stan kryzysu gospodarczego i klęski głodowej.

  Przez wojnę tą wzrósła też ważność Paktu Północnoatlantyckiego, w którym USA wiązała się ze swoimi sojusznikami. Wystąpił wtedy też wyscig zbrojeń,a znaczenie Japonii znacznie wzrosł, gdyż stała się zapleczem gospodarczym i otrzywała prawo do swerrenności.

Wojna w Indiochinach

  W czasie II Wojny Światowejwpływy Europejczyków w Indiochinach znacznie osłabły. Wiele kolonii francuskich i angielskich zajęła Japonia. W obliczu tych działań, mieszkańcy tych terenów mieli szansę na odzyskanie niepodległości. Po kapitulacji Japoni w półcony kraju powstała Demokratyczna Republika Wietnamu.Kontrolowali ją komunistyczni partyzanci dowodzeni przez Hi Szi Mina. Resztę Wietnamu kontrolowała Francja.

  Początkowo Francja uznawała Wietnam za wolne państwo, tak jak Laos w 1946r i Kambodżę w 1947r. w ramach Uni Francuskiej. Jednakże później dążyła do powrotu stanu sprzed II WŚ. Dlatego 19 grudnia 1946r. francuzi zaatakowali Hanoi, tym samym rozpoczynając I wojnę w Indiochinach.Viet Minh został szybko wyparty z większych miast i przeszedł do wojny partyzanckiej, w której wojska francuskie zaczęły wkrótce ponosić duże straty.Przełomowe znaczenie dla losów pierwszej wojny w Indochinach miała bitwa pod Dien Bien Phu, trwająca od 20 października 1953 do 7 maja 1954 roku. Wojska francuskie zostały wciągnięte w walkę w niesprzyjającym terenie, z dala od baz zaopatrzeniowych i lotniczych, a następnie okrążone i zmuszone do kapitulacji.Bitwa pod Dien Bien Phu wykazała władzom francuskim bezcelowość kontynuowania wojny, zwłaszcza w warunkach wzrastającego zniechęcenia społeczeństwa. W toku ośmioletniej wojny wojska francuskie straciły 75 tysięcy poległych, 65 tysięcy rannych i 40 tysięcy wziętych do niewoli. Wietnamczycy utracili 450 tysięcy poległych (w tym 150 tysięcy cywilów) i 500 tysięcy rannych. Jeszcze przed zakończeniem walk w Wietnamie, 9 listopada 1953 roku, pełną niepodległość zyskały królestwa Laosu i Kambodży i Wietnamu Północnego.

  Wietnam Północny chciał jednak opdanować opłudnie i zjednoczyć kraj. Wietnam Południowy zagrożony przez partyzantkę Vietcong postanowił  poprosić o pomoc USA. Kiedy w 1964- 1966 wojska amerykańskie lądowały na terenach Wietnamu, nie były w stanie poradzić sobie w nieznanej dżungli mimo dobrego wyposażenia. Partyzanci bowiem dobrze znali tereny, oraz mieli przewagę liczebną. Przez to wojska amerykańskie i rząd Wietnamu Południowego ponosili wielkie straty.

  W styczniu 1973r.  przedstawiciele trzech stron konfliktu podpisali w Paryżu porozumienie. Jednak niedługo potem, bo 2 lata później Wietnam Północny zaatakował Wietnam Południowy, korzystając z tego, że armia USA została wycofana. 30 kwietnia zdobyła stolicę Sajgon.

Ruchy narodowowyzwoleńcze w koloniach

  Wiele państw odzyskało niepodległość korzystając z osłabienia państw w czasie II wojny światowej. Już w 1946r. niepodległość odzyskała Syria i Liban kontrolowane  przez Francję. Potem z pod władzy Holandi wyrwała się Indonezja. Największą kolonią były Indie. Odłączyły się one od imperium brytyjsiego i podzieliły się na muzułmańskie i hinduistyczne, gdyż różnica religi nie pozwoliła im na mieszkanie w jednym kraju.

  Najwięcej kolonie znajdowało się na terenie Afryki. Najwięcej terenów posiadała Francja i Anglia.Gwałtowna dekolonizacja przypadła na lata 1940-1965. Powierzchnie kolonii w 1940r zajmowy 92% Afryki, tak w 1965r już tyko 13%. Tak samo z ludnością kolonialną. W 1940r. było jej aż 84%, a w 1965r już tylko 4%.

  Nowopowstałe kraje były bardzo biedne i słabo rozwinięte. Dlatego powstał znów podział pod względem rozwoju. Pierwszym Światem były kraje kapitalistyczne, Drugim kraje socjalistyczne, zaś te pokolonialne są Krajami Trzeciego Świata.