Bitwa pod Lutynią (niem. Leuthen) która miała miejsce 5 grudnia 1757 r. była jednym z ważniejszych starć podczas wojny siedmioletniej między Austrią a Prusami. Strona pruska dysponowała ok. 39 tysiącami żołnierzy i 172 działami, Austriacy wystawili do walki 65 tysięcy ludzi i 210 dział.
Przyczyny konfliktu austriacko – pruskiego są związane ze Śląskiem. W I połowie XVIII wieku w wyniku I i II wojny śląskiej przeszedł on w ręce Fryderyka II. Jednak dzięki gruntownej przebudowe wewnętrznej państwa austriackiego, Maria Teresa postanowiła przystąpić do kolejnej wojny o Śląsk i pierwszeństwo w Rzeszy niemieckiej. Jej sojusznikiem była Rosja, niechętna wzrostowi potęgi Prus i Fryderyka II. Francja zerwała z polityką zwalczania polityki Habsburgów, obawiając się podobnie jak Rosja potęgi Prus, które tymczasem poparła Anglia. W ten sposób doszło do odwrócenia przymierzy. Fryderyk II zaatakował Saksonię, rozbił armię saską i uderzył na Czechy, w ten sposób doszło do wybuchu wojny siedmioletniej. W czasie gdy Fryderyk prowadził działania wojenne w centralnej części Niemiec, gdzie doszło do zwycięskiej dla niego bitwy pod Rossbach, uważanej przez historyków za największy przejaw jego wojskowego talentu, Austriacy stopniowo zajmowali sporne terytorium Śląska. 28 listopada został zajęty Wrocław. Warunki pogodowe sprzyjały żołnierzom pruskim, bowiem swego czasu ten rejon był obszarem ćwiczeń armii Fryderyka, zaś sami żołnierze po wielkim zwycięstwie pod Rossbach byli przekonani, ze i tym razem zwyciężą. Chcąc nie dopuścić do dalszych sukcesów austriackich i w konsekwencji utraty Śląska, w dniu 5 listopada na czele wojska ruszył w kierunku Wrocławia. Austria, pewna zwycięstwa nie spodziewała się takiego ruchu ze strony Fryderyka, opuściła obóz pod Lutynią, zajmując pozycję przed Wrocławiem. Warto też zaznaczyć, że front był rozciągnięty na długość pięć i pół mili, by zapobiec zastosowaniu przez króla pruskiego uderzenia na flankę. Karol Lotaryński nie dostrzegł zastosowanego przez Fryderyka podstępu, tzn. uderzenia pruskiej piechoty na lewe skrzydło austriackie od strony znajdujących się nieopodal wzgórz, z tym, ze ruch ten pozostał niezauważony przez stronę austriacką. W konsekwencji wysłanie żołnierzy przez księcia na prawe skrzydło było błędem, gdyż w konsekwencji wytworzyła się sytuacja, w której armia pruska stworzyła linię bojową, prostopadłą do austriackiej. Wojska księcia Lotaryńskiego zaczęły powoli wycofywać się w stronę Lutyni. Po krótkiej wymianie ognia, Karol Lotaryński chcąc utworzyć nową linię bojową, by zatrzymać Prusaków, zaczął szybko ściągać żołnierzy z lewego skrzydła na prawe, jednak ze względu na fakt iż front austriacki był rozciągnięty na pięć i pół mili, żołnierze mogli dotrzeć na wyznaczone pozycje w ciągu ok. półtorej godziny. Wojska pruskie jednak posuwały się bardzo szybko, powodując ciągłe wycofywanie się Austriaków, i ostatecznie po ok. 40 minutach walki wkroczyły do samej Lutyni. Jednak największe spustoszenie i panikę wewnątrz armii austriackiej wywołał pruski atak kawaleryjski na linię bojową Austriaków już za Lutynią. Ostatecznie w wyniku trzygodzinnych walk armia austriacka została rozbita.
Mimo zwycięstwa pruskiego, obie strony poniosły straty, po stronie austriackiej zanotowano 10 tysięcy zabitych oraz rannych, do niewoli dostało się 12 tysięcy ludzi i skonfiskowano 131 dział, strona pruska ogółem stracił ok. 6400 żołnierzy. Wiele lat później,
Dzięki zwycięstwu Austriakom nie udało się zająć Śląska, państwo pruskie wykazało jednocześnie wyjątkową odporność, bowiem przy pomocy angielskiej udało mu się przetrwać najgorszy okres wojny, gdy Rosja na skutek zmiany na tronie carskim wycofała się z wojny.
Miejsce zamordowanego Piotra III zajęła jego żona Katarzyna II, która postanowiła wycofać armię rosyjska z wojny, twierdząc iż upadek lub zwycięstwo Prus nie lezą w jej interesie. Na placu boju pozostały więc Francja i Austria, za słabe by same stawić opór Fryderykowi. Dlatego też wojna zakończyła się w 1763 roku pokojem w Hubertsburgu, na mocy którego Śląsk włącznie z ziemią kłodzką pozostał przy Prusach. W zamian za to Fryderyk II wyraził poparcie dla starań Marii Teresy o koronę cesarska dla jej syna Józefa II.
