Zasady swej nauki wyłożył Jan Kalwin w dziele Urządzenie religii chrześcijańskiej, które zostało wydane w 1539 roku. Za podstawę wiary przyjął Biblię. Uważał jednak, że nie można jej interpretować dowolnie, narzucając tym samym właściwą interpretację Biblii. Ważnym elementem doktryny kalwińskiej była nauka o predestynacji, czyli o przeznaczeniu, według którego człowiek z góry skazany jest na zbawienie lub potępienie. Wybrani przez boga otrzymywali łaskę wiary, a pozostali byli jej pozbawieni. Do obowiązku wybranych należała stała służba boża, a więc modlitwy, czytanie Biblii oraz praca. Przy czym wyniki tej pracy, jak np. bogactwo, Kalwin uznawał za dar Boga. Ponadto wszystkich wyznawców obowiązywały zasady moralne, do których zaliczono: wstrzemięźliwość, sprawiedliwość, pobożność. Podobnie jak Luter, Kalwin zerwał z Rzymem, nie uznał hierarchii kościelnej, zakonów, celibatu kleru, kultu świętych i obrazów oraz niektórych sakramentów, za wyjątkiem chrztu i komunii. Na czele gmin kościelnych ustanowił organy kolegialne- czyli tzw. konsystorze, złożone z osób duchownych i świeckich Każda gmina była jednostką samodzielną. Kalwin nie dopuszczał podporządkowania kościoła kalwińskiego władzy świeckiej. Pierwsza gmina kalwińska powstała w Genewie, dokąd przybył wygnany z Paryża Kalwin. Z Genewy kalwinizm rozprzestrzenił się na całą Europę. Szczególną popularność zyskał wśród burżuazji, gdyż podnosił jej rangę w społeczeństwie. Z Genewy nauki Kalwina szybko rozpowszechniły się we Francji, Holandii, na Węgrzech, dotarły również do Polski i na Litwę. Duże rzesze zwolenników zyskał kalwinizm głownie we Francji, początkowo szerzył się wśród mieszczaństwa, potem także wśród szlachty. Największe wpływy hugenoci posiadali w południowo - zachodniej i północno- wschodniej Francji. Ruch hugenocki we Francji miał przede wszystkim charakter polityczny, hugenoci bowiem tworzyli potężną partię polityczną szlachty. W wyniku różnic religijnych miedzy katolikami a hugenotami Francja stała się widownią krwawych wojen religijnych. Tolerancję religijną przyniósł dopiero edykt nantejski z 1598 roku.
