W XIX wieku teren Środkowego Wschodu stał się obiektem rywalizacji między Rosją a Wielką Brytanią. Teren ten był doskonałym rynkiem zbytu dla surowców europejskich.

Nazwę Środkowy Wschód nazywamy w celu określenia terenów dzisiejszych państw

położonych w obrębie Wyżyny Irańskiej- Iran, Afganistan i część Pakistanu. W języku angielskim nazwą Middle East określa się również kraje Bliskiego Wschodu

Afganistan i Persja stanowiły dla Anglii strategicznie ważną bramę do Indii i Zatoki Perskiej. Były to więc tereny o które Nagli się ubiegała.

Do początków XIX wieku Rosja nie przejawiała większego zainteresowania terenami w Azji Środkowej. Wkrótce ta sytuacja zmieniła się. Dostrzegając możliwości handlowo _ strategiczne Rosja przystąpiła do działań mających na celu podporządkowanie sobie regionu. Rosja te tereny widziała także jako zabezpieczenie przed ekspansją turecką. Po początkowym sojuszu z emirem Buchary Rosja wypowiedziała mu wojnę. 8 maja 1866 roku doszło do bitwy pod Irdżar, która była na tyle duża, iż rozstrzygnęła losy wojny. Następnie gen. Michaił Czerniajew przekroczył Syr-dari i zajął ważne forty. 7 czerwca 1866 włączono zdobyte terytoria do Cesarstwa. Po serii zwycięstw Rosjanie zajęli Ura Tiube, Dżizak i Iany Kurgan, co otworzyło im drogę do Samarkandy. Udaną kampanię przerwała dopiero zbliżająca się zima. Przyłączenie nowych terytorium wymagało zmian administracyjnych. 11 czerwca 1867 car utworzył z tych terenów generalne gubernatorstwo Turkiestanu. Administratorem tych terenów został generał adiutant Konstanty Kaufmann. Miał on niemal nieograniczoną władze na tym terytorium. Postawiono mu główne zadanie by ułatwić wymianę handlową z tymi terenami.

Wzbudziło to zaniepokojenie u Anglików lecz zdobyli się oni tylko na wymianę korespondencji. Rozmowy prowadzone od 17 października 1872 do 31 stycznia 1873,przyniosły ostateczne rozwiązania w sprawie północnej granicy Afganistanu

Wkrótce po tym zdarzeniu generał-gubernatorstwa Turkiestanu von Kaufmann zaproponował pokój Chiwie. Jedynemu państewku które nie znalazło się jeszcze w granicach cesarstwa. Po odrzuceniu warunków przez państewko. Rosjanie wysłali przeciwko niemu ekspedycje. Liczyła ona 13 tys. ludzi podzielonych na cztery oddziały. Pokonany chanat Chiwy uznał protektorat Rosjan 28 września 1873 roku. Do roku 1917 Chiwa była zależna od Rosji. A drugi chanat podbity jeszcze wcześniej - Kokandu zlikwidowano w 1876 roku włączając go do Rosji.

W 1877 Rosja zaangażowała się w wojen z Turcją. Anglicy za wszelką cenę chcieli to wykorzystać i wzmocnić swe wpływy w regionie. 20 listopada 1878 roku wojska angielskie wkroczyły do Afganistanu. Przystąpiono do rozmów na mocy których

Rosja miała wycofać swe wojska z Kabulu , natomiast Wielka Brytania potwierdziła dotychczasowe umowy. 26 maja 1879 roku emir Jakub-chan podpisał w Gandamak układ pokojowy z Wielką Brytanią. Na mocy jego Afganistan został podporządkowany Wielkiej Brytanii.

W sierpniu 1879 wybuchło powstanie w Afganistanie. Anglicy musieli użyć znaczne siły by je stłumić. Po wygaśnięciu powstania władzę przejął Abdurrahman.

Dla Rosji najważniejsza kwestią było Turkmenii graniczącej z Afganistanem oraz Persją. Ekspedycja z lutego 1881 roku zajęła kilka miast. Persja musiał pogodzić się z zaistniałą sytuacją. I podpisała konwencje pokojową 21 grudnia 1881. Ostatecznie do 1884 Rosja podbiła cały kraj.

W październiku 1885 roku w Petersburgu doszło do zawarcia porozumienia, w którym ustalano granicę rosyjsko-afgańską będącą jednocześnie rozgraniczeniem stref wpływów

. Ważnym też państwem dla Anglii I Rosja był Iran. Porozumienia kolonialne miedzy Wielką Brytanią i Rosją w sprawie Bliskiego Wschodu stały się późniejsza przyczyny współpracy w Trójporozumieniu.

..