Igrzyska w starożytnej Grecji związane były z kultem bogów. Z czasem nazwano je olimpijskimi od Olimpii, gdzie po raz pierwszy odnotowano je w 776 roku p.n.e., jednak odbywały się wcześniej. Po raz pierwszy wspomina o nich Homer w "Iliadzie" i "Odysei". O pierwszych organizatorach igrzysk krążą legendy, niektóre mówią, że był to Zeus, inne, że Herakles, który po ukończeniu dwunastu prac wydał igrzyska w Olimpii, gdzie jednak nikt nie miał odwagi stanąć z nim w szranki i dopiero jego ojciec Zeus stoczył z nim wspaniałą walkę zakończoną kompromisowym remisem. Jeszcze inne mity utrzymywały, że to Pelops wymyślił igrzyska, zdołał on na drodze podstępu zdobyć rękę córki króla Pizy Ojnomaosa - Hippodamei. W zawodach rydwanów ten kandydat, który uciekłby przed pościgiem miał otrzymać rękę Hippodamei. Ojnomaos miał niezwykle szybkie rumaki podarowane przez Aresa, ponadto nie chciał dopuścić do zamążpójścia swej córki, bo zgodnie z przepowiednią zięć miał go strącić z tronu. Pelops przekupił jednak woźnicę królewskiego, który obluzowując szprychy królewskich rydwanów umożliwił ucieczkę Pelopsa i objęcie przez niego tronu. Gdy jednak nie chciał uiścić zapłaty i uśmiercił woźnicę, jego ojciec obrzucił cały ród i jego samego klątwą, by zaś ją odwrócić i przebłagać bogów Pelops miał zorganizować igrzyska a jego żona Hippodamei zawody w biegach dla dziewcząt. Spór o przewodzenie igrzyskom toczył się między Pizą i Elidą, które rywalizowały o Olimpię. Początkowo zwierzchnictwo posiadała nad Olimpią Piza, jednak po jej zniszczeniu kontrolę objęła Elida i to ona posiadała agonotesiję czyli przewodnictwo igrzysk. Zawodom sportowym towarzyszyły popisy i rywalizacja artystów - poetów, aktorów, muzyków.
Igrzyska w starożytnej Grecji miały charakter elitarny, arystokratyczny. Tylko ludzie zamożni mogli pozwolić sobie na ponoszenie kosztów związanych z przygotowaniami i treningami do zawodów, z podróżą oraz pobytem na igrzyskach. W zawodach sportowych nie mogli brać udziału niewolnicy ani cudzoziemcy, a na widowni nie mogły zasiadać mężatki. Jedynie kapłanka bogini Demeter miała zezwolenie na zasiadanie na widowni. Z czasem zezwolono też, by kobiety były właścicielkami rydwanów biorących udział w zawodach.
W okresie igrzysk trwał tzw. "pokój boży" nakazujący przerwanie wszelkich walk w całej Grecji. Trwał zwykle dwa miesiące, a igrzysk nie odwoływano nawet jeśli trwały wojny. Wtargniecie na teren Olimpii z bronią w czasie zawodów uznawane było za świętokradztwo. Od 776 roku p.n.e. zaczęto liczyć czas przez olimpiady czyli czteroletnie odcinki pomiędzy igrzyskami. Pojecie olimpiady, którym obecnie określa się igrzyska zmieniło więc swoje znaczenie. Nagrodami były wieńce z gałązek oliwki oraz sława. Liczyło się tylko zwycięstwo, zdobywcy drugich i trzecich miejsc się nie liczyli. Najważniejsza była arete czyli dzielność nie zaś nagrody materialne.
Do uczestnictwa w zawodach sportowych przygotowywano Greków już od dzieciństwa. Sprawność fizyczna nie była jednak jedynym celem greckiego wychowania. Starano się, by istniała równowaga między rozwojem umysłowy i fizycznym, w ten sposób osiągano stan tzw. kalokaghatii. Paidotryba był nauczycielem wychowania fizycznego. Ćwiczenia fizyczne miały na celu przygotowanie chłopców do udziału w zawodach sportowych, zwłaszcza zaś w olimpiadzie ale także do służby wojskowej. Rozpoczynała się ona około 16 roku życia w instytucji zwanej efebią. Przebywający tam cztery lata młodzieńcy trenowani byli przez paidotrybę, natomiast didaskalos przeprowadzał szkolenie wojskowe. Cały proces wychowania w Atenach był związany z życiem państwowym. Wychowanie fizyczne przygotowywało, bowiem do obrony polis, natomiast intelektualne poprzez uczestnictwo w obrzędach do życia obywatelskiego
Zawodnicy przygotowywali się do zawodów w gimnazjonach, trening trwał dziesięć miesięcy, po czym odbywały się zawody w Olimpii, w gaju Altis. Gimnazjony budowane były prawie we wszystkich miastach w Grecji, największy ze względu na igrzyska znajdował się w Olimpii. Obejmowały one bardzo duży teren, znajdowały się tam szatnie, pomieszczenia, gdzie sportowcy nacierali się oliwą i piaskiem, sale z workami wypełnionymi piaskiem do ćwiczenia ciosów, pomieszczenia przeznaczone do ćwiczeń młodzieży, sale przeznaczone na odpoczynek, w których filozofowie i retorzy wykładali i nauczali. W pobliżu gimnazjonów znajdowały się bieżnie i boiska np. do gry w piłkę. Dla utrzymania higieny gimnazjony wyposażano w łazienki oraz łaźnie parowe. W czasie wolnym Grecy grali w piłkę, nigdy nie stała się ona jednak dyscypliną olimpijską, była jednym z ćwiczeń fizycznych.
Zawodnicy po ogłoszeniu terminu zawodów i "pokoju bożego" przybywali do Olimpii miesiąc wcześniej. Wybierano dwóch przewodniczących igrzysk - agonotetów. W Olimpii znajdował się okręg Zeusa, w którym umieszczone były tereny sportowe, a także świątynie bogów oraz zabudowania administracyjne. Igrzyska rozpoczynały się od złożenia ofiary Zeusowi oraz przysięgi sportowców, która zobowiązywała ich do walki fair. Od 400 roku p.n.e. wprowadzono sędziów sportowych.
Zawodnicy oraz trenerzy występowali nago, prawdopodobnie miało to zapobiec możliwości brania udziału w zawodach kobietom w przebraniach męskich. Początkowo odbywały się jedynie biegi na krótkie dystanse około dwustu metrów, z czasem wprowadzono biegi dłuższe na około cztery kilometry. Od ósmego wieku p.n.e. rywalizowano w pięcioboju złożonym z biegu, skoków, rzutu dyskiem oraz oszczepem i zapasów. W siódmym wieku do programu igrzysk wprowadzono zapasy oraz wyścigi rydwanów i wyścigi na koniach. Wtedy też zaczęto organizować zawody dla młodzieży. Zawodnicy uprawiający zapasy byli losowani w pary. W pierwszym dniu otwierano igrzyska i składano ofiarę Zeusowi, w drugim dniu odbywały się zawody dla młodzieży, w trzecim - dla dorosłych, w czwartym miały miejsce zawody hippiczne, w piątym dniu ogłaszano zwycięzców i wręczano nagrody. O przyznaniu nagród decydowali sędziowie tzw. hellanoidokowie, a ich decyzję ogłaszał herold. Zwycięzca mógł zadość uczynić bogom przez złożenie im darów w gaju Altis oraz ufundować pomnik reprezentujący jego dyscyplinę sportu wraz ze swym nazwiskiem. Olimpionikowie czyli zwycięscy igrzysk byli też zwalniani od płacenia podatków. W Sparcie zwycięscy korzystali z przywileju walki w pierwszych szeregu obok króla, a w Atenach z czasem byli też nagradzani pieniędzmi. Grzywnę nakładano natomiast na tych, którzy rywalizowali nieuczciwie i łamali regulamin zawodów. Z tych środków budowano pomniki z nazwiskami nieuczciwych sportowców.
Ostatnie igrzyska odbyły się pod koniec czwartego wieku n.e., wiążę się ten fakt z zakazem Teodozjusza dotyczącym pogańskich kultów.
Igrzyska podobne do tych olimpijskich odbywały się w Nemei, również ku czci Zeusa. Olimpiady czyli okresy między igrzyskami nazywano tam nemeadami. Nagrodą był tam wieniec z bluszczu, a "pokoju bożego" nie honorowano tam tak jak w Olimpii. W okolicach Delf ku czci Apollona organizowano igrzyska pityjskie. Początkowo miały charakter tylko artystyczny z czasem wprowadzono do ich programu konkurencje sportowe. Nagrodą w tych zawodach był wieniec laurowy. Od szóstego wieku p.n.e. odbywały się na cześć boga morza Posejdona igrzyska na wyspie Istmos. Początkowo zwycięzców nagradzano wieńcem z opichu a następnie z gałązek sosnowych. Mniejsze igrzyska odbywały się też na wyspie Delos ku czci Apollina, wiele zawodów miało w Grecji charakter lokalny.
W czasie wolnym Grecy uczestniczyli w licznych ucztach tzw. sympozjonach. W ich trakcie dyskutowano, recytowano, tańczono. Zajmowano czas grając w tzw. kottabos polegające na wylewaniu z czarek resztek wina. Grano także w kości, posługiwano się tzw. astragale, czyli niekształtnymi kośćmi zwierząt, które wyrzucano z kubka i zliczano liczbę punktów. Najlepiej punktowany rzut zwano Afrodytą, najsłabiej - psem. Zwykłe kostki w postaci sześcianów zwane były kyboi, wyrzucano je ze stożkowatego kubka z nacięciami i również zliczano liczbę punktów. Z czasem gra w kości stałą się grą hazardową, podobnie jak obstawianie walk kogutów. Koguty pochodziły ze specjalnych hodowli, do walk wybierane były te najsilniejsze, karmiono je czosnkiem i nakładano na nogi spiżowe ostrogi. Podobnie organizowano walki przepiórek.
Charakterystycznym dla Rzymu natomiast niespotykanym w starożytnej Grecji były walki gladiatorów. Odbywały się one w teatrach. Prawdopodobnie wywodziły się z tradycji odbywania ich przy grobie zmarłego w trakcie uroczystości pogrzebowych. W Rzymie walki gladiatorów cieszyły się olbrzymią popularnością. Ludność wykorzystywała jako pretekst do zorganizowania igrzysk pogrzeby nawet mało znanych osób. Testamenty często nakazywały organizację igrzysk nie tylko przy okazji pogrzebu, ale powtarzanie ich w późniejszym czasie dla uczczenia pamięci zmarłego. Często osoba kandydująca na urząd państwowy, by pozyskać sobie zwolenników urządzała igrzyska gladiatorskie. Duża popularność walk gladiatorskich spowodowała utworzenie prywatnych jak i publicznych szkół dla gladiatorów. Wywodzili się oni spośród niewolników, jeńców wojennych, przestępców a także ubogich ludzi wolnych. Wyposażani byli w tarcze, miecze, trójzęby, sieci, walczyli także z dzikimi zwierzętami. O darowaniu życia pokonanemu lub zranionemu gladiatorowi decydowała publiczność, wznosząc do góry kciuk.
Organizacja igrzysk gladiatorskich była bardzo kosztowna, trzeba było wynająć i opłacić gladiatorów, zakupić dzikie zwierzęta. Początkowo walki odbywały się na forach, z czasem w ogromnych amfiteatrach, w Rzymie w słynnym Koloseum, które mogło pomieścić 45 tysięcy widzów.
Widzom oferowano także rozrywkę w postaci sztucznej bitwy morskiej, która odbywała się albo w zalanych wodą amfiteatrach albo w specjalnie budowanych basenach. W cyrkach rzymskich organizowano wyścigi rydwanów, którymi kierowali specjalnie wyszkoleni niewolnicy. W Rzymie były cztery stajnie: Zieloni, Czerwoni, Biali i Niebiescy. Przy okazji wyścigów obstawiano zakłady, które wielu doprowadziły do ruiny. Oktawian August dokończył budowę zapoczątkowanego przez Juliusza Cezara Circusa, który mógł pomieścić nawet sto osiemdziesiąt tysięcy widzów. Tor do wyścigów otaczała wysoka na trzy piętra widownia, pierwsze wykonane było z kamienia a dwa pozostałe z drewna. Miejsca w pierwszych rzędach zarezerwowane były dla dostojników, reszta Rzymian miejsca zdobywała na własną rękę. Za wstęp na widownię nie pobierano opłat. Wyścigi rozpoczynały się od tradycyjnej procesji, która z Kapitolu przez Forum Romanum docierała do Circusa. W wyścigach rywalizowały albo dygi czyli wozy zaprzężone w dwa konie albo kwadrygi zaprzężone w cztery konie. Tor okrążano siedem razy czyli pokonywano około osiem kilometrów. W południe ogłaszano przerwę na posiłek i odpoczynek, a potem odbywały się znowu wyścigi bądź popisy woźniców powożących rydwanami. Zwykle zawody kończyły się przed wieczorem, czasem jednak trwały do późna przy świetle lamp.
