Wyprawy krzyżowe do ziemi świętej były wizerunkiem epoki średniowiecza.

REKONKWISTY - były to krucjaty prowadzone przez rycerzy chrześcijańskich przeciwko Arabom ulokowanym Hiszpańskim. Rozpoczęły się one w połowie XI wieku a kres ich nastąpił w 1492, wówczas to został zdobyty ostatni bastion Arabski - Grenada.

Na obszarze zagarniemy od arabów utworzono trzy państwa chrześcijańskie:

Królestwo Leonu ( dzisiejsza Portugalia)

Aragonia

Kastylia

1479 - odbył się ślub Izabeli Kastylijskiej z Ferdynandem Aragońskim w efekcie powstaje państwo Hiszpania połączona z dwóch państw - Kastylii i Aragonii.

KRUCJATY PRZECIW TURKOM SELDŻUCKIM ( wyprawy do Ziemi Świętej)

Przyczyny:

Turcy zawładnęli obszary Azji Mniejszej i Lewanty na wschodnim wybrzeżu M. Śródziemnego, rozpoczęli utrudnianie i szykowanie czy wręcz mordowanie pielgrzymów udających się do ziemi świętej.

Papieże wzywali do krucjat w celu wzmocnienia własnej pozycji względem cesarzy,

W 1054 dochodzi do SCHIZMYWSCHODNIEJ (Patriarcha Konstantynopola występuje przeciwko Papieżom)

Papież gdyby pokonał Turków wzmocniłby swoja pozycję względem Patriarchy Konstantynopola,

Zaawansowane relacje feudalne w Europie wymusiły feudałów i rycerzy do poszukiwania nowej ziemi, nowych terenów

Ponadto czynny udział w krucjacie był przepustka do uzyskania odpustu zupełnego

Wyprawy krzyżowe były popierane przez miasta z północy Włoch, np. Wenecja, Genua, które liczyły na zwiększenie dochodów.

1095 roku - papież URBAN II występuje z apelem o wszczęcie krucjaty podczas obrad synodu w Clermont

Wiosną 1096 roku - wyrusza wielka wyprawa ludowa, w której skald wchodzą głównie chłopi i rycerze, wyruszają oni do Ziemi Świętej pod przewodnictwem kaznodziejów i liderów religijnych (jednym z najważniejszym był Piotr z Amiens). Podczas wyprawy dochodzi do pierwszych pogromów ludzi wyznania żydowskiego. Krucjata kończy się niepowodzeniem.

Na Jesień 1096 roku dochodzi do zorganizowanie pierwszej krucjaty w oparciu o zawodowych rycerzy, którym dowodzi Gotfryd de Bouillon. Krucjata trwała trzy lata, Turcy zostali wygnani z obszaru ziemi Świętej, powstaje nowa kraina budowana przez krzyżowców, w której w skład wchodzą:

Hrabstwo Odessy

Hrabstwo Trypolisu

Księstwo Antiochii

Królestwo Jerozolimy, która zarządzał Gotfryd zwany "obrońca grobu świętego"

Jednak Turcy rządni odwetu jednoczą siły i odzyskują tereny Hrabstwa Odessy w 1144 roku, reakcja europy było zorganizowanie drugiej krucjaty, która odbyła się w latach 1147 do 1149. Dowodzili jej wspólnie osoby króla Francji Ludwika VII i Władcy niemieckiego Konrada III, lecz tym razem zakończyła się ona klęska.

Klęska rycerstwa europejskiego, daje wiarę w swoje siły tureckim wojskom, ponownie się jednoczą pod egida sułtana Egiptu Saladyna, ich wysiłki przynoszą efekty w postaci zajęcia Jerozolimy w 1187 roku. To oczywiście wywołuje oburzenie w europie i spotyka się z natychmiastowym wezwaniem do odbicia Jerozolimy. Dochodzi do zorganizowania III krucjaty w latach 1189 - 1192 pod dowództwem: cesarza Fryderyka I Barbarossy, króla Anglii Ryszarda Lwie Serce oraz króla Francji Filipa II Augusta. Jednak niesprzyjające wydarzenia w postaci tragicznej śmierci króla Francji, który zatonął w wodach rzeki Salef, w 1190, co doprowadziło do wycofania się Francji z dalszego udziału w wyprawie, wywarły wpływ na niepowodzenie i tej wyprawy. Jedynym sukcesem jest zajęcie przez Anglików twierdzy Akson na Cyprze. Król Anglii osamotniony doprowadza do układu z sułtanem Saladynem, na mocy, którego miasto Jerozolima pozostaje we władaniu tureckim, ale staje się miastem otwartym dla pielgrzymów.

Kolejny zryw wywołuje Wenecja, która w wyprawie do ziemi świętej widzi korzyści zwłaszcza związane z uzyskaniem monopolu handlowego w Azji mniejszej. Rycerze w drodze do ziemi świętej zaatakowali Konstantynopol w 1204, zdobywając go tworzą na tym podbitym terenie cesarstwo łacińskie, które będzie funkcjonować aż do roku 1261. Lecz sama wyprawa nie dociera do miejsca przeznaczenia i kończy się fiaskiem w 1204 roku. Kolejna inicjatywę przejawia papież Innocenty III, który w 1212 roku organizuje niedorzeczna krucjatę dzieci. Ten chory pomysł kończy się katastrofa, większość dzieci umiera po drodze a reszta dostaje się do niewoli tureckiej. Następna V krucjatę organizuje król Wenerski Andrzej II w latach 1217-1221 ale i jemu nie udaje się odzyskać Jerozolimy. Natomiast krucjata pod dowództwem Fryderyka II Hohenstaufa z lat 1228-1229 pomimo zajęcia Jerozolimy, nie przynosi oczekiwanych rezultatów, bowiem brak tych działań ze strony papieża. Doprowadza to odbicia miasta Jerozolimy ponownie przez Turków w 1244 roku, to stanowi pretekst dla podjęcia dwóch ostatnich krucjat pod przewodnictwem króla Francuskiego Ludwika IX Świętego. Maja one miejsce w latach 1248 do 1251 zakończona klęską oraz ostatnia próba z 1270 szybka zostaje zaprzepaszczona wobec nagłej śmierci dowódcy króla Ludwika IX Świętego zarażonego dżumą. Gorycz porażki potęguje utrata twierdzy Akka na Cyprze, która upada w 1292 roku, stając się własnością turecka.

Konsekwencje wypraw krzyżowych:

Osłabienie Bizancjum,

Wzbogacenie się i wzrost roli miast włoskich w Europie ( głównie Wenecji i Genuy)

Postępuje nietolerancja religijna w Europie (od XIII w. Wymierzona głównie przeciwko judaizmowi, utworzono pierwowzory gett w Wenecji)

Różnice i konflikty na tle religii rozstrzygane są przy pomocy krucjat, np. skierowane przeciwko husytom, Litwinom,(1202 w Rydze powstał Zakon Kawalerów Mieczowych), waldensom, albigensom, Turkom Osmańskim ( w 1396 zorganizowana pod dowództwem Zygmunta Luksemburskiego, została zniszczona przez Turków pod Nikopolis, kolejna w 1444 roku pokonana pod Warną)

Powstanie licznych zakonów rycerskich na Ziemi Świętej:

  • - 1118 Templariuszy (rycerstwo francuskie),
  • - 1130 Joanitow (rycerstwo włoskie),
  • - 1190 Krzyżacy - Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie (rycerstwo niemieckie)

Sprowadzenie do europy nowych zakaźnych chorób, krzyżowcy wracając do domu przynieśli ze sobą czarną śmierć - dżumę (Wielka Epidemia 1347-1350 wybiła 1/3 ludności ówczesnej Europy). Przenikanie się wzajemne kultur łacińskiej europejskiej z wschodnia, orientalna, przynisko korzyści obu stronom.