Mieszko II objął tron po swym ojcu Bolesławie Chrobrym w 1025 roku. Początkowo kontynuował jego politykę i najeżdżał Saksonię. W 1031 roku na ziemie państwa polskiego najechał jednocześnie z zachodu cesarz Konrad II oraz ze wschodu książę kijowski Jarosław Mądry. W rezultacie Milsko i Łużyce przyłączyli do swych posiadłości Niemcy a Grody Czerwieńskie Rusini. Morawy znajdowały się w rękach czeskich a Słowacja utracona prawdopodobnie jeszcze przez Chrobrego w węgierskich. Niemal w tym samym czasie w kraju doszło do konfliktu dynastycznego, w wyniku, którego Mieszko uciekł z kraju a władzę objął jego brat Bezprym. Zrezygnował on z samodzielności kraju, czego symbolem stało się odesłanie cesarzowi insygniów władzy królewskiej. Mieszkowi udało się jeszcze wrócić do kraju, ale utraconej władzy już nie odzyskał, a po jego śmierci doszło do załamania się instytucji państwowych, wygnano nawet wdowę po nim Rychezę i jego syna Kazimierza, a władzę przejęli możni. Przeciwko możnym wybuchło powstanie w Wielkopolsce, a na Mazowszu powstało samodzielne państewko Masława, oderwało się też Pomorze. Kryzys państwa chwilowo opanowany przez syna Mieszka - Kazimierza Odnowiciela i Bolesława Śmiałego doprowadził najpierw do walk o władzę między braćmi Bolesławem Krzywoustym i Zbigniewem a następnie do rozbicia dzielnicowego w 1138 roku.
