Przywilej koszycki został wydany przez Ludwika Węgierskiego w 1374 r. Ustanawiał wolność podatkową szlachty i umacniał jej rolę wobec monarchy.

Przywilej koszycki - przyczyny

Ludwik Węgierski, wobec nieposiadania potomków męskich, pragnąc zapewnić sukcesję jednej ze swych córek na tronie polskim, zobowiązał się zapewnić szlachcie określone przywileje. Uczynił to w 1374 r. na zjeździe w Koszycach. W zamian za to, na mocy przywileju koszyckiego, w Polsce mogła dziedziczyć jedna z jego córek.

Przywilej koszycki - postanowienia

Przywilej koszycki był przywilejem generalnym - obejmował swym zakresem cały kraj. Zwalniał on szlachtę ze wszystkich dotychczasowych zobowiązań na rzecz państwa, z wyjątkiem poradlnego wynoszącego 2 grosze z łana. Podatek ten był uiszczany jako "wyraz uznania zwierzchnictwa króla". 

Zagwarantowanie wolności podatkowej szlachty sprawiło, że odtąd nałożenie podatku przez króla wymagało zgody ogółu szlachty. Ponadto ustanowiono, że uczestnictwo szlachty w budowie zamków zostanie ograniczone do przypadków, w których ona sama zaaprobowała taką budowę. Przywilej koszycki gwarantował jedność państwa, obsadzanie urzędów Polakami, odszkodowania z tytułu wypraw wojennych. Przywilej koszycki potwierdził również wszystkie dotychczas ustanowione przywileje.

Przywilej koszycki a duchowieństwo

Duchowieństwo uzyskało analogiczny do przywileju koszyckiego w 1381 r. W tym przypadku poradlne wynosiło 4 grosze z łana). Również ono zaaprobowało sukcesję jednej z córek Ludwika Węgierskiego.