Wyżyna Kielecko- Sandomierska jest jednym z regionów Polski. Usytuowana jest w środkowej części kraju, stanowiąc element Wyżyny Małopolskiej. Sąsiadują z nią znajdujące się po obu stronach: Kotlina Sandomierska oraz Niecka Niedzielska od strony południowej, Wyżyna Przedborska od strony zachodniej, Wzniesienia Południowo- mazowieckie od strony północnej oraz Wyżyna Lubelska od wschodu.

Omawiana kraina zajmuje powierzchnię ponad 1140 kilometrów kwadratowych. Na jej terenie znajdują się pozostałości po dawnym górotworze hercyńskim, umieszczone między Wisłą, a Pilicą w kierunku z północnego zachodu na południowy wschód.

Abudowany on jest ze skał paleozoicznych, które otoczone są mezozoicznymi osadami, a w epoce lodowcowej ich część pokryta została wytworami skalnymi.

Z tego powodu tylko część centralna wyżyny może być uważana za góry- są to Góry Świętokrzyskie.

Powstały w epoce paleozoicznej masyw przybiera kształt elipsoidalny.

Jego północno zachodni skraj ulega stopniowemu obniżeniu, w końcu zanurzany jest pod lodowcowe piaski. Natomiast brzeg południowo- zachodni pokrywa less, który tworzy dość wysoko położoną równinę, poprzecinaną wieloma wąwozami. Ta część wyżyny nazywana jest wyżyną sandomierską.

Proces powstawania Wyżyny Kielecko- Sandomierskiej był dosyć skomplikowany. Orogeneza rozpoczęła się tutaj już w okresie syluru (fałdowanie kaledońskie), natomiast w permie denudacja tego terenu była już dość zaawansowana. Z kolei w dolnym triasie na obszarze tym panowały warunki pustynne, a teren całego masywu został pokryty pstrym piaskowcem. Najwięcej tego surowca znajduje się w części północnej, sięgając 500- 600 metrów, co tworzy dość wysokie i zwarte garby.

W następnym okresie gromadził się osad morski w triasie, potem także w jurze. W czasie gdy teren pokryty był morzem, wystawały z niego najwyżej położone Góry Świętokrzyskie w postaci wysp, które w okresie trzeciorzędu przemieniły się w ląd.

Następnie miał miejsce rzeźbotwórczy cykl, w którym to erozja sprawiła, że rzeźba terenu osiągnęła stadium penepleny. Jej pozostałości widoczne są do dzisiaj w postaci spłaszczeń na szczytach największych wzniesień.

Transgresja mioceńska sprawiła, że południowe oraz wschodnie zbocza górotworu zostały zalane. Denudacja zaszła na prawie całym obszarze, z wyjątkiem niektórych pasm, tworzących przylądki, natomiast do dolin rozpoczęły wdzierać się zatoczki.

Mezozoiczne osady spoczęły transgresyjnie na obszarze paleozoicznego trzonu, tworząc kształt podkowy, otulającej trzon od strony zachodniej, północnej oraz wschodniej. Na południu jest ona otwarta, ponieważ górotwór odcięty został poprzez uskok, za którym znajduje się koryto Wisły.

W czasie nadejścia epoki lodowcowej górotwór był bardzo zniszczony, a jego rzeźba przypominała dzisiejszą. Zlodowacenie zwane krakowskim pokryło całkowicie jej obszar, pozostawiając dużą ilość piaszczystego osadu.

Z kolei część południowo- wschodnia przykryta została następnie grubą warstwą lessu, pierwotnie znajdującego się na większości obszaru, a potem jego większość została spłukana. O zjawisku tym świadczą pojedyncze lessowe płaty, które od strony zachodniej sięgają do Słowik koło Kielc, natomiast na północy dosięgają Iłży.

Budowa tektoniczna tego obszaru nie należy do najprostszych. Otoczka mezozoiczna na brzegach została lekko sfałdowana, natomiast paleozoiczny trzon uległ silnemu pofałdowaniu, w taki sposób, że miejscami dochodziło do zasunięć płyt tektonicznych.

Jego powierzchnię przecinają liczne uskoki, a w poprzek pojawiają się doliny.

Przez obszar Gór Świętokrzyskich przepływa kilka rzek, a ich koryta umieszczone są głównie w kierunku poprzecznym do otaczających je pasm. Do rzadkości należy przepływ rzek dolinami podłużnymi.

Najważniejsze rzeki to: Kamienna, Nida, Czarna Nida, Czara, Lubrzanka, Bobrza, Pokrzywianka.

Gleby to przede wszystkim nadlessy, charakteryzujące się dużą urodzajnością, zaliczane do klasy brunatnoziemów lub też czarnoziemów. Z tego powodu rozwija się tu prężnie rolnictwo, a kolei zalesienie jest bardzo małe. Grunty orne zajmują 80% powierzchni wyżyny.

Do głównych upraw należy zaliczyć: buraki cukrowe, pszenicę oraz owoce uprawiane w sadach.

W dolinie Kamiennej, znajdującej się na południe od Bodzechowa, powstał rezerwat Lesiny Bodzechowskie, obejmujący obszar 31,8 hektara, natomiast w wąwozach lessowych porasta go przeważnie las mieszany.

Istnieją tu także inne rezerwaty: Las Lipowy, znajdujący się w pobliżu Czyżowa, Panieńska Góra koło Dwikozów, a także rezerwaty roślinności sucholubnej na Pieprzówkach oraz w Goryczanach.

Najbardziej pospolite tu rośliny to: buk zwyczajny, jodła pospolita, modrzew polski, sosna , dęby, cisy, świerki, a także pewne rośliny stepowe.

Spośród zwierząt najczęściej spotkać można: hodowana w tym regionie polska odmiana bydła Bos Taurus Brachyceros. Do połowy XIX wieku występowały tu niedźwiedzie, które niestety wyginęły.

Wyżyna Kielecko- Sandomierska bogata jest w rudy takich metali jak: żelazo, miedź, ołów.

Z tego względu prosperuje tu przemysł metalurgiczny.

W rejonie Gór Świętokrzyskich gęstość zaludnienia wynosi powyżej 100 mieszkańców na kilometr kwadratowy.