Transport kolejowy

W przewozie dużych ładunków, szczególnie na duże odległości, ogromną rolę odgrywa transport kolejowy. Jednak w krajach wysoko rozwiniętych traci na znaczeniu przy przewozie ładunków drobnicowych oraz pasażerów, ponieważ mocną konkurencję stanowi transport samochodowy. Sieć kolejową o największej gęstości posiadają: Niemcy, Szwajcaria, Holandia i Belgia, około 22 kilometrów trakcji kolejowej na 100 km2. Kraje duże albo słabo zaludnione posiadają naniżą gęstość sieci kolejowej, ale za to trasy o największej długości : Rosja, Kanada, Austria- ok. 1 kilometra trakcji kolejowej na 100 km2, oraz Szwecja, Chiny, Argentyna, USA, RPA, Brazylia- ok. 2 kilometrów trakcji kolejowej na 100 km2. W tych krajach przewóz ładunków koleją jest dominującym środkiem transportu. Obecnie, zauważalny jest fakt, że kraje Europy Zachodniej, szczególnie te wysoko rozwinięte, przystąpiły do modernizowania swojej sieci kolejowej. Wykorzystując doświadczenia Francji i Japonii, planują budowę nowych tras szybkiej kolei elektrycznej.

Z historii kolei, w 1981 roku we Francji uruchomiono linię kolei TGV, której pociągi rozwijają prędkość do 270 km/h. Połączyła ona dwie największe francuskie aglomeracje: Paryż i Lyon. Przeliczając zużywanie energii na jednego pasażera, pociąg TGV zużywa dwa razy mniej energii niż samochód cztery razy mniej niż samolot. Do tego należy dodać, że przewozi tyle samo pasażerów, co samolot.

W Niemczech w 1991 roku uruchomiono dwie linie szybkiej kolei o nazwie City Ekspres (ICE). Prędkość tych pociągów sięga do 250 km/h. Linie połączyły miasta: Mannheim - Stuttgard i Hanover - Wurzburg.

W 1993 roku we Francji oddano do użytku nową linię łączącą Calais i Lille. Nowa, zmodernizowana linia pozwala pociągom TGV na rozwijanie prędkości do 300 km/h.

Sukces szybkich linii kolejowych wpłyną na działanie i plany Międzynarodowego Związku Kolei (UIC) i Wspólnotę Kolei Europejskich. W 1995 roku odbył się w Lille II Kongres Eurail Speed. Na tym spotkaniu przedstawiono hipotetyczną mapę przyszły, szybkich linii kolejowych, obejmującą kraje

Europy zachodniej, środkowej i wschodniej. Zakładano utworzenie około 6600 kilometrów nowych tras kolejowych na tyle nowoczesnych, by pociągi mogły rozwijać na nich duże prędkości. Unia Europejska liczy na to, że Rosja i Białoruś zrezygnują ze swojej kolei szerokotorowej na rzecz wąsko torowej. Gdyby tak się stało, linie szybkich kolei w Polsce połączyłyby Europę z takimi miastami jak: Moskwa, Mińsk, Kijów, St. Petersburg.

Na dzień dzisiejszy trwa renowacja magistrali Kunowice - Warszawa - Brześć, dzięki której pociągi na tej trasie będą mogły rozwijać prędkość do 160 km/h.

Japończycy eksperymentują z nową technologią kolejową, określaną: "Magler System". Polega ona na tym, że pociągi poruszają się na poduszce magnetycznej, czyli właściwie unoszą się w powietrzu. Zbudowano eksperymentalny odcinek o długości 70 kilometrów, na którym taki pociąg poruszał się z prędkością 550 km/h. Niemcy planują budowę tras opartych na podobnej konstrukcji jak w Japonii. Połączy ona Berlin i Hamburg a trasę 284 kilometrów pociągi odjeżdżające co 10 minut będą pokonywać w godzinę. Planowana prędkość na tej trasie będzie wynosić 400 km/h.

Transport samochodowy

Pod względem spełnianej funkcji drogi możemy podzielić na: międzynarodowe, krajowe, lokalne. W transporcie drogowym największą rolę odgrywają autostrady, szczególnie dla tranzytu międzynarodowego. międzynarodowego miejscach w których się krzyżują, tworzą wielopoziomowe skrzyżowania. Koszty budowy autostrad są ogromne, dlatego nie wszystkie państwa stać na ich wybudowanie, a co dopiero późniejsze utrzymywanie. Najwięcej autostrad mają Niemcy, często bezpłatnych. Później są: Belgia, Wielka Brytania, Francja i Holandia. Europejskie autostrady północ-południe łączą Morze Śródziemne z Morzem Północnym. Autostrady o ułożeniu równoleżnikowym łączą Karlsruhe - Stuttgard - Monachium - Wiedeń - Turyn - Mediolan - Wenecję - Triest - Paryż - Brukselę - Zagłębie Rury - Hanower. Planowane są budowy kolejnych, z których część będzie przebiegać przez terytorium Polski. Najdłuższą siecią dróg o tzw. utwardzonej nawierzchni mogą pochwalić się Stany Zjednoczone, Kanada, Japonia, Niemcy i Francja. Pod względem kryterium tonażu ładunków przewożonych samochodami, na pierwszym miejscu znajdują się Stany Zjednoczone, z wynikiem 1285mld tonokilometrów, a następne w kolejności: Japonia, Niemcy, Rosja, Wielka Brytania i Francja. Jeżeli chodzi o Polskę, to wskaźnik ten wynosi 40,7 mld t-km.

Transport lotniczy

Transport lotniczy obsługuje przewóz towarów i ludzi. Jest najnowocześniejszym typem środków transportu i według prowadzonych statystyk najbezpieczniejszym. Ponadto jest on szybki i przyjazny dla środowiska, ale wymaga dużych nakładów finansowych i bardzo dobrze wykwalifikowanej kadry. Jedynie bogate kraje mogą sobie pozwolić na unowocześnianie i modernizację lotnictwa. Ostatnimi laty odnotowano w Europie zwiększenie taboru lotniczego o około 70%, głównie dla przewozu osób. Natomiast dla przewozu towarów jest bardzo opłacalny, gdy dostarczane są na odległe rynki produkty łatwo psujące się.

Największą liczbą samolotów może poszczycić się USA, z uwagi na powierzchnię tego kraju i przyjazne warunki ekonomiczne. Dalej jest Kanada i Wielka Brytania. W Polskiej flocie powietrznej wzrosła liczba samolotów dużych, dużych wysokim tonażu i dużej liczbie miejsc pasażerskich. Tak ważne dla pasażerów bezpieczeństwo wymaga rozbudowy technologii nawigacyjnej, techniki kontroli lotów, lotnisk i radiolokacji.

Linie lotnicze o największym znaczeniu łączą Europę Zachodnią z Ameryką Północną, Ameryki z Japonią i Australią. Lotniska lokowane są na głównych szlakach przelotowych, w niedalekich odległościach od wielkich aglomeracji miejskich i stolic. Przykładowo: lotnisko Okęcie koło Warszawy, Orly pod Paryżem, O`Hara w rejonie Chicago, Heathrow w Londynie, J.F. Kennedy w Nowym Jorku, Narita w Tokio. Największe konsorcja lotnicze to: PAN-American, Air India, Aerofłot, Jal, Lufthansa, SAS, Air France, KLM, British Airways, Sabena. Wszystkie powyższe firmy zrzeszone są w międzynarodowej organizacji IATA, utworzonej na międzynarodowej konferencji w Hawanie w roku 1945. Organizacja ta ma dwie siedziby mieszczące się w Montrealu i Genewie. W roku 1996 zrzeszała ona 254 linie lotnicze, przewożące rocznie blisko 1 miliard pasażerów. Została ona powołana w celu zabiegania o odpowiednie standardy bezpieczeństwa, utrwalaniu regularnego transportu lotniczego, wzajemnego ustalania jednolitych opłat i rozliczeń pieniężnych oraz wymiany danych technicznych.