Ukształtowanie powierzchnia naszego kraju z północy na południe wykazuje zmienność, przy czym znacznie i wyraźnie zaznacza się charakterystyczny układ pasowy: kompleksy obniżeń występują przemiennie z kompleksami wzniesień. Ten układ rzeźby został ukształtowany dzięki długotrwałym i różnorodnym procesom geologicznym, zachodzącym równocześnie wewnątrz, oraz na powierzchni naszego globu ziemskiego. Z ich przebiegu i charakterze, znacznie odmiennym w południowej, środkowej i północnej części kraju, możemy wnioskować o rzeźbie Polski jako o bardzo urozmaiconej.
Obszar gór i wyżyn oraz budujące je stare struktury geologiczne ulegały w poprzednich wiekach wielokrotnemu niszczeniu i zrównywaniu, aby potem, poprzez oddziaływanie procesów wypiętrzających, powstać i ukształtować się ponownie jako utwory odmłodzone. Tak tez tłumaczy się wyraziste w Polsce południowej, najstarsze rysy rzeźby ukształtowane zasadniczo w erze trzeciorzędowej. Formowaniu wtedy ulegał również potężny łańcuch górski Karpat z masywem Tatr, w których zlokalizowany jest najwyższy szczyt Polski - Rysy o wysokości niebagatelnej jak na polskie warunki wysokościowe - 2499 m n.p.m.
Rzeźbę nizin Polski Środkowej i Północnej charakteryzuje odmienny układ i historia powstania. Czwartorzęd jest erą w dziejach historii, w której doszło do przeobrażenia a następnie całkowitego pogrzebania pod warstwą grubych osadów warstw poniższych, gdy w warunkach zmieniającego się klimatu doszło do powstania i zanikania powstałego lądolodu. Po jego stopieniu, w okresie holoceńskim, nadszedł ostatni etap procesu kształtowania rzeźby, zwłaszcza obszaru nizin nadmorskich. Powstały wtedy mierzeje pokryte wydmami, nadmorskie jeziora i delty. W nowopowstałej a dziś sławnej na całą Polskę delcie Wisły, na obszarze wsi Raczki pod Elblągiem, zlokalizowany jest najniżej położony punkt Polski ( o głębokości 1,8m p.p.m.).
Najwyższe szczyty w ważniejszych pasmach górskich:
- Masyw karpacki::
- Rysy ( o wysokości 2449m n.p.m.) - Tatry
- Babia Góra ( o wysokości 1725m n.p.m.) - Beskid Wysoki
- Tarnica ( o wysokości 1346m n.p.m.) - Bieszczady
- Turbacz ( o wysokości 1315 m n.p.m.)- Gorce
- Radziejowa ( o wysokości 1262m n.p.m.) - Beskid Sądecki
- Skrzyczne ( o wysokości 1257m n.p.m.) - Beskid Śląski
- Wysokie Skałki ( o wysokości 1050m n.p.m.) - Pieniny
- Lackowa (o wysokości 997m n.p.m.) - Beskid Niski
- Sudety:
- Śnieżka ( o wysokości 1602m n.p.m.) - Karkonosze
- Śnieżnik ( o wysokości 1425m n.p.m.) - Masyw Śnieżnika
- Wysoka Kopa( o wysokości 1126m n.p.m.) - Góry Izerskie
- Wielka Sowa ( o wysokości 1015m n.p.m.) - Góry Sowie
- Szczeliniec Wielki ( o wysokości 919m n.p.m.) - Góry Stołowe
3. Góry Świętokrzyskie:
- Łysica ( o wysokości 612m n.p.m.) - Łysogóry
