GRECJA

Grecja to kraj usytuowany w południowo- wschodniej części Europy, nad Morzem Śródziemnym- Jońskim i Egejskim. Stolicą są Ateny. Powierzchnia kraju wnosi 132,0 tyś. km². Sąsiaduje od północy z Albanią, Macedonią i Bułgarią, od północnego wschodu z Turcją. Linia brzegowa liczy 15 tyś. km. jest silnie rozczłonkowana z licznymi zatokami i półwyspami. Wyspy stanowią 20% powierzchni kraju. Największą wyspą jest Kreta i Eubea, archipelagi: Sporady, Cyklady Północne i Południowe, Chios, Lesbos, Limnos, Thasos i Samotraka. Grecja umiejscowiona jest w aktywnej strefie sejsmicznej, występują wulkany.

Grecja to państwo o ustroju republiki, głową państwa jest prezydent, jednoizbowy parlament. Grecja dzieli się na 10 prowincji i 51 prefektur oraz jeden okręg autonomiczny- Athos.

Grecja posiada jedną z najciekawszych historii wśród państw europejskich. Początkowo Półwysep Bałkański zamieszkiwany był przez przodków Greków Achajów, twórców kultury mykeńskiej. Cywilizacja mykeńska została zniszczona wskutek najazdu Dorów w XII wieku p n e. Nastąpiły znaczne migracje ludności, zapanowała anarchia. Na terenie Grecji powstało wiele państewek pod rządami arystokracji, podporządkowany im byli lud nie posiadający praw politycznych. VIII wiek to Wielka Kolonizacja, powstawanie greckich polis (miast- państw) w części wschodniej kraju, na wybrzeżu Afryki Pn. i Morza Czarnego. Wiek VI p n e. To moment rozkwitu gospodarczego i militarnego kraju. To także okres walk o hegemonię w greckich polis. W 431 roku wybuchła wojna peloponeska między Atenami a Spartą, w której Ateny poniosły klęskę. Kilka lat później Grecja została podbita przez armię macedońską. Znaczącym momentem w historii Grecji była bitwa pod Cheroneją w 338 roku p n e. Wygraną przez Macedonię pod rządami Filipa II. Kolejny władca Aleksander Wielki spowodował wyprawę na Persję. W wyniku tego najazdu monarchia perska została zniszczona, rozpowszechniła się kultura hellenistyczna, powstały wielkie miasta hellenistyczne na Wschodzie (Egipt, Macedonia). Kolejna wojna z Rzymem w 168 r. p n e przyniosła klęską Macedonii i stała się ona częścią Imperium Rzymskiego. W okresie panowania rzymskiego znaczenie polityczne i gospodarcze Grecji było niewielkie, natomiast jej kultura przewyższała kulturę rzymską. W 395 roku n e weszła w skład Bizancjum. XIII wiek to częste najazdy Wenecjan i krzyżowców. Po opanowaniu kraju przez Turków państwo podupadło gospodarczo. W 1882 roku Zgromadzenie Narodowe proklamowało niepodległość Grecji, została ona uznana przez Turków w 1830 roku. Grecja stała się królestwem pod panowaniem Ottona I z dynastii Wittelsbachów. Po nieudanej inwazji na Turcję 1919- 1922 władzę objął Metaksas. W latach 1941- 44 Grecja była okupowana przez wojska niemieckie i włoskie. Toczyła się walka podziemna. W 1944 wybuchła wojna domowa trwająca 8 lat. Lata 50 to trwający kilka lat spór z Wielką Brytanią i Turcją o Cypr. W 1960 roku Cypr uzyskał niepodległość. W 1973 roku Grecja stała się republiką. W 1952 roku Grecja stała się członkiem NATO, w 1961 przystąpiła do EWG. W latach 50 i 60 nastąpił szybki wzrost gospodarczy, dzięki planu Marshalla. W 1964 roku do władzy doszedł lewicowy rząd. Pod koniec lat 60 nastąpiło zaostrzenie wewnętrznej walki politycznej, prowadzące do powstania rządu junty wojskowej tzw. czarnych pułkowników. Był to trudny okres historii Grecji i dla jej obywateli. Zakazano działalności politycznej, działaczy represjonowano i więziono, obowiązywała cenzura. Reżim zniesiono w 1974 roku. W tym też roku Grecja zrezygnowała z członkostwa w NATO. Był to protest przeciwko ingerencji Turków na Cypr. Doprowadziło to do podziału Cypru na dwie części: turecką na północy i grecką na południu.

Grecja to kraj górzysty, zajmują one 80% obszaru kraju. Duży obszar zajmują góry Pindos o budowie fałdowej. Ciągną się one do granicy z Albanią na południe i skręcają na wschód. Zbudowane są z wapieni, piaskowców i łupków. Tworzą szereg masywów. Ich kontynuacją są góry Peloponezu z kulminacją Ajos Ilias 2407 m n p m. na wschodzie i północnym wschodzie znajdują się stare masywy zbudowane z krystalicznych skał z najbardziej znanym greckim szczytem- Olimpem 2917m n p m. i południowymi tokami Rodopów. Nizin jest niewiele i zajmują głównie na wybrzeżach i północnym wschodzie. Na zachodzie występuje pasmo Epiru, na Peloponezie- Parnon i Tajget. Wyspy greckie też mają charakter górzysty, Kreta- szczyt Psiloritis 2456m n p m. kotliny śródgórskie zajmują obszary Tesalii i Beocji.

Największe rzeki to: Ewros, Strimon, Askios, Aliakmon, Pinios, Alfios. Największe jeziora: Prespa, Mała Prespa, Koroncia. W większości rzeki są krótkie, bystre, górskie. Grecję porasta roślinność śródziemnomorska- cyprysy, oliwki, figi, winogrona, formacje krzewiaste- longos. Powyżej 2000 m- łąki alpejskie. Faunę grecką reprezentują jelenie, dziki, sarny, ptaki, liczne gady i płazy.

Grecja leży w strefie klimatu typu śródziemnomorskiego, w niektórych częściach kraju nabiera cech kontynentalnych. Na południu zimy są łagodne i deszczowe, średnia temperatura wynosi 12 stopni, lata są gorące do 27 stopni. Północna część kraju leży w zasięgu klimatu Kontynentalnego, chłodnego i wilgotnego. Średnia temperatura waha się między 5 a 7 stopni w styczniu i 26 stopni w lipcu.

Roczna suma opadów waha się między 400 mm na wschodzie a 500 mm. wyspy Jońskie, do 2000 w górach Pindos.

Klimat w części południowej i północnej ma inny charakter. Zachodnie wybrzeże cechuje się wysoką wilgotnością powietrza i umiarkowanymi temperaturami. Oceanizm zaznacza się na wyspach i wschodnich częściach wybrzeża.

Grecja jest krajem przemysłowo- rolniczym. Uprawia się tytoń, pszenicę, kukurydze, ryż, bawełnę, oliwki, figi, cytrusy i winogrona. Hoduje się owce, kozy, trzodę chlewną. W morzu poławia się gąbki.

Grecja jest uboga pod względem występowania surowców mineralnych. Wydobywa się rudy żelaza, cynk, ołów, miedź, sól kamienną, węgiel brunatny i marmury.

Przemysł skupia się przede wszystkim w aglomeracji ateńskiej. Ulokowane są tutaj huty, rafinerie, fabryki kwasu siarkowego, cementownie. Dużą rolę odgrywa przemysł spożywczy i przetwórstwo owocowo- warzywne.

Walory krajobrazowe, wspaniała historia i sztuka, ciepły klimat i dobrze rozwinięta baza hotelowa powoduje, że turystyka jest ważną gałęzią gospodarki a turyści odwiedzają Grecję przez cały rok.

Peloponez leży w południowej Grecji, wraz z Mykenami, Koryntem, Tyrensem, Spartą i Patrasem. Z racji przypominającego swym kształtem liścia morwy w czasach średnich Peloponez nazywany był Moreas. Półwysep zamieszkiwany jest przez ponad milion osób. Piękne górskie krajobrazy, czyste rzeki i urodzajne równiny sprawiają, że Peloponez to raj dla turystów. Znajdują się tu także ślady ludzkiej aktywności sprzed 100 000 lat a od czasów prehistorycznych odbywały się tu igrzyska Olimpijskie.

W Tyrensie znajdują się pozostałości fortyfikacji, słynne mury cyklopie, grubości kilkunastu metrów.

Z czasów średniowiecznych zachowały się liczne zabytki i ruiny różnych kultur i różnego pochodzenia- tureckie, weneckie, np. w Koryncie, Methoni. W dobrym stanie do czasów dzisiejszych przetrwały liczne kościoły, pięknie zdobione freskami oraz miasto bizantyjskie w Mistrze.

Peloponez słynie także z pięknych, czystych plaż. Najciekawsze znajdują się w zachodniej części półwyspu.

Ciekawym miejscem do zwiedzania jest półpustynia Dimitsana.

STAROŻYTNY KORYNT

Jego ruiny znajdują się nad nowo wybudowanym miastem, nad Zatoką Sarońską. Do dziś zachowały się: Świątynia Apolla z VI wieku p n e z monolitycznymi kolumnami. W centrum znajduje się źródło Perene, targ, teatr i odeon, kilka budowli z czasów rzymskich. Najciekawszym zabytkiem pod względem religijnym i historycznym jest trybuna, z której Św. Paweł wygłaszał kazania do Koryntian w 51 roku.

W mieście tym występują liczne muzea z wyjątkowymi zbiorami. Za Koryntem leży Argolida. Najpiękniejsze plaże leżą w Astrtos, Tiros i Leonidionie.

NOWY KORYNT

Współczesny Korynt to miasto, które zamieszkuje 20 000 mieszkańców. Zostało wybudowane po tragicznym trzęsieniu ziemi w 1928 roku, stare miasto uległo wówczas zniszczeniu. Ostatni raz trzęsienie ziemi nawiedziło te tereny w 1981 roku. Obecne budownictwo stanowią nowoczesne betonowe bloki, które nie są zbyt atrakcyjne. Miasto dziś jest raczej centrum przemysłowym i rolniczym niż atrakcją turystyczną.

Do nowego Koryntu prowadzi autostrada przez Elefsis. W Koryncie krzyżuje się kilka ważnych dróg łączących ląd stały z Peloponezem.

Na wybrzeżu znajdują się liczne restauracje, hotele i dyskoteki. Kilka urokliwych dzielnic i ryneczek. Korynt stanowi bazę wypadową dla krótkich wycieczek w pobliskie miejscowości.

LUTRAKI

Znane uzdrowisko, leżące u podnóża stoków Geranii. Odkrycie wód mineralnych na tych terenach sprawiło, że zaczęło tu przyjeżdżać coraz więcej turystów i kuracjuszy. Obecnie jest znanym kurortem, z licznymi hotelami, pięknymi piaszczystymi plażami i restauracjami. Kilka kilometrów dalej na zachód leży rozległa laguna Vouliagmeni, która stała się mekką dla amatorów różnych sportów wodnych. Nieco dalej znajdują się ruiny świątyni Hery.

MYKENY

Mykeny znajdują się 4 km od Koryntu. Niegdyś były one ufortyfikowaną rezydencją królewską, otoczoną grubymi murami. Na szczycie wzgórza można obejrzeć ruiny pałacu, sześć grobów szybowych, które składają się na nekropolię królów. W obrębie murów znajdują się pomieszczenia magazynowe, domy i cysterny na wodę. Można zwiedzić największy z grobowców zwany Skarbcem Atreusa. Inne cenne znaleziska znajdują się w muzeum archeologicznym w Atenach. Na wzgórzu pozostały mury dawnej cytadeli Agamemnona.

ARGOS

Kilka starożytnych pozostałości po budowlach i ciekawe muzeum. Obecnie jest to rolnicze miasteczko i centrum handlowe.

TIRYNS

Leża 8 km od Argos. Z ciekawych zabytków można zwiedzić ogromne cyklopowe mury, tunele i komory. Piękne gaje pomarańczowe i cytrynowe.

NAFPRION

Stanowi zarówno nowoczesne uzdrowisko nadmorskie i stare miasto. Znajduje się tu frankońsko- wenecki mur obronny i forteca, która góruje nad resztą miasta ze szczytu Palamidi.

Nafprion było niegdyś stolicą Grecji. Jest bardzo oryginalne i urokliwe, co powoduje, że jest chętnie odwiedzane przez turystów. Malownicze uliczki, pełne uroku restauracje i małe kawiarnie są wizytówką tego miasta.

EPIDAUROS

Położone w malowniczym miejscu. Znajduje się tu Sanktuarium Asklepiosa, boga medycyny. W dawnych czasach stanowiło centrum medyczne dla pielgrzymów. W małym muzeum można zapoznać się z wypisywanymi wówczas receptami i lekami. Największą atrakcją turystyczną stanowi starożytny teatr, który niegdyś był kunsztem harmonii i akustyki. Wykonany przez Polikleta Młodszego. Zachowany w bardzo dobrym stanie, może pomieścić około 14 000 widzów na festiwalu dramatu antycznego który odbywa się co rok.

TRIPOLIS

Centrum prowincji Arkadia. W kurorcie tym można odpocząć od wszędzie zaistniałego upału.

SPARTA

Miasto o bogatej historii, jedno z najbardziej znanych. Zostało wybudowane przez Dorów, kilka wieków później stało się potęgą militarną. Sparta nie ma zbyt wielu ciekawych zabytków. Wynika to z historii, Likurg, konstytucjonalista uważał, że to nie mury czy świątynie czynią świetność miasta ale mieszkający tu ludzie. Współcześnie Sparta jest miastem przemysłowo- rolniczym. Zaplecze turystyczne stanowią liczne hotele o wysokim standardzie, restauracje i sklepy. Stanowi bazę wypadową dla dalszych wycieczek.

MISTRA

Leży 6 km od Sparty. Niegdyś była fortecą imperium Bizantyńskiego z licznymi pałacami, klasztorami, kościołami i domami. Obecnie całe miasto stanowi jakby wielkie muzeum architektury, rzeźby i sztuki dekoracyjnej. Wielu uważa ją za największą atrakcje Peloponezu.

MONEMWAZJA- MANI

Często była opisywana jako Grecki Gibraltar. Znajduje się na nagiej skale, na wschodnim brzegu południowego cypla Peloponezu. Znajdują się tu liczne mury, bizantyjskie kościoły z oryginalnymi freskami i ikonami. Ciekawy jest także Akropol z fortecą i XIV wiecznym kościołem Aija Sofia oraz zrujnowany pałac. Na mani występują licznie efektowne morskie jaskinie.

KITHIRA

Jest to jedna z kilku wysp Jońskich, chociaż geograficznie należy do Peloponezu- leży w zatoce Lakonia.

Jest to mityczna wyspa Afrodyty, w średniowieczu stanowiła bazę dla piratów, następnie była kolonią wenecką. Wpływy weneckie są widoczne w architekturze domów i zamku. Wyspa ma charakterystyczne budownictwo rodem z Cyklad- bielone ścianami i płaskie dachy. Krajobraz stanowią wrzosowiska, wzgórza i liczne wąwozy. Dzisiejsza wyspa jest dużą atrakcją turystyczną z racji pięknych, czystych i niezbyt ludnych plaż. W większości turyści to dawni mieszkańcy, którzy niegdyś emigrowali i dziś przyjeżdżają w odwiedziny do rodzin i znajomych.

OLIMPIA

Leży w dolinie, przez którą przepływają dwie rzeki. Tutaj były rozgrywane Igrzyska Olimpijskie, ku czci Zeusa Olimpijskiego, co cztery lata w czasach prehistorycznych. Od 67 roku p n e. Zaczęły odbywać się zawody poetyckie, muzyczne i dramatyczne. Do dnia dzisiejszego ogień Olimpijski zapalany jest tutaj co 4 lata i transportowany do kraju, w którym odbywają się zawody. Najcenniejszym zabytkiem jest posąg Hermesa i Zeusa Olimpijskiego wykonany z kości słoniowej.

Partenon- budowa rozpoczęła się w V wieki p n e. Został zaprojektowany przez Kalikratesa i Iktinosa. Budowa zajęła 9 lat. W środku miał się znajdować 12 metrowy posąg Ateny, stworzony ręką Fidiasza. Budowla miała idealne proporcje. W celu uniknięcia zniekształceń optycznych użyto pionowe i poziome linie krzywe. W budowli zastosowano styl joński, fryz przedstawia procesję panatenajską. Partenon uległ zniszczeniom w momencie najazdu Wenecjan. Prawie całkowitemu zniszczeniu uległ dach, większa część budowli i 14 kolumn.

Delfy są usytuowane w masywie Parnasu. Siedziba słynnej wyroczni Ateny. W najlepszym stanie zachował się skarbiec Ateńczyków. Inne ciekawe miejsca warte zobaczenia to:

• Saloniki z zatoką termalną
• Kawala- słynne kąpielisko morskie
• Góra Athos
• Larisa- ruiny antycznego teatru
• Wolos- ośrodek sportów wodnych
• Zespól klasztorny "Meteory"- klasztory wybudowane na skałach, prawosławne.
• Teby- zabytki kultury mykeńskiej
• Wulkan na wyspie Santoryn
• Rodos- świątynia Apollina
• Stadion olimpijski- zachowały się do dziś: odcinek bieżni, fotele, miejsca siedzące.
• Gimnazjon- ruiny szkoły zapaśniczej