PODSTAWOWE WŁASNOŚCI WĘGLOWODORÓW I ALKOHOLI

Węglowodory

Alkany

Najważniejszym przedstawicielem tej grupy węglowodorów nasyconych jest metan CH₄. Jego złoża zawierają 50 - 98 %, a wydobywaniu tego bezbarwnego bezwonnego gazu towarzyszy azot i hel. Zarówno metan jak i hel są składnikami gazu ziemnego, który wydobywa się po wywierceniu otworów, używając aparatury odpornej na wysokie ciśnienia.

Alkiny(acetylen)

Budowa:

• Wzór: HC ≡ CH
• Wiązanie potrójne
• Budowa liniowa

Własności fizyczne:

• Stan gazowy
• Temperatura wrzenia 2500 ^oC

Właściwości chemiczne:

• Ulega reakcji addycji (przyłączenia), np. wodoru, chlorowców, fluorowcowodoru:

HC ≡ CH + HCl = H₂C=CClH

• Spala się z wydzieleniem CO₂

Zastosowanie:

• Do spawania
• W palnikach acetylotlenowych (do cięcia metali)

Alkohole

Budowa

Związki te, jako typowe substancje organiczne zawierają węgiel oraz wodór, ponadto charakteryzuje je obecność grupy hydroksylowej. Ich wzór ogólny to:

ROH (alkohole monowodototlenowe)

R - grupa alkilowa R = C_nH_2n+1

Najważniejsze z nich to metanol CH₃OH oraz etanol C₂H₅OH, a wśród wielowodorotlenowych: gliceryna (glicerol, 1,2,3-propanotriol) oraz glikol etylenowy.

Własności fizyczne:

• Metanol oraz etanol są cieczami o charakterystycznym i nieodróżnialnym smaku oraz zapachu
• Mieszają się z wodą bez ograniczeń
• Alkohole powyżej 12 atomów węgla są ciałami stałymi
• Temperatura wrzenia wzrasta z ilością atomów węgla w cząsteczce
• Alkohole wyższe posiadają duszący słodki zapach
• Gliceryna ma słodki smak, jest nietoksyczną cieczą o syropowatej konsystencji
• Glikol etylenowy to toksyczna ciecz o charakterystycznym zapachu

Właściwości chemiczne:

• Posiadają odczyn obojętny

• Ulegają spaleniu:

Przykłady:

2C₂H₅OH+ 6O₂ = 4CO₂+6H₂O

2CH₃OH + 3O₂ = 2CO₂ + 4H₂O

• Tworzą alkoholany w reakcji z metalami lub wodorotlenkami:

2CH₃OH+2Na = 2CH₃ONa + H₂

CH₃OH + NaOH = CH₃ONa + H₂O

metanolan sodu

Otrzymywanie:

• Metanolu:
  • Dawniej w procesie suchej destylacji drewna
  • Obecnie z gazu syntezowego:

CO + 2H₂ = CH₃OH

• Etanolu:
• Uwodnienie etenu:

H₂C=CH₂ + H₂O = H₃C-CH-OH

• Fermentacja alkoholowa cukrów prostych (np. fruktozy, glukozy) przy użyciu enzymów