Powstanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego:

Pewni badacze twierdzą, że ropa naftowa ma pochodzenie nieorganiczne i powstała na skutek różnych reakcji chemicznych zachodzących w jądrze Ziemi. Teoria dotycząca nieorganicznego pochodzenia ropy naftowej nie znalazła jednak wielu zwolenników, a znaczna część naukowców jest zdania, że ropa naftowa utworzyła się z materii organicznej. Uważają oni, że surowiec ten powstał wiele milionów lat temu. Znaczna część złóż znajdujących się na Morzu Północnym utworzyła się z bakterii i roślin morskich, przede wszystkim glonów. W okresie jury (czyli około 144-213 milionów lat temu) szczątki roślin zostały przykryte iłem oraz mułem na dnie morza. Ten pokryty mułem materiał organiczny ulegał powolnemu rozkładowi i przemieniał się w ropę naftową. Procesy te były możliwe na skutek działania dużej temperatury i wysokiego ciśnienia. Złożom ropy naftowej, która jest spotykana przede wszystkim w piaskowcach i skałach osadowych, towarzyszą bardzo często pokłady gazu ziemnego. Piaskowce i skały osadowe posiadają szczeliny i porowatości, które mogą zostać nasycone ropą naftową i gazem ziemnym. Stanowią one wówczas tzw. kolektory węglowodorów. Warunkiem koniecznym powstania pokładów ropy naftowej bądź gazu ziemnego jest istnienie warstwy skał nieprzepuszczalnych, które przykrywają skałę przepuszczalną. Tworzy się wówczas struktura zwana pułapką, w której mogą się gromadzić wymienione surowce. Ropę naftową znaleziono również w piskach bitumicznych, jednak okazał się, że jej wydobycie jest nieopłacalne.

W 2001 roku największe wydobycie ropy naftowej zanotowano w Arabii Saudyjskiej; Stanach Zjednoczonych i Rosji. Całkowite wydobycie ropy w 2001 roku wynosiło 3413,6 milionów ton. Największe zasoby ropy naftowej znajdują się w Arabii Saudyjskiej, Iraku, Kuwejcie, Iranie, Wenezueli, Rosji, Libii, Meksyku i Chinach. Ropa wydobywana jest również w Polsce (dno morskie niedaleko Przylądka Rozewie oraz Zagłębie Karpackie i Zagłębie Pomorskie). Ropa naftowa może wydostawać się na powierzchnie samodzielnie, pod wpływem ciśnienia, albo jest wydobywane za pomocą wielkich pomp. Wydobycie prowadzone jest przy użyciu specjalnych platform wiertniczych, które są podparte przez filary. Między nimi aż do złóż biegnie tak zwany trzpień wiertniczy.

Gaz ziemny może być pochodzenia nieorganicznego lub organicznego. Wyróżnia się różne rodzaje gazu ziemnego: gaz wulkaniczny, który ma pochodzenie nieorganiczne i jest on w większości przypadków niepalny; gaz błotny, którego głównym składnikiem jest metan i stanowi on produkt biologicznego rozkładu oraz gaz właściwy. Gaz właściwy często występuje razem z ropą naftową pod ziemią. Gaz ziemny stanowi mieszaninę węglowodorów (metanu, etanu, propanu, butanu i pentanu), związków chemicznych zawierających siarkę dwutlenku węgla, tlenu, wodoru, azotu i helu. Skład gazu jest zależny od miejsca z którego pochodzi. Ze względu na skład gaz ziemny można podzielić na: gaz kwaśny, który zawiera zanieczyszczenia związkami siarki, gaz chudy, składający się przede wszystkim z metanu (do 99% stanowi metan) oraz gaz mokry, w skład którego wchodzą także węglowodory ciekłe.

Gaz ziemny jest także wydobywany w Polsce (udokumentowane zostało istnienie 250 pokładów tego surowca). Złoża znajdują się w rejonie Jasła, Cieszyna, Sanoka, Lubaczowa i są one szacowane na około 150 miliardów m3.

Znaczne złoża gazu ziemnego i ropy naftowej znajdują się również na Antarktydzie. Ze względu na konwencję zawartą w 1959 roku złoża te nie są jednak eksploatowane, a Antarktyda nie może być wykorzystywana do innych celów oprócz naukowych.

Powstawanie węgla kamiennego:

Przeważająca część złóż węgla kamiennego powstała około 360 do 28 milionów lat temu. Pokłady węgla powstały na obszarach bagnistych, na których rosły wilgotne lasy tropikalne. Obumarłe rośliny opadły na dno bagien i tam przy udziale odpowiednich bakterii oraz w obecności niewielkiej ilości tlenu powoli ulegały rozkładowi. W pierwszym etapie tego rozkładu powstał torf i wydzielał się metan. Pod wpływem działania odpowiedniego ciśnienia na pokłady torfu powstał węgiel. Warstwa węgla o grubości jednego metra może powstać ze złóż torfu o grubości od 10 do 15 metrów. Gdy bagna zapełniły się substancjami roślinnymi, na pokłady torfu osadziły się warstwy mułu i piasku. Następnie teren uległ obniżeniu i został ponownie zalany przez wody jeziorne albo morskie. W ten sposób doszło do następnego etapu akumulacji roślinnej. Cykle takie powtarzały się kilkakrotnie i powstało wiele pokładów węgla, które oddzielone były od siebie innymi skałami osadowymi. Węgiel kamienny powstał więc na skutek sedymentacji cyklicznej.

Znaczna część złóż węgla kamiennego znajduje się w Stanach zjednoczonych, Chinach oraz krajach dawnego ZSSR. Węgiel kamienny w Polsce spotykany jest w Zagłębiu Lubelskim, Zagłębiu Dolnośląskim i Zagłębiu Górnośląskim. Szacuje się, że złoża te wystarczą na jeszcze około 300-400 lat. Ze względu na fakt, że węgiel kamienny jest to najtańszy surowiec energetyczny, nie ma on poważniejszego konkurenta i jego pokłady szybko ulegają wyczerpaniu. Węgiel kamienny jest wydobywany przez zastosowanie metody głębinowej, ponieważ złoża są umiejscowione głęboko pod ziemią. Metoda ta polega na budowaniu szybów, które zwożą górników wraz z całym sprzętem w dół do pokładów węgla.

Właściwości, zastosowanie i przeróbka ropy naftowej:

Ropa naftowa stanowi mieszaninę węglowodorów (alkanów, cykloalkanów, arenów, zawartość których waha się w granicach 80-90%), fenoli, kwasów karboksylowych, pochodnych tiofenu, tioalkoholi, azotowych związków heterocyklicznych, żywic, związków metaloorganicznych. Gęstość ropy naftowej ma wartość 11-19 g/cm3. Ropa naftowa ma barwę brązową lub czarną i posiada ona silny, charakterystyczny zapach. Skład ropy naftowej może być różny i jest zależny od miejsca, z którego została ona wydobyta. Ropa naftowa może być przerabiana metodami: destylacji frakcyjnej (destylacja frakcjonowana), rafinacji, ekstrakcji selektywnymi rozpuszczalnikami (takimi jak na przykład glikol dietylowy), krystalizacji i innymi.

Ropa naftowa stanowi surowiec do otrzymywania wielu związków chemicznych, takich jak benzyna, ligroina, eter naftowy, mazut, oleje mineralne i inne surowce dla przemysłu chemicznego (np. toluen, ksyleny i benzen). Szacuje się, że największe zasoby ropy naftowej znajdują się w basenie Zatoki Perskiej - około 67% całkowitych rezerw. Polska ma niewielkie pokłady ropy naftowej, przede wszystkim w okolicach Kamienia Pomorskiego, Karlina, Krosna Odrzańskiego i Sulęcina oraz w pasie fliszu karpackiego (rejony Jasła, Krosna oraz Gorlic), a także zapadliska przedkarpackiego (okolice Kazimierzy Wielkiej).

Bardzo ważny jest fakt, że w roku 1853, we Lwowie Ignacy Łukasiewicz, skromny polski chemik pierwszy w świecie odkrył ropę naftową, docenił jej znaczenie przemysłowe i wybudował pierwsze rafinerie w Ulaszowicach koło Jasła (w 1856 r.), w Klęczanach (w 1858 r.), w Polance (w1861-1863) i w Chorkówce (w 1865 r.).

Przemysłowa rola tego surowca, zwłaszcza w motoryzacji i jako źródła surowców dla przemysłu sprawia, że jego wydobycie, eksport i import oraz ceny mają w ekonomii światowej doniosłe znaczenie nie tylko gospodarcze, ale i polityczne. Zapotrzebowanie roczne Stanów Zjednoczonych na ropę wynosi około 840 milionów ton. Kraje europejskie importują rocznie z rejonu Zatoki Perskiej 183 miliony ton, z Rosji 164 milionów ton a z Afryki 44 miliony ton ropy. Japonia, światowe mocarstwo gospodarcze jest bardzo uzależniona od importu z rejonu Zatoki Perskiej, z którego importuje 208 milionów ton rocznie, podczas gdy z Indonezji tylko 38 milionów ton.

Spotykane są dwa rodzaje teorii, które dotyczą pochodzenia ropy naftowej. Są to: teoria oparta o założenie, że ropa jest surowcem pochodzenia nieorganicznego, oraz teoria, która mówi, że utworzyła się z materii organicznej. Twórcami teorii o nieorganicznym pochodzeniu ropy naftowej byli w 1877 roku Dymitr Mendelejew i w 1955 roku Kropotkin. Twierdzili oni, że ropa naftowa powstała na skutek reakcji chemicznych, które zachodziły w głębi Ziemi, na przykład w wyniku działania wody na węgliki metali ciężkich, w następstwie polimeryzacji gazów wydzielających się z jądra Ziemi. Teorie o nieorganicznym pochodzeniu ropy naftowej nie znalazły jednak wielu zwolenników. Znaczna część naukowców przyjmuje słuszność teorii o organicznym pochodzeniu ropy naftowej, która twierdzi, że ropa naftowa powstała na skutek przeobrażenia szczątków roślinnych i zwierzęcych, które się nagromadziły wraz z drobnymi okruchami mineralnymi w osadach morskich.

Podstawową jednostką objętości w przemyśle petrochemicznym jest baryłka. Można ja zamienić na metry sześcienne lub litry używając do tego poniższych przeliczników:

1 baryłka = 0.158987 m3

1 baryłka = 158.987146 l

1 baryłka = 42 galony

1 m3 = 6.28994 baryłki

1 m3 = 1,000 l

W 1996 roku wydobywano w Polsce 297 tysięcy baryłek w ciągu dnia, natomiast wydobywano 5 tysięcy baryłek dziennie. Około 40% ropy naftowej Polska importuje z Rosji, a wydobycie tego surowca w Polsce jest na tle innych krajów bardzo skromne.

Surowa ropa naftowa nie ma obecnie praktycznego zastosowania. Aby otrzymać z niej wartościowe produkty, które mają przemysłowe zastosowanie, rozdziela się ją na poszczególne frakcje przy zastosowaniu metod fizycznych lub stosuje metody chemiczne znane jako chemiczna przeróbka ropy.

Ropę naftową po wydobyciu ze złoża poddaje się retryfikacji, znanej jako destylacja frakcyjna (destylacja frakcjonowana). Ropa naftowa jest wprowadzana do pieca destylacyjnego i tam podgrzewana do temperatury około 350°C. Ze względu na różnice w temperaturach wrzenia odpowiednich składników ropy naftowej ulegają one rozdzieleniu na poszczególne frakcje. W górnej części pieca znajdują się lżejsze frakcje. Pary zawierające cięższe cząsteczki ulegają skropleniu w innym zbiorniku i spływają one do magazynów. Najwyższe części osiągają tylko najlżejsze gazy rafineryjne.

Destylacja frakcjonowana umożliwia rozdział ropy na frakcje. Należą do nich:

  • benzyna (ciekła frakcja wrząca do 150°C)
  • nafta ( jej temperatura wrzenia wynosi150-260°C)
  • olej napędowy (o temperaturze wrzenia około 260-370°C)
  • olej opałowy (temperatura wrzenia przekracza 370°C)

Ważny jest fakt, że istnieją różnice w zakresach temperatur wrzenia poszczególnych frakcji, przyjmowanych przez różne źródła.

Oleje, które maja temperaturę wrzenia powyżej 350-370°C określane są jako mazut. Pozostałość po destylacji jest wykorzystywana do produkcji asfaltu.

Benzyna pod względem chemicznym stanowi mieszaninę ciekłych węglowodorów, od C6 do C10. Benzyna otrzymywana w wyniku destylacji dzieli się na trzy frakcje, przy czym kryterium podziału jest ciężar cząsteczkowy węglowodorów wchodzących w skład frakcji.

W zależności od przeznaczenia wyróżniamy trzy rodzaje benzyny: benzynę, która jest paliwem silnikowym; benzyny przemysłowe oraz benzynę specjalną. Benzyna silnikowa wykorzystywana w samochodach ma różną wartość liczby oktanowej: regular (liczba oktanowa 86-92), premium (92 do 96) oraz super (mająca liczbę oktanowa powyżej 96. Benzyny lotnicze posiadają liczby oktanowe przekraczające 90. W skład benzyn używanych w silnikach wchodzą również inhibitory korozji oraz utleniania, antydetonatory i środki uszlachetniające. Jeśli do benzyny takiej dodamy tetraetyloołowiu to otrzymamy etylinę. Etylina ma lepsze własności przeciwstukowe niż ta sama benzyna beztetraetyloołowiu, jednak zawarty w niej związek ołowiu podczas spalania benzyny w silniku wydziela związki ołowiu, które w postaci rozdrobnionej osadzają się w pobliżu dróg zatruwając okoliczną przyrodę. Obecnie odchodzi się od etyliny na korzyść "benzyny bezołowiowej", czyli takiej, w której liczbę oktanową podnoszoną związki które nie posiadają ołowiu, np. eter tert-butylowo-metylowy. Benzyna przemysłowa znalazła zastosowanie jako rozpuszczalnik. Do tej grupy benzyn należą benzyny ekstrakcyjne, których temperatury wrzenia leżą w wąskich zakresach i są one używane do ekstrakcji żywic, tłuszczów i wosków oraz benzyna lakowa (ligroina), która jest stosowana do wyrobu butów, pasty do podłogi, lakierów i farb. Benzyną specjalną jest na przykład benzyna apteczna, której temperatura wrzenia wynosi 50-105°C. Jest ona stosowana do odtłuszczania i odkażania skóry. Do benzyn specjalnych zaliczamy także benzynę laboratoryjną, stosowaną w chemii analitycznej oraz benzyny do lamp górniczych.

Nafta stanowi produkt destylacji ropy naftowej odbierany w temperaturach 215 do325°C. Surowa nafta otrzymana w wyniku pierwszej destylacji zawiera dużo smolistych zanieczyszczeń i jest ona poddawana rafinacji chemicznej. Cechą oczyszczonej nafty powinno być to, że jest trudno zapalna, więc nie powinna posiadać składników lotnych, które są charakterystyczne dla benzyny. Nafta ma temperaturę zapłonu 39°C.

Jeśli pozostałości procesu destylacji ropy naftowej pod ciśnieniem atmosferycznym podda się destylacji próżniowej pod mniejszym ciśnieniem otrzyma się różne produkty, głównie oleje. Olejami tymi są: oleje silnikowe (stosowane w silnikach Diesla), oleje smarowe, olej parafinowy, z którego otrzymuje się parafinę wykorzystywaną do produkcji świec oraz oleje gazowe, które za pomocą pirolizy przerabia się na mieszaninę gazów stosowaną do celów oświetleniowych. Stała parafina ma temperaturę topnienia 15-60°C. Jest to przezroczysta albo półprzezroczysta substancja krystaliczna. W skład parafiny wchodzą węglowodory zawierające od dziewiętnastu do trzydziestu dziewięciu atomów węgla w cząsteczce. Parafina jest wykorzystywana do produkowania świec i jest ona materiałem izolacyjnym wykorzystywanym w elektrotechnice.

Produktem destylacji pewnych rodzajów ropy naftowej jest również wazelina. Jest ona pozostałością destylacji lekkich składników ropy. Wazelina surowa to żółtoczerwona albo zielona masa, którą stosuje się jako smar. Rafinacja chemiczna przeprowadzona przez działanie kwasu siarkowego, który jest następnie usuwany przez działanie wodą, prowadzi do otrzymania wazeliny bezbarwnej stosowanej w przemyśle farmaceutycznym do produkcji maści.

Liczba oktanowa (LO) wykorzystywana jest powszechnie do oceny jakości benzyny.

Przyjęto umownie, że liczba oktanowa n-heptanu o wzorze: CH3-(CH2)5-CH3, alkanu o prostym łańcuchu bez rozgałęzień wynosi 0, a dla rozgałęzionego izooktanu - liczba oktanowa jest równa 100.

Izooktan, czyli 2,2,4-trimetylopentan ma wzór: (CH3)3C-(CH2)-CH(CH3)2.

Zgodnie z tą definicją liczba oktanowa jest to procentowa (procent objętościowy) zawartość izooktanu (czyli 2,2,4-trimetylopentanu) w takiej mieszaninie porównawczej izooktanu i n-heptanu, która ma właściwości takie same jak badana benzyna, oczywiście tylko pod pewnym względem, gdy ją spalać w warunkach odpowiadających pracy silnika. Chodzi tu o właściwości przeciwstukowe.

W im większym stopniu węglowodory wchodzące w skład benzyny mają budowę rozgałęzioną, tym większą liczbę oktanową ma ta benzyna, tym jest ona lepsza. Liczba oktanowa określa jakość paliwa używanego do silników. Już po wybraniu n-heptanu i izooktanu jako węglowodorów wzorcowych okazało się, że istnieją węglowodory mające liczbę oktanową znacznie większą od 100 i inne, z liczbą oktanową mniejszą od zera.

Kraking (krakowanie) jest przemysłowym procesem polegającym na reakcji różnych frakcji ciężkiego oleju napędowego zmieszanych z próżniowymi destylatami olejowymi w zakresie temperatur 440-480°C (zakres ten jest niekiedy węższy i zależy od składu frakcji) i pod stosunkowo niskim ciśnieniem - do 0,05 MPa. Reakcje krakingu zachodzą w fazie fluidalnej. Podczas krakingu katalitycznego zachodzą głównie reakcje pękania wiązań C-C prowadzące do powstania parafin o mniejszym ciężarze cząsteczkowym i w mniejszej ilości do powstania olefin. Zachodzi też izomeryzacja parafin.

Podczas krakingu katalitycznego następuje też odwodornienie naftenów, w wyniku czego tworzą się węglowodory aromatyczne.

Reakcje uboczne, to polimeryzacja wytworzonych olefin i pękanie pierścieni naftenowych z utworzeniem węglowodorów nienasyconych.

Katalizatorem krakingu jest mieszanina zeolitów (do 20%) z glinokrzemianami.

Celem reformingu katalitycznego jest otrzymywanie benzyny wysokooktanowej mającej temperaturę wrzenia wyższą od 80°C z benzyny niskooktanowej lub innych lekkich destylatów o stosunkowo niskiej liczbie oktanowej, poprawa jakości benzyny.

Okeśleniem "reforming" obejmuje się różne chemiczne procesy, których wspólną cechą jest polepszenie jakości benzyny:

  • Dehydrocyklizacja parafin prowadząca do powstawania węglowodorów aromatycznych, które mają stosunkowo wyższą liczbę oktanową niż wyjściowe parafiny;
  • Izomeryzacja parafin prowadząca do węglowodorów bardziej rozgałęzionych, też o stosunkowo większej liczbie oktanowej niż substraty. Parafiny z prostym łańcuchem węglowym dają w tym procesie izoparafiny, na przykład b-heksan daje 2-metylopentan:
  • CH3-(CH2)4-CH3 -> (CH3)2CH-(CH2)2-CH3.
  • Hydrokraking, polegający na rozpadzie cząsteczek parafin na mniejsze fragmenty z jednoczesnym uwodornieniem produktów przejściowych.

Reforming prowadzi się w temperaturze około 500°C pod niewielkim ciśnieniem. Katalizatorem reformingu jest platyna (platforming) lub tlenki chromowców osadzone na różnych nośnikach.

Alkilowanie, jest to reakcja izoparafin z olefinami, katalizowana przez mocne kwasy, H2SO4 lub HF, prowadząca do powstania parafin o większym ciężarze cząsteczkowym, bardziej rozgałęzionych. Na przykład izobutan i but-1-en reagują z wytworzeniem izooktanu (który ma liczbę oktanową równą 100):

(CH3)2CHCH3 + H2C=CH-CH2-CH3 ® (CH3)3C-CH2-CH(CH3)2

Benzyna używana w silnikach jest mieszaniną benzyny z destylacji frakcyjnej, oraz pochodzącej z wyżej wymienionych procesów polepszania jakości.

Przeróbka węgla kamiennego:

Metodą przetwarzania węgla kamiennego jest pirogenizacja (piroliza, sucha destylacja węgla). Proces ten polega na ogrzewaniu węgla bez dostępu powietrza w temperaturze ok.1000°C. Zachodzi wówczas rozkład węgla i powstaje koks, smoła pogazowa, woda pogazowa oraz gaz świetlny. Koks jest stałą, porowata substancją, wykorzystywaną przede wszystkim w hutnictwie (paliwo w procesie wielkopiecowym) oraz jako paliwo do pieców centralnego ogrzewania. Koks zawiera mniejsze ilości siarki niż węgiel kamienny i dlatego nie jest tak bardzo szkodliwy dla środowiska. Woda pogazowa to ciecz, w skład której wchodzi amoniak NH3 oraz sole amonu (przede wszystkim węglan amonu (NH4)2CO3). Otrzymuje się z niej amoniak oraz siarczan(VI) amonu. Smoła pogazowa (węglowa) jest czarną cieczą o charakterystycznym zapachu. W jej skład wchodzą m.in. węglowodory aromatyczne, zasady pirydynowe i fenole. Otrzymuje się z niej benzen, fenol, toluen i inne związki organiczne. Gaz koksowniczy (świetlny) to palny gaz, którego głównymi składnikami są: wodór, azot, tlenek węgla(II), amoniak, siarkowodór i węglowodory. Znalazł on zastosowanie w hutnictwie, jako opał w elektrociepłowniach oraz w otrzymywaniu amoniaku.

Przeróbka gazu ziemnego:

Wydobycie gazu ziemnego zaczęło się dopiero w XIX wieku, gdy przekonano się o jego zaletach i różnorodnych możliwościach zastosowania. Złoża gazu ziemnego można podzielić na udokumentowane, których wskaźnik wystarczalności ocenia się na około 50 lat oraz wstępnie ocenione, które (według dzisiejszej wiedzy) ocenia się na około 150 lat. Dane te pozwalają z optymizmem patrzeć na przyszłość gazu ziemnego jako paliwa energetycznego.

W Polsce, w ramach kompleksowej gazyfikacji kraju, rozprowadzane są dwa rodzaje gazu ziemnego: gaz ziemny wysokometanowy - GZ 50 oraz gaz ziemny zaazotowany - GZ 35 i GZ 41,5. Poszczególne rodzaje gazu ziemnego rozprowadzane są oddzielnymi, niezależnymi od siebie systemami gazociągów, co oznacza, że nie ma możliwości ich mieszania się ze sobą.

Złoża gazu ziemnego, które towarzyszą pokładom ropy naftowej to tzw. gaz mokry, natomiast te które występują oddzielnie to gaz suchy. Gaz mokry można poddać przetwarzaniu zachowawczemu, tzw. odgazolinowaniu. Odgazolinowanie można przeprowadzić na trzy sposoby:

  • metoda adsorpcyjna - stosuje się w niej węgiel aktywny, który adsorbuje na swojej powierzchni cząsteczki węglowodorów. Aparatami stosowanymi do odgazolinowania adsorpcyjnego są cylindryczne naczynia, których pojemność mieści się w granicach 2 do 20m3 i określane są mianem adsorberów. Są one napełniane węglem, który jest układany na metalowych sitkach. Jeśli do naczynia tego od dołu wprowadzi się gaz mokry to w pierwszym etapie pory węgla zatrzymają węglowodory zaczynając od metanu CH4. Dalsze doprowadzanie gazu prowadzi do wypierania lekkich węglowodorów przez cięższe. Lżejsze węglowodory są kierowane do wyższej warstwy węgla, a następnie wychodzą górą z naczynia jako gaz suchy.
  • metoda absorpcyjna - to pochłanianie ciężkich składników mokrego gazu przez olej. Olej jest wyciętą frakcją oleju gazowego albo nafty (niekiedy też ciężkich benzyn). Węglowodory są tym łatwiej pochłaniane prze olej im mają większą temperaturę wrzenia i im mniejsza jest ich prężność par. Węglowodory znajdujące się za pentanem w szeregu homologicznym (zwane węglowodorami benzynowymi) upłynniają się. Jeśli ciśnienie jest dostatecznie duże to upłynnieniu ulegają również butan i propan. Absorpcja zachodzi w specjalnych wieżach, które są nazywane wieżami absorpcyjnymi. Olej płynie w takiej wieży od góry po kółkach. Pochłania on przy tym węglowodory, które znajdują się z stanie gazowym. Taki nasycony węglowodorami olej płynie na dół wieży absorpcyjnej, natomiast gaz, który nie zawiera już węglowodorów benzynowych, propanu oraz butanu wydostaje się z wieży górą jako odgazolinowany gaz suchy.
  • metoda kompresyjna - stosuje się ją tylko wówczas, gdy przeróbce poddawany jest gaz zawierający duże ilości węglowodorów paliwowych

Inną metodą przetwarzania gazu ziemnego jest metoda przetwórcza, która polega na zmianie struktury chemicznej węglowodorów i otrzymywaniu zupełnie innych produktów.

Gaz mokry, który jest mieszaniną węglowodorów i występuje łącznie z ropą naftową, jest rozdzielany na trzy grupy. Pierwsza grupę stanowią węglowodory czysto gazowe, czyli metan CH4 i etan C2H6. Druga grupa to węglowodory, które pod wpływem działania odpowiednio dobranego ciśnienia i w temperaturach klimatycznych albo temperaturze pokojowej łatwo ulegają skropleniu. Są to propan C3H8 oraz butan C4H10. Ostatnią grupę stanowią węglowodory benzynowe, do których zaliczany jest pentan C5H12 i węglowodory znajdujące się wyżej od niego w szeregu homologicznym.

Gaz ziemny ma szerokie zastosowanie zarówno w przemyśle chemicznym, energetyce jak i życiu codziennym. Obecnie 20% energii na świecie jest pozyskiwane właśnie z gazu ziemnego. Gaz ziemny stanowi także niezbędny surowiec w produkcji nawozów sztucznych oraz jest on paliwem do wytwarzania energii elektrycznej oraz ciepła. Służy także do gotowania oraz ogrzewania domów i mieszkań. Jest paliwem przyjaznym środowisku oraz wygodnym w użyciu.

Podstawowymi zaletami gazu ziemnego są:

  • jest on przesyłany gazociągami do miejsca użytkowania, nie wymaga więc przeładowywania i magazynowania u odbiorcy
  • nowoczesne urządzenia gazowe umożliwiają łatwą regulację i automatyzację procesu spalania, co pozwala na uzyskania wysokiej sprawności energetycznej. Wygodnie, bez zbędnego wysiłku i pracy, możemy używać gazu do ogrzewania pomieszczeń, podgrzewania wody czy przygotowywania posiłków
  • odbiorcy mają możliwość pełnej kontroli ilości zużywanego gazu i dostosowania jej do indywidualnych potrzeb. Moc grzewczą możemy dostosować do temperatury na zewnątrz i wewnątrz ogrzewanych pomieszczeń
  • konstrukcja urządzeń opalanych gazem jest stosunkowo prosta, co zwiększa stopień ich niezawodności i daje możliwość łatwej konserwacji
  • jeżeli urządzenia gazowe są dobrze utrzymywane są one całkowicie bezpieczne i wygodne w użyciu
  • spalanie gazu ziemnego nie prowadzi do powstania związków chemicznych zanieczyszczających środowisko takich jak: dwutlenek siarki, sadza, popiół, żużel i pyły. Emisja dwutlenku węgla i związków azotu ze spalania gazu jest znacznie mniejsza niż w przypadku innych paliw.