Plan pracy:
I Problem z alkoholem
1. Wstęp
2. Podział alkoholizmu
3. Wpływ stężenia etanolu we krwi na ludzki organizm
4. Skutki picia alkoholu
II Problem z narkotykami
III Problem z nikotyną
IV Problem z lekami
- Wstęp
- Podział leków
- Uzależnienie
I. Problem z alkoholem
1.Wstęp
Nie da się wyznaczyć dokładnej daty odkrycia alkoholu. Napoje alkoholowe towarzyszyły człowiekowi od bardzo dawna. Przy okazji różnych okoliczności człowiek spożywał alkohol, aby wprowadzić się w dobry nastrój, dodać sobie animuszu, rozluźnić się. Nie zdawał sobie wówczas sprawy ile szkód wywołuje picie alkoholu (uzależnienie, wypadki samochodowe, zatrucia, nieszczęśliwe życie rodzinne).
200 ml zwykłego piwa, 100 ml wina i 25 ml czystej wódki, to 10g czystego etanolu. Cząsteczki etanolu są bardzo małe, nie wymagają skomplikowanego trawienia i zostają szybko wchłonięte przez organizm Z krwią trafiają natychmiast do mózgu. Tam dzięki charakterystycznym właściwościom chemicznym powodują efekty psychologiczne. C2H5OH jest eliminowany w organizmie przez spalanie w wątrobie. U płci męskiej eliminacja etanolu odbywa się szybciej niż u kobiet. Dorosły, zdrowy mężczyzna eliminuje alkohol etylowy w tempie 10 - 12 g/h. U kobiet tempo słabsze i wynosi około 8 - 10 g/h. Alkohol powoduje wiele zniszczeń w organizmie. Do najczęstszych zaliczamy:
- uszkodzenie układu krwionośnego;
- uszkodzenie komórek nerwowych;
- uszkodzenie i marskość wątroby;
- wrzody żołądka i uszkodzenie dwunastnicy;
- nieżyt przełyku;
- wywołuje arytmię serca, nadciśnienie, problemy z krążeniem.
Zatrucie śmiertelne etanolem ma miejsce już przy stężeniu 5 promili.
Alkoholizm to choroba, choć nie wszyscy zdają sobie z tego sprawę Alkoholik poprzez częste picie nieustannie doprowadza swój organizm do zatrucia. Pomimo tego, że chory zdaje sobie z ujemnych skutków picia- spadek kondycji fizycznej i psychicznej- nie jest w stanie sam z tym walczyć. Nasilają się problemy w pracy, coraz gorsze są relacje między ludzkie. Chory wymaga natychmiastowej pomocy, gdyż choroba alkoholowa może rozwinąć się w ciągu kilkudziesięciu dni. Nie zawsze alkoholicy to osoby obdarzone słabą wolą, gdyż często chory cierpi z powodu konwulsji. Jest to trudna do zahamowania chęć picia tzn. wypicie niewielkiej ilości alkoholu wywołuje przymus dalszego picia.
W Polsce żyje około od 2-4 mln osób cierpiących na alkoholizm na różnym stopniu zaawansowania choroby.
Licznym osobom udaje się wyjść z tego uzależnienia, wymaga to jednak kilkumiesięcznej terapii i samozaparcia się osoby chorej.
2.Podział alkoholizmu
Typ I ujawnia się po 25 roku życia. Wpływ na niego ma otoczenie, w którym przebywa człowiek. Szybciej rozwija się kobiet oraz u osób ze skłonnościami do częstych depresji. Osoba uzależniona zdaje sobie z tego sprawę. Typ ten cechuje występowaniem ciągów alkoholowych, które są przeplatane okresami abstynencji.
Typ II występuje wyłącznie u mężczyzn i pojawia się przed ukończeniem 25 lat. Jest przenoszony w genach z ojca na syna. Wpływ otoczenia, w którym przebywa człowiek nie odgrywa tak dużej roli jak w przypadku typu I. Rozwój choroby jest dłuższy niż w poprzednim typie. Ten typ uzależnienia charakteryzuje się skłonnością do ciągłych nowości, częstym unikaniem stresu i podatność na akceptację otoczenia.
Objawy chorobowe uwidaczniają się u alkoholików z różną siłą.
3. Wpływ stężenia etanolu we krwi na ludzki organizm
a) ilość- 0,30-0,5 promila
Objawy:
- zaburzenie koordynacji wzrokowo - ruchowej;
- lekkie zaburzenia równowagi;
- ogólne zadowolenie oraz obniżenie krytycyzmu.
b) ilość- 0,50-0,7 promila
Objawy:
- problemy w koordynacji ruchowej;
- osłabienie czasu reakcji;
- obniżenie samokontroli;
- zbytnia pobudliwość oraz gadatliwość;
- błędna ocena sytuacji.
c) ilość- 0,7-2,0 promila
Objawy:
- zaburzenia równowagi, ogólnej sprawności ruchowej;
- nieodczuwalnie bólu;
- spadek umiejętności logicznego myślenia, zanik sprawności intelektualnej;
- spadek refleksu;
- zbytnia drażliwość;
- pobudzenie seksualne;
- arytmia serca i wzrastające ciśnienie krwi.
d) ilość- 2,0-3,0 promila
Objawy:
- zaburzenia mowy;
- silne zaburzenia równowagi;
- wzmożona senność;
- brak kontroli nad własnym zachowaniem.
e) ilość- 3,0-4,0 promila
Objawy:
- spadające ciśnienie krwi;
- brak odruchów fizjologicznych;
-zaburzenia świadomości;
- znaczne obniżenie temperatury ciała;
- śpiączka;
f) ilość- powyżej 4,0 promili
Objawy:
- stan głębokiej śpiączki;
- porażenie ośrodka oddechowego;
- zagrożenie życia.
4.Skutki picia alkoholu
a) Choroby wątroby.
Częste picie alkoholu znacząco uszkadza wątrobę i powoduje jej powiększenie oraz zwyrodnienie otłuszczeniowe. Skutkiem tego jest marskości i zanik wątroby.
b) Otyłość.
Alkohol dostarcza do organizmu człowieka tylko kalorii. Picie dużych ilości napojów alkoholowych, zwłaszcza piwa, powoduje dostarczenie wielu kalorii i powoduje otyłość.
c) Niedożywienie
Alkohol nie zawiera substancji odżywczych takich jak: witaminy, minerały, aminokwasy. Nadmierne picie alkoholu powoduje utratę apetytu, utrudnia odpowiedni sposób odżywiania. Skutkiem jest skrajne wycieńczenie organizmu, utrata wagi, wynikające z niedożywienia.
d) Uszkodzenie układ nerwowego
Nadużywanie alkoholu powoduje komplikacje neuropatyczne, a nawet delirium tremens. Objawy to pobudzenie psychomotoryczne, halucynacje, lęk, niepokój, drżenie, "biała gorączka". Symptomy zmian neuropatycznych to:
- charakterystyczne mrowienie;
- drętwienie osłabienie kończyn.
Objawy delirium tremens to:
- pobudzenie psychomotoryczne;
- halucynacje;
- lęk, niepokój;
- drżenie;
- zaburzenie snu;
- wyczerpanie fizyczne;
- uszkodzenie mózgu;
- zaburzenia psychiczne
II. Problem z narkotykami
1.Wstęp
Narkotyki mogą być pochodzenia roślinnego, jednakże mogą być również otrzymywane w laboratorium. Działają w ten sposób, że zmieniają percepcję układu nerwowego zarówno na bodźce zewnętrzne jak i na bodźce wewnętrzne. Bardzo silnie uzależniają i oddziaływają na organizm ludzki. Działanie narkotyków jest bardzo zróżnicowane. Ich działanie może powodować senność (morfina), stan permanentnego zadowolenia (kokaina, amfetamina, marihuana), halucynacje (meskalina, LSD).
2. Przyczyny sięgania po narkotyki
a)Brak akceptacji wśród otoczenia
Często bywa tak, że dzieci sprawiające kłopoty wychowawcze, wymagające poświęcenia więcej uwagi oraz czasu, odrzucane są przez swoich rówieśników, od których się izolują, ale także przez nauczycieli, opiekunów, rodziców. Brak czasu nie jest tu usprawiedliwieniem. Akceptacja środowiska, w którym przebywa człowiek, jest bardzo istotna. Brak kontaktu z drugim człowiekiem powoduje sięgnięcie po narkotyk. Grupy zażywające narkotyki, poza uzależnieniem, nic nie łączy.
b)Trudny okres dojrzewania
Okres dojrzewania to niesłychanie trudny czas w życiu młodego człowieka. Wtedy zaczyna się kształtować światopogląd młodego człowieka. Wówczas następuje konfrontacja dziecięcych marzeń z brutalną rzeczywistością. Czas niezwykle intensywny w przeżycia, czas podejmowania trudnych decyzji. Jest okres, kiedy ideały ulegają zniszczeniu i praktycznej zmianie. Wtedy po raz pierwszy dorastający młody człowiek odczuwa lęk. Jest zagubiony, gdyż to okres samodzielnych, pierwszych decyzji. Dosyć często są one błędne, wywołane emocjami. Ważne w tym czasie są pozytywne kontakty z rodzicami i wychowawcami. Dziecko wymaga wówczas więcej uwagi i zrozumienia. Bez wskazówek i życzliwości występuje duża szansa na to, że młody człowiek sięgnie po narkotyk, który daje poczucie bezpieczeństwa i możliwość odizolowania się od otoczenia, stwarzając alternatywną rzeczywistość.
c)Oczekiwania otoczenia
Za wysokie wymagania, które są stawiane przez rodziców, szkołę, mogą być przyczyną sięgnięcia po narkotyk. Amfetamina jest często zażywana, aby przyswoić jeszcze większą partię materiału. Tak dużą, by sprostać wygórowanym wymaganiom stawianym przez dorosłych
d)Młodzieńcza ciekawość
Ciągłe poszukiwania, ciekawość, to cechy każdego człowieka. W przypadku narkotyków uwidacznia się syndrom zakazanego owocu. Niestety w tym przypadku ciekawość może okazać się zgubna.
e)Niedoinformowanie
Młodzi ludzie nie są doinformowani z zagrożeniami jakie niosą ze sobą narkotyki. Relacje osób chorych są jednoznaczne. Nawet jednorazowe zażycie narkotyków może być niebezpieczne i może prowadzić do uzależnienia.
3.Charakterystyka kilku narkotyków
a)Amfetamina
Wygląd: biały proszek, kapsułki, tabletki.
Objawy zażycia: drżenie kończyn, wzrost temperatury ciała, gadatliwość, rozszerzenie źrenic, nadmierna pobudliwość, halucynacje.
Skutki zażycia: bezsenność, brak apetytu, wysypka, wymioty, wzmożona agresja, spadek wagi, wahania nastroju, drżenie kończyn
b)Ekstaza
Wygląd: kolorowe pastylki często ze wzorkami wytłaczanymi na powierzchni.
Objawy zażycia: podniecenie, popękane naczyńka krwionośne, ból głowy, nadmierna pobudliwość.
Skutki zażycia: bezsenność, brak zmęczenia, zaburzenie sprawności intelektualnej, stany depresyjne, paranoja, leki i niepokoje.
c)LSD
Wygląd: suszone grzybki o barwie żółtawej lub czarnej, drobne kartoniki z wielobarwnymi nadrukami, "kamyczki do zapalniczek",
Objawy zażycia: drżenie i wiotkość mięśni, zaburzenia koordynacji ruchowej, rozszerzenie źrenic.
Skutki zażycia: stany depresyjne, wymioty, psychoza, omamy, częste napady lęku, ogólna apatia, wzmożona agresja, bezsenność.
d)kokaina i crack:
Wygląd: śnieżnobiały proszek, zaś crack to brązowe kuleczki.
Objawy zażycia: podniecenie, rozszerzenie źrenic, nadmierna pobudliwość, zbytnia pewność siebie, bezsenność, wzrost aktywności seksualnej, katar, wytrzeszcz oczu., drgawki, ból gardła
Skutki zażycia: wyniszczenie organizmu, stany depresyjne, urojenia prześladowcze, zaburzenia układu oddechowego, utrata wagi, ataki paranoidalne, wzmożona agresja.
e)marihuana, haszysz:
Wygląd: brązowo-zielone liście oraz nasionka
Objawy zażycia: słodki zapach włosów oraz ubrania, gadatliwość, nadmierna pobudliwość przekrwione gałki oczne, zaburzenia w koordynacji ruchowej, kaszel.
Skutki zażycia: utrata wagi, bezsenność, zapalenia krtani oraz oskrzeli, ogólna apatia, problemy z koncentracją, wahania nastroju.
f)heroina lub brown sugar to substancja przypominająca cukier spożywczy.
Objawy zażycia: nadmierna pobudliwości, nieskoordynowane, zwężenie źrenic, senność, brak reakcji na sygnały świetlne, brak apetytu, "gęsia skórka".
Skutki zażycia: spadek ciśnienia krwi, ogólne wyniszczenie organizmu, zmiany na skórze, próchnica, zaburzenia menstruacji.
U osób uzależnionych heroiną widoczne są rany na rękach, ślady krwi na ubraniu.
4.Skutki uzależnienia
- halucynacje;
- nasilający się niepokój;
- wzmożona agresja;
- stany depresyjne;
- zapalenie krtani oraz oskrzeli;
- zniechęcenie, apatia;
- problemy z koncentracją;
- wahania nastroju
- utrata wagi;
- gadatliwość;
- drgawki;
- mdłości
- rozszerzenie źrenic;
- wysypka;
- osłabienie mięśni;
- ogólne wyniszczenie organizmu;
- lęki prześladowcze;
- stany paranoidalne
- utrata logicznego myślenia;
- omamy
- ogólne znudzenie;
- nieregularne łaknienie;
- problemy z oddychaniem;
IIIProblem z nikotyną
1. Wstęp
Nikotyna otrzymujemy z liści różnych gatunków tytoniu oraz z roślin wywodzących się z rodziny psiankowatych. To bardzo trująca substancja. Już minimalne ilości stężonej nikotyny powoduje śmiertelne zatrucie. Zdolności wchłaniana nikotyna do krwi są bardzo duże. Wchłania się błoną śluzową jamy ustnej oraz przy pomocy górnych dróg oddechowych.
Nikotyna jest główną przyczynę zagrożenia zdrowia ludności. Palenie lub rzucie tytoniu to jeden z najbardziej upowszechnionych szkodliwych elementów stylu życia przeciętnego człowieka. Gwałtowny wzrost sprzedaży papierosów, który w krajach bardziej rozwiniętych miał miejsce w pierwszej połowie XX wieku, jest odpowiedzialny za wzrost przedwczesnej śmierci na naszym globie. Szacuje się, że w latach 90 w każdym roku na świecie umiera z tego powodu 2 milionów ludzi. Liczba ta ma drastycznie wzrosnąć do 10 mln 2020 roku. Wiele tysięcy badań naukowych pokazały, że użycie tytoniu w różnej formie podwyższa m. in. o 25-40% ryzyko zgonu z powodu chorób układu krążenia, o 30-40% z powodu nowotworów złośliwych oraz jest przyczyną 70% zgonów na choroby układu oddechowego.
Polska należy do krajów o najwyższej konsumpcji produktów tytoniowych na świecie, palenie tytoniu stanowi najważniejszą, przyczynę przedwczesnej śmierci w skali całego kraju. Były przeprowadzone badania, dzięki którym stwierdzono, że na początku lat 90 co drugi Polak w pełni sił biologicznych oraz zawodowych (w wieku 35-59) umrze w Polsce z powodu nałogowego palenia tytoniu. Każdego roku na choroby spowodowane paleniem papierosów umiera w naszym kraju przedwcześnie 70 tysięcy ludzi w wieku 35-69 lat.
Chorób tych można byłoby uniknąć promując modę na zdrowy styl życia. Jeżeli zaś chodzi o osoby codziennie palących, których liczbę szacuje się w Polsce na 10 milionów, potrzebne jest jednak stworzenie kompleksowego programu oraz sieci placówek lecznictwa odwykowego.
2.Skutki palenia
Zatrucie nikotyną powoduje:
- ślinienie;
- potliwość;
- mdłości;
- biegunkę;
- drżenie rąk;
- przyspieszenia tętna;
- zaburzenie pracy przewodu pokarmowego;
- bezsenność;
- pobudliwość nerwowa;
- zmniejszenie odporności;
- problemy z oddychanie;
- śmierć w przypadku większej dawki, w wyniku porażenia ośrodka oddechowego umiejscowionego w mózgu.
Choroby wywołane paleniem tytoniu:
- rak krtani;
- choroba płuc;
- zawał serca
Stopień zatrucia wiąże się z ilością wypalonego tytoniu, sposobem palenia oraz zależy od uwarunkowań osobniczych palacza.
3.Nikotyna a młodzież
Dużym problemem jest wpadanie w nałóg osób jeszcze niepełnoletnich. Komórki młode są szczególnie wrażliwe na nikotynę Początkowo uszkodzeniu dosyć łatwo ulegają komórki oraz włókienka nerwowe, ale także naczyńka krwionośne oraz mięsień sercowy. Skutki uwidaczniają się do w wieku późniejszym. Należy wiedzieć, że choroby alergiczne występujące u dzieci, mogą być spowodowane przez dym tytoniowy. Może to doprowadzić w późniejszym etapie do chorób (nieżytu nosa, astmy). Przeprowadzone badania potwierdzają ryzyko zachorowań na astmę wśród dzieci wywodzących się ze środowiska miejskiego o 50 % oraz o 80 % ze środowiska wiejskiego w domach ludzi palących.
Dla młodych ludzi nikotynizm jest równie groźny jak alkoholizm. Jest zjawiskiem często spotykanym i wynika z chęci dostosowania się do starszego środowiska oraz jest wyrazem zaznaczenia swojej mniemanej dojrzałości.
Według przeprowadzonych badań około 4 mln polskich dzieci wdycha dym tytoniowy, przebywając w otoczeniu osób palących. Wpływa to znacząco na młody organizm szkodząc wielokierunkowo i na różne sposoby. Szacuje się, że w Polsce codziennie około 500 młodych osób zapala pierwszego papierosa. 125 osób z tych 500 niestety umrze przedwcześnie w wyniku choroby spowodowanej paleniem tytoniu. Zapobieganie paleniu nikotyny u młodych osób musi odbywać w szkole oraz w domu Ważna jest szczera merytoryczna rozmowa o skutkach palenia. Bardzo ważne są programy edukacyjne, przestrzegające przed zgubną przyjemnością jakie niesie palenie papierosów. Powinny informować o wczesnych problemach zdrowotnych (kaszel, słabej sprawności fizycznej oraz przebarwieniu zębów) oraz uczyć silnej woli.
Decyzja o rzuceniu nałogu przychodzi prościej palaczom z mniejszym stażem, gdyż nie odczuwają jeszcze głodu nikotynowego. Najważniejsze jednak jest uświadomienie sobie, że zwalczając uzależnienia ratujemy swoje zdrowie oraz przedłużamy życie.
4.Bierne palenie
Ilość nikotyny u biernych palaczy jest taki sam jak u palaczy nie zaciągających się dymem. Bierny palacz wdychając unoszący się dym, a wraz z nim substancje rakotwórcze- nitrozamin, którego stężenie jest około 50 razy większe od stężenia w strumieniu głównym dymu.. Bierny palacz jest narażony zatem bardziej od czynnego na niebezpieczeństwo utraty zdrowia spowodowane chorobami układu krążenia.
5.Składniki dymu tytoniowego
Składnikami dymu tytoniowego jest ponad 4500 związków chemicznych. Są to głównie cząsteczki węgla (80 mld w jednym papierosie) otoczone substancjami toksycznymi. W dymie tytoniowym jest około 40 substancji rakotwórczych. Aż 97 % cząsteczek ulega zatrzymaniu w drogach oddechowych człowieka.
Toksyczne składniki dymu, w tym duże ilości wolnych rodników, gromadzą się w oskrzelach.
Skład dymu tytoniowego:
- ciała smołowate, które przyczyniają się powstawania nowotworów złośliwych w organizmie ludzkim;
- chlorek winylu;
- aceton;
- arsen;
- cyjanowodór;
- formaldehyd;
- fenole, które niszczą nabłonek wyściełający oskrzela;
- formaldehyd;
- polon;
- tlenek węgla;
- nikotyna, która podnosi ciśnienie krwi, przyśpiesza akcję serca, wpływa na ilość dopaminy w mózgu.
6. Walka z nałogiem
W Polsce ostatnimi czasy zwiększa się liczba leków odwykowych. W latach siedemdziesiątych najczęściej stosowanym lekiem był "Tabex". Aktualnie do najpopularniejszych preparatów w terapii odwykowej należą:
- Nikotynowa guma "Nicorette"
Producent: Kabi Pharmacia, Szwecja.
Sprzedaż: Apteka
Zastosowanie: Wyeliminowanie lub złagodzenie objawów zespołu odstawienia nikotyny poprzez jej kontrolowane dawkowanie.
Dawka: 2 i 4 mg nikotyny.
Sposób zażywania: Żucie.
Przeciętny okres leczenia: 3 miesiące.
Opakowanie: 30 sztuk i 105 sztuk.
2. Kapsułki "Nicofree"
Producent: Lane Product Ltd., Anglia.
Sprzedaż: Apteka
Zastosowanie: Osłabienie uczucia głodu i łaknienia towarzyszącemu zaprzestaniu palenia, podwyższenie poziomu glukozy, działanie tonizujące.
Sposób zażywania: tabletki ziołowe.
Przeciętny okres leczenia: 4-5 tygodni.
Opakowanie: 30 sztuk.
3. Filtry "Venturi"
Producent: Venturi sp. z o.o., Polska.
Sprzedaż: Apteka
Zastosowanie: Stopniowe zmniejszanie stężenia nikotyny i ciał smołowatych w organizmie palacza (filtr czerwony 0 15 proc., filtr pomarańczowy o 30 proc., żółty o 65 proc., biały o 95 proc.).
Sposób zażywania: Zakładane na papieros.
Przeciętny okres leczenia: np. 10 dni przy paleniu 20 papierosów/dzień i użyciu białego filtra.
Opakowanie: 4 kolorowy komplet.
4. Iryski "Antinicotin"
Producent: Polfa.
Sprzedaż: Apteka
Zastosowanie: zmiana smaku papierosa.
Paczka starcza przeciętnie na 1 dzień.
IVProblem z lekami
1.Wstęp
Leki to substancje pochodzenia mineralnego, zwierzęcego oraz roślinnego. Otrzymujemy je w syntezach chemicznych. Maja zastosowanie w lecznictwie i profilaktyce, ale także w diagnostyce człowieka i zwierząt. Definicję leku podają również podstawowe akty prawne dotyczące farmacji. W Polsce takim aktem jest ustawa Prawo farmaceutyczne (ostatnia wersja z 6 września 2001 roku, Dz.U. z 2005 r. Nr 94, poz.787 [1] ). Aktualnie najliczniejsza grupa leków, to leki otrzymywane w laboratorium- związki syntetycznie, ewentualnie półsyntetyczne (antybiotyki). Niektóre leki otrzymujemy przy zastosowaniu inżynierii genetycznej np. insulina.
2. Podział. leków
Leki dzielimy ze względu na pochodzenie. Wyróżniamy:
- leki pochodzenia roślinnego (glikozydy, alkaloidy, saponiny, odwary, napary, nalewki);
- leki pochodzenia zwierzęcego (preparaty hormonalne (insulina, STH), surowice, preparaty hormonalne, wyciągi tkankowe, enzymy).
Leki możemy także podzielić ze względu na przeznaczenie. Wyróżniamy:
- leki przeciwzapalne;
- leki psychotropowe;
- leki nasercowe;
- leki przeciwbakteryjne.
Leki możemy podzielić ze względu na sposób ich przygotowania, dawki oraz mechanizm działania na: leki allopatyczne oraz homeopatyczne.
3. Uzależnienie
Za częste spożywanie leków może doprowadzić do uzależnienia. Organizm przyzwyczaja się do środków farmakologicznych. Organizm ludzki ulega zatruciu. Doprowadza to do lekomanii, która polega na nieustannej chęci przyjmowania związków chemicznych. Chory popada w apatię, jego odporność spada. Leczenie wymaga zmiany trybu życia, nowych zainteresowań, odpowiedniej diety.
Leki wywołujące uzależnienie to:
- środki nasenne;
- leki przeciwbólowe;
- środki psychotropowe;
- leki przeciwbólowe;
- anaboliki i sterydy.
