Ryby (Pisces)

Płazy(Amphibia)

Gady(Reptilia)

Ptaki(Aves)

Ssaki(Mammalia)

Główny

podział

Chrzęstnoszlieletowe

Ryby mięśniopłetwe

Fałdopłetwe

Ryby promieniopłetwe

Płazy bezogonowe

Płazy ogoniaste

Płazy beznogie

Żółwie

Krokodyle

Łuskonośne: węże

i jaszczurki

Podzielone na 27 rzędów:

w tym: strusie, nandu, kiwi, kazuarowe,

kusaki, pingwiny- nieloty

Pozostałe latające

Ssaki niższe: torbacze

Łożyskowce
Powłoka

ciała

Ciało pokryte łuskami- wytwór skóry właściwej, gruczoły jednokomórkowe: surowicze i śluzowe.

Są zmiennocieplne.

Cienki naskórek, słabo zrogowaciały, w skórze właściwej gruczoły wielokomórkowe: surowicze i jadowe oraz śluzowe.

Są zmiennocieplne

Gruby, zrogowaciały naskórek, brak gruczołów w skórze. Ciało pokryte jest wytworami naskórka: tarczkami bądź łuskami.

Są zmiennocieplne

Skóra jest delikatna, pokryta wielowarstwowym, zrogowaciałym naskórkiem, brak gruczołów z wyjątkiem gr. kuprowego. Całe ciało pokryte jest piórami, które dzielimy na puchowe i konturowe.

Są stałocieplne

Wyróżnia się skórę właściwą, nad nią leży wielowarstwowy naskórek, pod nią warstwa tkanki tłuszczowej. Wyróżnia się gruczoły: łojowe, potowe, mleczne, obronne i wonne. Ciało pokryte jest przez wytwór naskórka- włosy. Dzieli się je na przewodnie i wełniste.

Są stałocieplne

Układ

szkieletowy

Ciało podzielone na: głowę, tułów, ogon. Czaszka zbudowana z wielu kości, połączona z kręgosłupem nieruchomo. Obręcz barkowa i miednicowa nie maja połączenia z kręgosłupem.

Czaszka lekka, ażurowa, połączona z kręgosłupem ruchomo za pomocą 2 kłykci potylicznych. W kręgosłupie wyróżnia się odcinki: szyjny, tułowiowy, krzyżowy, ogonowy. Obręcze połączone z kręgosłupem, kończyny wykształcone typowo.

Brak klatki piersiowej

W czaszce obecne doły skroniowe, czaszka połączona za pomocą jednego kłykcia potylicznego z kręgosłupem, w którym wyróżnia się 5 odcinków: szyjny, piersiowy. Lędźwiowy, krzyżowy i ogonowy. Obecna jest klatka piersiowa.

W czaszce kości zrośnięte. Czaszka połączona z kręgosłupem za pomocą jednego kłykcia potylicznego. Szkielet bardzo lekki, kości pneumatyczne. Odcinek piersiowy zrośnięty w notarium, również od. lędźwiowy i część krzyżowego zrośnięte w synsacrum. Grzebień na mostku, kończyny przednie przekształcone w skrzydła.

Czaszka połączona dwoma kłykciami potylicznymi z kręgosłupem. W odcinku szyjnym 7 kręgów. Pozostałe odcinki to: piersiowy, lędźwiowy, krzyżowy, ogonowy. W szkielecie ponadto wyróżnia się obręcze i kończyny..

Układ oddechowy

Narządem oddechowym są SKRZELA. Wymiana gazowa zachodzi również przez skórę.

PŁUCA, pompą tłoczącą powietrze jest dno jamy gębowej. Oddychanie zachodzi również przez skórę.

PŁUCA gąbczaste, podzielone na komory pęcherzykowe. Oddychanie zachodzi dzięki ruchom klatki piersiowej

PŁUCA są małe i nieruchome. Odchodzi od nich 9 worków powietrznych. Zachodzi w nich tzw. podwójne oddychanie.

PŁUCA o budowie pęcherzykowatej. Tłoczenie powietrza odbywa się dzięki ruchom klatki piersiowej, mięśniom międzyżebrowym i przeponie.

Układ krążenia

Układ zamknięty

Jeden obieg krwi

Serce: zatoka żylna, przedsionek, komora, stożek lub opuszka tętnicza.

Układ zamknięty

Dwa obiegi krwi

Serce: 2 przedsionki, 1 komora

Układ zamknięty

Dwa obiegi krwi

Serce: 2 przedsionki, komora z niepełną przegrodą(krokodyle maja pełną przegrodę, 2 komory)

Układ zamknięty

Dwa obiegi krwi

Serce: 2 przedsionki, 2 komory

Układ zamknięty

Dwa obiegi krwi

Serce: 2 przedsionki, 2 komory

Układ pokarmowy

Żołądek słabo rozwinięty, brak kosmków jelitowych. Obecne są: wątroba i trzustka.

Uchyłek przewodu tworzy pęcherz pławny- narząd hydrostatyczny.

W jamie gębowej język

Żołądek rozwinięty

Obecna jest wątroba, trzustka i dwunastnica. Przewód uchodzi do steku..

Zęby homodontyczne, żołądek rozwinięty dobrze, przewód uchodzi do kloaki.

Szczęki pokryte dziobem, brak zębów, uchyłek przełyku- wole, żołądek podzielony na dwie części: gruczołową i mięśniową, przewód uchodzi do kloaki.

Zęby zróżnicowane na: siekacze, kły, przedtrzonowe i trzonowe, gruczoły ślinowe w jamie gębowej.

Układ wydalniczy

PRANERKI

Moczowody

uchodzą do pęcherza moczowego.

Wydalają amoniak

PRANERCZE

Moczowody pierwotne

uchodzą do pęcherza moczowego. Larwy wydalają amoniak, a dorosłe mocznik.

NERKI OSTATECZNE

Jaszczurki, węże i żółwie lądowe wydalają- kwas moczowy,

Krokodyle- amoniak, żółwie wodne- mocznik

NERKI OSTATECZNE

Nie ma pęcherza moczowego

Wydalanie kwasu moczowego

NERKI OSTATECZNE

Moczowody wtórne uchodzą do pęcherza moczowego.

Wydalanie mocznika

Układ rozrodczy

Składają ikrę w wodzie, Zapłodnienie zewnętrzne z wyjątkiem spodoustych,

Okres godowy to tarło

Ujście jajowodów jest bezpośrednie, na zewnątrz

Nasieniowody łączą się z moczowodami.

Większość ryb nie opiekuje się potomstwem.

Składają skrzek w wodzie,

Zapłodnienie zewnętrzne

Rozwój jest złożony, występuje larwa- kijanka żyjąca w wodzie, ma skrzela i płetwę ogonową.

Są owodniowcami, wykształciły trzy błony: owodnię, omocznię, kosmówkę. Zapłodnienie wewnętrzne. Składają jaja.

Są owodniowcami.

Zapłodnienie wewnętrzne

Redukcja prawego jajnika

Ujście jajowodów do kloaki

Składają jaja

Wyróżnia się zagniazdowniki i gniazdowniki.

Są owodniowcami

Zapłodnienie wewnętrzne

Rozwój prosty

Męskie narządy rozrodcze: 2 jądra, nasieniowody, narząd kopulacyjny

Żeńskie narządy rozrodcze:2 jajniki, jajowody, macica, pochwa.

Układ nerwowy

Mózg zbudowany jest z 5 pęcherzyków, układ liniowy

Silny rozwój kresomózgowia u spodoustnych i śródmózgowia u kostnoszkieletowych.

Części mózgowia ułożone linowo, silny rozwój kresomózgowia. Z czaszki wychodzi 10 par nerwów czaszkowych.

Silny rozwój kresomózgowia i móżdżku, pojawia się kora nowa,

Mózgowie opuszcza 12 par nerwów

Nie ma już liniowego ułożenia mózgowia, jest ono krótkie i rozepchane na boki. Silny rozwój kresomózgowia i móżdżku.

12 par nerwów czaszkowych.

Duża masa mózgu w stosunku do masy ciała. Rozwój kresomózgowia i móżdżku

Najlepiej rozwinięty OUN 

12 par nerwów czaszkowych

Narządy zmysłów

Wyjątkowym narządem zmysły są linie naboczne rozmieszczone wzdłuż ciała i na pysku- odbiera ruchy wody

Pojawia się pierwsza kosteczka w uchu środkowym, strzemiączko

Kubki smakowe i tarczki smakowe

Narząd Jacobsona- narząd węchu

Oko ma soczewkę

Najlepiej rozwinięty mają wzrok

Silny rozwój narządu Jacobsona

Funkcjonuje kolumienka w uchu środkowym

Świetnie rozwinięty słuch i wzrok.

Podwójna akomodacja przez zmianę kształtu soczewki i zmianę kształtu rogówki

Narząd smaku dobrze rozwinięty

Brak małżowiny usznej

Narząd słuchu: 3 kosteczki i małżowina uszna

Narząd węchu: nabłonek węchowy

Narząd smaku: kubki smakowe na języku

Narząd wzroku: akomodacja przez zmianę kształtu soczewki

Ogniwo przejściowe

Meandrowiec: Ichtyostega

Między rybami i płazami

Meandrowiec: Seymuria

Między płazami i gadami

Praptak

Między gadami i ptakami

Terapsyda

Między gadami i ssakami