Bank genów to miejsce - ośrodek gdzie przechowywane są genotypy poza ich środowiskiem naturalnym. Umożliwia to wyhodowanie, a następnie przywrócenie naturze zwierząt i roślin, które są zagrożone wyginięciem.

W związku ze zwiększającym zanieczyszczeniem naturalnego środowiska niezbędne stało się powołanie instytucji, która zajęłaby się ochroną tych ekosystemów leśnych, które są zagrożone.

Początek powstania Leśnego Banku Genów związany jest z klęską ekologiczną jaka w osiemdziesiątych latach ubiegłego wieku dotknęła lasy Sudetów Wschodnich, Gór Izerskich i Karkonoszy. W tym właśnie czasie powstała idea stworzenia instytucji zajmującej się ochronom polskich ekosystemów leśnych, które byłyby zagrożone. W roku 1992 zostały opracowane przez przedstawicieli Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych i Instytutu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk w Kórniku wytyczne programowe oraz założenia techniczne. Musiały one zostać zaakceptowane przez zespół ekspertów i przedstawicieli Banku Światowego. Również w 1992 roku zostało głoszony projekt Leśnego Banku Genów, który postanowiono umiejscowić w Kostrzycy.

W 1994 roku, w marcu, rozpoczęto budowę tego obiektu, a uroczyste otwarcie nastąpiło 13.12.1995 roku. Janusz Dawidziuk ówczesny dyrektor generalny Lasów Państwowych wmurował akt fundacyjny.

W akcie fundacyjnym czytamy, że Leśny Bank Genów został powołany przede wszystkim aby stworzyć techniczne warunki do ochrony czynnej bioróżnorodności przez długi czas, a także przechowywania genów najcenniejszych gatunków drzew, krzewów oraz roślin poszycia lasu. Ma to na celu umożliwienie przywrócenia ich do środowiska naturalnego, kiedy zagrożenie spowodowane przez różnego rodzaju zanieczyszczenia zostaną unieszkodliwione w takim stopniu, że można będzie spróbować przywrócić te gatunki środowisku.

Leśny Bank Genów prowadzi także działalność ekoedukacyjną. Są to przede wszystkim szkolenia oraz doradztwo - głównie dla nadleśnictw, z zakresu stosowanej genetyki leśnej, nasiennictwa, selekcji i szkółkarstwa leśnego. Takie szkolenia są prowadzone zazwyczaj w formie odczytów, prelekcji i kursów. W roku 1998 uruchomiono w Leśnym Banku Genów Studium Podyplomowe związane z zakresem genetyki leśnej w ramach Akademii Rolniczej w Krakowie. Przeznaczone jest dla pracowników, którzy nadzorują sprawy związane z gospodarką leśną w urzędach: wojewódzkich i gminnych, dla pracowników inżynieryjnych nadleśnictw, a także dla nauczycieli uczących w technikach leśnych i różnego rodzaju szkołach o profilu ekologicznym.

Leśny Bank Genów zajmuje się także programem edukacyjnym adresowanym do uczniów i studentów. W tym szczególnie celu została utworzona specjalna ścieżka związana z edukacją leśną. Ma zostać przemodelowana, aby była bardziej atrakcyjna. Tablice, które zostaną na niej umieszczone umożliwią zapoznanie się z najważniejszymi częściami wiedzy o leśnictwie, lesie i udziale jaki ma Polska w chronieniu różnorodności biologicznej oraz w promowaniu założeń równoważnego rozwoju. Tego typu edukacji pomaga sala szkoleniowo-konferencyjna oraz baza noclegowa.

Duże osiągnięcia Leśnego Banku Genów Kostrzycy w zakresie edukacji ekologicznej zostały docenione przez władze Województwa Dolnośląskiego. Został on uhonorowany nagrodą II stopnia w "Konkursie na najlepsze projekty z zakresu edukacji ekologicznej zrealizowane w latach 1999-2001 na Dolnym Śląsku" w kategorii "Najlepszy Ośrodek Edukacji Ekologicznej".

Nagroda pieniężna przeznaczona zostanie na realizację kolejnych zadań ustawowych wydziału.

W 1998 roku rozpoczęto nową działalność w Leśnym Banku Genów. Stworzono dendrarium, w którym gromadzi się wyłącznie nasiona różnych gatunków jodły. Jodła jest drzewem szpilkowym, chronionym, bardzo wrażliwym na różne czynniki środowiskowe. Drugim argumentem dla utworzenia arboretum było to, że jest ona gatunkiem rozpowszechnionym w Sudetach.

W planach banku genów jest również zebranie w jedno innych gatunków roślin nagonasiennych.

Obecny naczelnik Leśnego Banku Genów, Andrzej Potyralski, planuje kontynuację rozbudowy centrum edukacyjnego i wznowienie projektu dotyczącego budowy nowych laboratoriów. Chce również rozbudować bazę hotelową i salę konferencyjną. Starania te podporządkowane są temu, aby w niedalekiej przyszłości móc organizować szkolenia prowadzone Generalną Dyrekcję Lasów Państwowych.

Programy edukacyjne Leśnego Banku Genów kierowane są głównie do młodzieży. Panuje się jednak rozbudowę tego projektu. Władzom chodzi o to, aby na terenie Banku Genów stworzyć miejsca stażu naukowego da przyszłych doktorów, czyi po prostu doktorantów. Umożliwiłoby to, nie tylko większe możliwości badań dla młodego pokolenia naukowców, ale również przyniosłoby korzyści bankowi. Z przeprowadzonych badań nad leśną genetyką korzystać mogliby pracownicy Lasów Państwowych

Dyrektor Leśnego Banku Genów chce również zainwestować w promowanie banku, aby był znany większej grupie ludzi a nie tylko wąskiemu gronu leśników. Ważne jest również podjęcie działań w celu ochrony bardzo cennych gatunków roślin biocenotycznych.

Jest to kontynuacja planów dyrektora Potyralskiego, który realizował je w czasie, gdy był pracownikiem Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu. Szczególna uwagę poświęcał on ochronie jarzębu brekini ( Sorbus torminalis), cisu (Taxus sp.) i kłokoczki południowej (Staphylea pinnata)

Jest to duże wyzwanie dla Banku Genów, jak przyznaje sam dyrektor Potyralski. Jest to jednak wyjątkowe miejsce w skali LP i wyjątkowe, unikatowe oraz nowe rozwiązania powinny być w nim wprowadzane.

Takie stanowisko "szefa" Leśnego Banku Genów pozawala w dużej mierze na samorealizację tej jednostki.

W Leśnym Banku Nasion znajduje się wyłuszczarnia nasion i szkółka kontenerowa.

Najpierw szyszki odsiewane są na separatorze. Kolejny etap to cykl wyłuszczania nasion i przechowywanie ich w odpowiednio przygotowanych do tego miejscach. Każde nasionko poddawane jest ocenie. Najlepsze z nich wykorzystywane są w szkółkach.